De documentaire 'Alicia' van regisseur Maasja Ooms bracht in 2017 veel teweeg. Als kijker leef je mee met een (destijds) 9-jarig meisje dat tegen haar zin en buiten haar schuld in een jeugdinstelling terecht komt. Daar wordt zij almaar bozer omdat ze terug naar huis wil, of naar een pleeggezin, maar dat gaat allebei niet. Ooms volgt Alicia van dichtbij gedurende een aantal jaar. Nu is het tijd voor een follow-up: Ooms gaat gemeenten in om met mensen het gesprek aan te gaan over kinderen als Alicia.
"Er is zo massaal gereageerd op de film dat we dachten: we moeten deze mensen bij elkaar brengen. Iedereen wil dat het anders wordt voor kinderen als Alicia", vertelt Ooms. Via de geplande gesprekken in gemeenten hoopt ze nu informatie te verzamelen over wat anders moet. "We gaan dialogen ook met mensen uit het justitiële apparaat, en ook met therapeuten. Alle gemeentes zouden notie moeten hebben hoe deze kinderen in kaart te brengen en iets voor ze te doen."
Ingewikkeld of treurig?
Experts, zoals hoogleraar pedagogiek Micha de Winter, zijn aanwezig bij de gesprekken. De documentaire over Alicia maakte op hem grote indruk. Er zijn twee manieren van kijken naar het verhaal, aldus De Winter. "Je kunt denken: 'Tjonge, wat een ingewikkelde kinderen in de jeugdzorg' en er een diagnostisch probleem van maken, zoals een gedragstoornis," aldus De Winter. "De tweede manier is hoe ik er zelf naar kijk, namelijk: als je ziet wat er door de tijd heen met Alicia is gebeurd, is dat heel treurig. Ze wordt alsmaar bozer, omdat ze het enige niet krijgt dat ze echt wil: liefde."
De Winter noemt het verhaal van Alicia een systeemfout in de jeugdzorg: "Niemand ziet meer een meisje dat opzoek is naar liefde. Er wordt alleen gedacht in stoornissen en behandeling. Dat is de kant die de jeugdzorg is opgegaan." Volgens documentairemaker Ooms ligt ook een probleem bij de druk die ligt op de voogd, zoals die van Alicia: "Die heeft nog veertien van dit soort kinderen, dus dat maakt het niet makkelijk om buiten het systeem te gaan denken."
Masterplan is nodig
Ooms hoopt dat de georganiseerde bijeenkomsten in de gemeenten leiden tot een nieuw 'masterplan'. "Er moeten mensen met onorthodoxe ideeeën komen. Mondige mensen die in zo'n groep iets kunnen aansteken." Ideeën uit de sessies wil Ooms vervolgens bundelen. "Die overhandigen we dan aan de landelijke politiek."
Meer zien? Bekijk hier de documentaire van Maasja Ooms over Alicia.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.