Moet Finland bij de NAVO? Die vraag verdeelt het huishouden van de Nederlander Willem Wilhelmus en zijn Finse vrouw Anna Wilhelmus. Hij is vóór toetreding. Zij is tegen. Dat leidt regelmatig tot discussies aan de keukentafel.
27 jaar geleden verhuisde Willem Wilhelmus voor de liefde naar Helsinki. In al die jaren was een NAVO-lidmaatschap voor de Finnen onbespreekbaar. 5 jaar geleden was nog maar 19 procent van de Finnen voor toetreding. Sinds de Russische inval in Oekraïne is de stemming snel omgeslagen, de meest recente peilingen komen uit op ruim 60 procent steun voor toetreding.
Rusland als grote buur
"Voor mij is onderdeel van de NAVO zijn heel gewoon", zegt Willem. "Nederland is altijd een NAVO-land geweest, ik weet niet anders."
Daar gaat het volgens Willems vrouw Anna precies mis. "Jij bent hier niet opgegroeid, jij weet niet hoe het is om op te groeien met Rusland als je grote buur."
Angst voor Russen
Dat de Finse regering binnenkort een aanvraag tot toetreding zal indienen is vrijwel zeker. Toch gaat dat voor veel Finnen niet van harte. Het land staat op gespannen voet met Rusland, vanwege de gedeelde geschiedenis. NAVO-toetreding roept daarom veel emoties op, ook bij Anna. "Ik ben opgegroeid tijdens de Koude Oorlog, dat was een tijd vol angst hier in Finland", zegt ze.
"Officieel stonden we op goede voet met zowel de Sovjet-Unie als het Westen. Maar we wisten heel goed dat Rusland geen goede buur was, dat konden we alleen niet hardop zeggen." Volgens haar heerste er veel angst om je uit te spreken, omdat je nooit wist hoe de grote buurman zou reageren. "Die angst was tekenend voor mijn jeugd."
Nationale trauma's
Veel Finnen zijn de Winteroorlog die hun land in de winter van 1939 op 1940 met de Sovjet-Unie uitvocht, niet vergeten. Het was een oorlog waarin de Finnen zich goed staande wisten te houden tegen een overweldigende troepenovermacht van de Russen. De oorlog kostte Finland uiteindelijk wel flinke stukken land.
Anna vertelt dat haar familie stukken land bezat die nu in Rusland liggen. "Mijn vader heeft gestreden aan het front. Dat zijn nationale trauma's, wonden die nu weer worden opengereten. Ik wil niet terug naar een tijd van angst voor de Russen. Je weet nooit wat Russen gaan doen, ze zijn zo onvoorspelbaar."
NAVO-lidmaatschap voor Finland
"Die geschiedenis heb ik inderdaad niet meegemaakt", stelt Willem, die denkt dat toetreding tot de NAVO Finland juist kan helpen. "Ik denk dat als je te maken hebt met een pestkop van het formaat Rusland, dat je sterker staat in de NAVO. Ik ben ook niet per se fan van de NAVO, maar ik zou me daar nu wel veiliger in voelen."
Anna is het daar niet mee eens. Ze ziet Finland het liefste als neutraal land. "We leven nu niet meer in angst, we zijn vrij en onafhankelijk, we hebben zelf een uitstekend leger. Je weet nooit wat voor reactie het NAVO-lidmaatschap oproept of in wat voor conflicten we meegetrokken gaan worden door lid te worden."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.