Geen EK ging voorbij zonder kek oranje gadget: 30 jaar succesnummers op een rij

We zijn er weer bij! Nederland doet mee aan het EK in 2020, dus mogen de oranjeboa's, Wuppies en toeters van zolder. Het doorbreken van de dagelijkse sleur lijkt de belangrijkste reden. En welke gadgets waren de afgelopen 30 jaar ook al weer populair?

Vanavond wordt duidelijk in welke EK-Poule Nederland terecht komt, en kan de oranjegekte weer beginnen. Waarom Nederlanders gek zijn op verkleden weet handelaar in partyspullen Greg de Jong. "We dossen ons graag uit voor feesten en evenementen. Hiermee stappen we even uit ons dagelijks leven." Zijn bedrijf is verantwoordelijk voor de welbekende vuvuzela en nog 12.000 verschillende feestartikelen en supermarktacties.

Sleutel tot succes

Een succesfactor voor hét oranjeattribuut is er niet volgens De Jong. Of een actie aanslaat is altijd een gok. Zo heeft zijn bedrijf jaren geleden grote oranje brillen gemaakt. "Die liggen nu nog in het magazijn", zegt De Jong. "Het is uitproberen en soms heb je succes. Het moet wel gek zijn maar niet té, de grote brillen waren toch te gek voor het grote publiek. Zoals mijn vrouw altijd zegt 'je moet meerdere kikkers kussen voor je de prins vindt."

In de afgelopen voetbaljaren zijn er meerdere prinsen geweest. Op menig zolder is nog wel een doos te vinden met allerhande oranjeversieringen. En we kennen ze allemaal nog wel, van het juichpak tot het brulshirt. Welke uitdossingen en gadgets hebben we door de jaren heen eigenlijk gehad? De meest in het oog springende oranje-items van de afgelopen dertig jaar op een rij:

1. Ruud Gullitpet - 1988

Café-eigenaar Eugène Breebaard wilde een voetbalgadget maken. Hij liet zich inspireren door het kapsel van de sterspeler van het moment: Ruud Gullit. Het resultaat was een oranje pet met aan de onderkant zwarte dreadlocks. Het werd een immens succes. De Gullitpet was overal in Nederland en op de tribunes te zien.

Volgens De Jong zit dat succes 'm vooral in het feit dat we in 1988 het EK wonnen. "In 1988 waren de mensen trots op de overwinning, dat lieten ze zien door die pet te dragen. Het was een massale uiting van blijdschap. Je ziet nu nog de print van het Nederlandse tenue van '88. Daarmee laat je zien dat je achter het Nederlands elftal staat."

2. Oranje dug-out - 2000

Wie wil er nou niet een grote, opblaasbare Oranje Dug-out in de woonkamer? Het is misschien moeilijk voor te stellen, maar deze dug-outs waren een groot succes. Voor het EK in 2000 hadden Shell en de Postbank twee gadgets op de markt gebracht: De Oranje dug-out en de bijbehorende BalBQ.

De BalBQ (een barbecue in balvorm) was populair met 10.000 verkopen, maar het succes van de dug-out was groter. Tijdens het toernooi stond de teller al op 75 duizend verkopen. Met een gemiddelde bezetting van 2,5 persoon schatte Shell dat zo'n 187.500 Nederlanders het EK vanuit een opblaasbare dug-out hebben gevolgd.

3. Brulshirt - 2008

Speciaal voor het EK lanceerde winkelketen Blokker het Brulshirt. Dit T-shirt heeft een geïllustreerde leeuwenkop en een extra flap voorop. Als je deze flap optilt, gaat de leeuwenbek open. Hiermee kan je bijna letterlijk tegen de tegenstanders brullen.

Verkoopcijfers zijn helaas niet bekend, maar het shirt staat zeker in ons collectief sportgeheugen gegrift.

4. Bavaria Dutch Dress - 2010

Een WK-actie die speciaal gericht was op vrouwen: De Bavaria Dutch Dress. Dit oranjejurkje was zo populair dat Bavaria tijdens het toernooi 40.000 jurkjes moest bijproduceren. Er waren twee varianten: Een oranje met een rood-wit-blauw koord om de middel en een blauw-oranje versie met een V-hals in de Nederlandse vlag.

'Dames in Bavariadress opgepakt'

Het jurkje zorgde voor flinke ophef tijdens het WK in Zuid-Afrika. Bavaria had zogenoemde 'Bavaria Babes' ingehuurd. Zij gingen vermomd als Deense supporters het stadion in. Na 29 minuten trokken ze de Deense kleding uit en daaronder kwam de Dutch Dress tevoorschijn.

De FIFA kon de actie niet waarderen en zette de dames het stadion uit, waarna ze urenlang werden verhoord. Volgens hen maakten de dames reclame maken voor Bavaria, en omdat het biermerk geen sponsor was van het toernooi, mogen ze geen reclame maken. De actie was in hun ogen strafbaar. Het is met een sisser afgelopen; nadat Bavaria de borgtocht betaalde, konden de dames weer naar huis. Hieronder de reportage die EenVandaag hier indertijd over maakte:

5. Heineken Hoedjes

Ook Heineken zet al jarenlang groots in op de voetbaltoernooien. Enkele bekende acties zijn de grote oranje toeter, de toeterhoed (een hoed die je kan uitklappen tot toeter), de trom-pet (een hoed die je tevens kan gebruiken als trommel), het samba-shirt en pletterpet. Stuk voor stuk zijn dit populaire items die zoveel jaar na dato nog steeds te bewonderen zijn bij de Nederlandse supporters.

6. Juichpak van Roy Donders - 2014

Roy Donders werd door zijn realityshow 'Stylist van het zuiden' in korte tijd BN'er. Jumbo maakte daar handig gebruik van en besloot in aanloop naar het WK in Brazilië samen te gaan werken met de realityster. Het resultaat: het oranje juichpak. Dit pak sloeg zo goed aan dat binnen no-time de pakken uitverkocht waren. Jumbo had niet op het succes gerekend en moest de late klanten zelfs teleurstellen.

Ook deze actie verliep niet zonder slag of stoot. In de vestigingen in Barneveld werden alle reclameborden van de actie verwijderd na klachten van christelijke klanten. Zij namen aanstoot aan de slogan 'We geven ze op z'n Donders', de achternaam van 'ons Roy'ke' zou namelijk een verwijzing zijn naar de Duivel.

7. De pluizige beestenbende van Albert Heijn - 2006, 2008, 2010, 2014

Wuppies, Beesies, Welpies en de Hup Holland Hamsters, bij veel mensen staan deze wollige beestjes nog in het geheugen gegrift. Heel Nederland deed boodschappen bij de keten om de items te bemachtigen. En wat deed je daarna met de beestjes? Je plakte ze waar je kon: in de auto, op de fiets, in de slaapkamer en thuis in de vensterbank, overal kwam je de oranje, rood, wit of blauwe diertjes tegen.

Niet alleen de beestjes zelf waren populair, ook de liedjes kunnen supporters nu nog meezingen. Hieronder de klassieker uit 2006: Het Wuppie-lied:

8. Vuvuzela - 2010

Of je houdt ervan, of je vindt hem verschrikkelijk: de vuvuzela. Deze grote toeter werd bij de WK in Zuid-Afrika internationaal populair. In het Afrikaanse land bestond de vuvuzela al eeuwenlang als instrument van de Zulu's. Tijdens het toernooi klaagden commentatoren en verslaggevers over de herrie die het instrument maakt.

Toen de vuvuzela na het WK overwaaide naar de Europese velden, besloot de UEFA in te grijpen tegen het 'vuvuzelaterreur'. De plastic toeter werd van de tribune verbannen bij Europese competities als het EK en de Champions League.

Fun fact: In het Groningse Hoogezand-Sappemeer werd op 24 juni 2010, dus nog tijdens het WK in Zuid Afrika, het record vuvuzelablazen gevestigd. Ongeveer 150 mensen bliezen tegelijk op de toeter, dit creëerde een geluidssterkte van 127,1 decibel, voldoende voor plaatsing in het Guinness Book of Records.

9. Oranjeleeuwinnen sparen - 2018

Deze actie kan de geschiedenisboeken in. Het is namelijk de eerste actie die uitging van het damesvoetbal. Het elftal was nagemaakt in plastic poppetjes. Bij besteding van 10,- kreeg je een mini-leeuwin. Er was wel kritiek op de actie: de poppetjes zouden totaal niet lijken op de speelsters. Deze kritiek deed niets af aan het succes van de campagne en het WK.

Niet één thuisland

De spaaracties werden in het verleden altijd geïnspireerd door het thuisland. Denk bijvoorbeeld aan het sambashirt bij Brazilë en de vuvuzela bij Afrika. Voor het toernooi in 2020 wordt het een stuk lastiger om één gadget te maken.

Dan wordt het toernooi namelijk door twaalf verschillende landen georganiseerd. Dus voor welk Oranje-item we volgend jaar massaal naar de winkel rennen blijft nog even de vraag. De keus wordt misschien wel groter dan ooit.