Geen biertje halen, niet dansen en niet meezingen: corona zet een streep door de magie van het poppodium

Alles wat een poppodium uniek maakt, is verdwenen door de coronamaatregelen. De magie tussen publiek en artiesten is ver te zoeken en de poppodia zitten in zwaar weer. Kersverse directeur Jolanda Beyer moest in haar eerste maanden al personeel ontslaan.

In januari stapte Jolanda Beyer over van theater de Balie in Amsterdam naar poppodium Patronaat in Haarlem: "Meer dansen, swingen en zweten." Tenminste, dat was de bedoeling, maar het coronavirus gooide roet in het eten.

'Alles waar het poppodium voor staat, valt weg'

"Alles waar we als poppodium voor staan, valt nu weg", vertelt Beyer. "Het lijkt nu steeds meer op een theater, waar ik nota bene juist vandaan kom. Dit had ik nooit kunnen denken toen ik de overstap maakte."

Het profiel van het poppodium is veranderd door de coronacrisis. Mensen zitten per twee aan tafeltjes. Er is geen garderobe en iedereen wordt bediend, in plaats van dat ze naar de bar lopen. Ook mag niemand meezingen, mag je niet op je vingers fluiten en is de programmering compleet anders.

Geen sofa's, maar houten krukjes

Beyer wil zich met haar poppodium wél zoveel mogelijk blijven onderscheiden, ondanks de maatregelen. "Zo mogen we geen dansfeesten meer organiseren, maar toch willen we die sfeer behouden." In Patronaat staan daarom geen sofa's, maar houten krukjes. Ook de verlichting moet ervoor zorgen dat het publiek toch een dance-gevoel krijgt, hoewel iedereen de hele show stil zit en dansen er absoluut niet bij is.

In Patronaat zijn ze blij weer open te kunnen. "Maar geld verdienen doe je met shows waar het vol staat. Dit kan zo niet uit, bij welke show dan ook", concludeert Beyer. Ze legt uit dat het slecht gaat met poppodia, omdat de weerbaarheid laag is. "De subsidie gaat vooral op aan het pand. Het geld verdienen we normaal aan het publiek, dat kan nu niet meer."

'Dit was niet het plan toen ik hier begon'

Beyer was slechts een paar maanden directeur toen de coronacrisis losbarstte. "Voor veel mensen was ineens gewoon geen werk meer", vertelt ze. Het besluit om mensen te ontslaan was niet makkelijk. "Normaal hebben we 80 man personeel en we blijven over met 43, dat is echt bizar. Het was bepaald niet het plan toen ik hier begon."

"Het geld interesseert me niet eens zo," vertelt Beyer. Het verlies in de vorm van ontslagen is veel erger. "Het is geen baan, maar het is een way of life om bij een poppodium te werken. Ontslag ontneemt dan ook een sociaal leven, dat is super heftig."

Poppodia versus theaters

Met de financiën staat het er dus niet best voor. "De poppodia worden harder getroffen dan andere instanties in de cultuursector," zegt Berend Schans, voorzitter van de Vereniging Nederlandse Poppodia en -Festivals.

In bijvoorbeeld theaters krijgen ook de producenten en artiesten geld uit een speciaal fonds van het ministerie. "Maar in poppodia krijgen artiesten niets", zegt Schans.

Geen doorbraak voor Jeanne

Dat artiesten het zwaar hebben, bewijst ook het verhaal van Jeanne Rouwendaal. Haar band WIES stond op het punt van doorbreken, maar door corona veranderde alles. Voor veel van hun inkomsten zijn de bandleden afhankelijk van poppodia als Patronaat. Dat die minder subsidie krijgen, vindt Jeanne onterecht. "Ik hoop dat de poppodia voor Nederland belangrijk genoeg zijn."

'Houdt jongeren van de straat'

Jolanda Beyer ziet ook dat er een verschil is in hoe theaters en poppodia worden gezien. Een theater heeft vaak een maatschappelijke en journalistieke functie, waarmee makkelijk kan worden aangehaakt bij de doelstelling van allerlei fondsen. "Popmuziek houdt jongeren van de straat, wordt vaak gezegd. Het is daarom heel lang niet echt als cultuur gezien."

Volgens het minsterie wordt echter veel steun geboden aan de poppodia, die net als theaters onderdeel zijn van de cultuursector. Juist om het belang te onderstrepen. Er is 29 miljoen vrijgemaakt voor de poppodia en het ministerie blijft in gesprek met de sector over hoe ze kunnen worden geholpen. Ook ontvangen zzp'ers in de culturele sector inkomsten uit veel andere steunregelingen.

Tegen beter weten in

Ondanks de problemen blijft Beyer optimistisch. "Misschien tegen beter weten in, maar het heeft geen zin om bij de pakken neer te zitten, dan kun je beter direct sluiten. Er komt een moment dat er een vaccin is, daar blijven we op hopen, want anders kunnen we niet normaal draaien."

Tijdelijk lijkt het misschien wel meer op een theater dan op een poppodium, maar er wordt in Haarlem vol goede moed toch nagedacht over een pop-programmering. Alleen dan zonder dansende mensen, moshpits, biertjes aan de bar, en met 876 man minder in de zaal.