Explosieve groei van commerciële zorginstellingen voor ouderen, maar zorgen over de kwaliteit

Het aantal commerciële zorginstellingen in Nederland is aan het groeien. Maar de meningen verschillen of dat een zorgelijke of juist goede ontwikkeling is. "Beeld dat het niet goed gereld is, klopt lang niet altijd."

De commerciële zorginstelling is in trek in Nederland. Het aantal instellingen werd in 10 jaar tijd vervijfvoudigd. Het ANP deed onderzoek naar commerciële zorginstellingen aan de hand van cijfers van de Kamer van Koophandel (KvK). Het aantal zorginstellingen dat als onderneming bij de KvK ingeschreven staat, steeg in 10 jaar tijd van 96 naar 500.

Meeste in Zuid-Holland

De grootste groei van commerciële verpleeghuizen vond plaats in Noord-Brabant, Utrecht en Noord-Holland. Zuid-Holland is in totaliteit het meest in trek: de provincie telt tachtig instellingen.

ActiZ is de branchevereniging van zorgorganisaties en ziet ook binnen de vereniging dat de ondernemingsvorm terrein wint ten opzichte van de stichtingen. "Er zijn allerlei soorten vormen vertegenwoordigd in onze vereniging. En daar komen steeds meer ondernemingen bij", laat een woordvoerder weten.

'Zelf gekozen'

Een van de organisaties die commercieel woon- en zorginstellingen voor ouderen aanbiedt, is Dagelijks Leven. In totaal beheren zij 95 locaties door het hele land. 3 jaar geleden openden zij een vestiging in Soest, het Enkhuis. Rob van Zanten is een van de twintig bewoners daar. "Ik heb het zelf uitgekozen met mijn vrouw, die is inmiddels overleden."

Van Zanten lijdt aan dementie en huurt een studio in het appartementencomplex. Hij is tevreden over de geleverde zorg. "We hebben een arts die gespecialiseerd is in ouderengeneeskunde", vertelt hij. "En een tandarts, die komt hier aan huis als je dat wil."

Niet goed geregeld

Toch staat die kwaliteit vaak ter discussie, zeker bij commerciële woonvormen voor ouderen. Zo is de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) tegenover het ANP kritisch over de toename van de commerciële instellingen. "We merken alleen dat de medische zorg in deze woonvormen niet altijd goed geregeld is."

Algemeen directeur Jeroen Kleinjan bestrijdt de door de LHV gestelde vraagtekens. "Ik wil graag aangeven dat dat beeld lang niet altijd klopt, omdat zoals wij dat organiseren dat heel anders gaat."

Specialisten en verpleegkundigen

"De mensen die hier wonen, wonen eerst alleen in een huis. En ze krijgen van ons ondersteuning", vertelt Kleinjan. "We hebben verpleegkundigen - verzorgenden - in dienst, die ziet u hier lopen. We hebben een eigen vakgroep met verpleegkundig specialisten en specialisten in de ouderengeneeskunde die beschikbaar zijn. En dat ontbreekt nog wel eens bij sommige collega-aanbieders."

Huisarts Toosje Valkenburg uit De Bilt ziet de groei van het aantal commerciële instellingen ook. "Er zijn denk ik vooralsnog heel veel organisaties die het gewoon goed regelen en die ook samenwerkingsverbanden hebben met huisartsen en specialisten."

Te grote zorgzwaarte

"Soms is het wel aanlokkelijk om in een mooie villa alvast het wonen te regelen, maar dan is de zorg nog niet geregeld", vertelt Valkenburg. "En dan komt er in één keer een appèl op huisartsen, bijvoorbeeld in de omgeving. Een die zeggen dan: 'Ja, maar deze zorgzwaarte past niet meer in mijn praktijk. Te moeilijk. En te veel tijd.'"

De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) maakt zich geen zorgen over de toename. "Het maakt niet uit of een verpleeghuis groot of klein is, of deel uitmaakt van een keten", zegt een woordvoerder tegen het ANP. De IGJ toetst instellingen op kwaliteit. De inspecteurs kijken of de zorg naast veilig ook goed en persoonsgericht is.

Niet alleen voor rijke ouderen

De IGJ maakt in haar analyses geen onderscheid tussen ondernemingen of stichtingen. "Zolang geld dat voor zorg bedoeld is naar de zorg gaat en de kwaliteit van de zorg puik in orde is, maakt het ons niet uit dat er aandeelhouders zijn."

En dan is er nog het beeld dat commerciële woonvormen alleen voor de iets rijkere ouderen mogelijk zijn. Dat bestrijdt de algemeen directeur van Dagelijks Leven. In het Enkhuis is er volgens Kleinjan juist ruimte voor ouderen met een modaal en lager inkomen. "Een kamer huren kost ruim 800 euro. Met service daarbij."

'Ze wonen thuis'

Kleinjan wil dan ook niet dat het Enkhuis bekendstaat als een commerciële ouderenzorginstelling. Volgens hem 'wonen ze thuis'.

"En wij volgen het ritme van de bewoner en we helpen ze waar we ze kunnen helpen om een fijne dag te hebben."