Experts willen verbod op verbranden plastic: 'Alleen zo wordt recyclen dé route'

Drie kwart van ons plastic afval verdwijnt in de verbrandingsoven. Dat is veel te veel, stellen experts. Zij pleiten voor een verbod op het verbranden van plastic. Alleen zo kunnen we de klimaatambities halen.

Jos Keurentjes is voorzitter van het Transitieteam Kunststoffen. In die rol houdt hij zich sinds 2017 bezig met de omslag naar een economie met een volledig hergebruik van materialen. Zo moeten in 2050 alle gebruikte plastic verpakkingsmaterialen in Nederland volledig terugkomen in de keten. Maar die ambitie gaan we bij lange na niet halen, vreest hij.

Verbranden is goedkoopste route

Volgens Keurentjes gaat het niet goed met het recyclen van plastic in Nederland. "Wat we eigenlijk aan het doen zijn, is olie in de fik steken", doelt hij op een van de belangrijkste bestanddelen van plastic. Daarom moet het roer om.

Daarvoor ziet hij een belangrijke rol weggelegd voor de overheid. "De verbrandingsoven is economisch de goedkoopste route. Daar moeten we vanaf. We moeten ervoor gaan zorgen dat verbranding door een hard verbod niet meer mogelijk is. Zo realiseer je dat recyclen dé route wordt."

Weinig onderzoeksgeld

Recyclen is op dit moment te duur. Dat komt deels omdat goede technieken om plastic te scheiden ontbreken.

De TU Delft test wel een machine die plastic sorteert op kleur, soort en samenstelling. Maar geld om het project in een stroomversnelling te krijgen, is er niet. Recycle-professor Maarten Bakker moet vaak bedelen om onderzoeksgeld, maar dat is tot nog toe tevergeefs.

Recyclen goedkoper maken

Terwijl onderzoeksgeld juist zo nodig is om recyclen goedkoper en daarmee interessanter te maken voor bedrijven. "Als het bedrijfsleven op dit moment niet kan verdienen met plastic recyclen, waarom zouden ze dan investeren in sortering?

"Het is het kip en het ei", legt Maarten Bakker uit. "Je moet eerst de sortering perfect krijgen, wil je fabrikanten kunnen overtuigen dat het de moeite waard is om te recyclen."

Weinig veranderd

Keurentjes is inmiddels 5 jaar voorzitter van het transitieteam. In die tijd zag hij verschillende initiatieven langskomen. "Maar als ik eerlijk ben is er niet veel veranderd." Ook Bakker ziet nog weinig vooruitgang. Vanwege geldgebrek kan de professor alleen met zijn studenten werken aan betere scheidingstechnieken.

"Als we in dit stadium blijven, dan zie ik misschien over 10 of 15 jaar hier iets uitkomen en daar kunnen we eigenlijk niet op wachten." Beide experts zijn het erover eens. Op deze manier is de ambitie van een circulaire kunststofketen over 28 jaar onhaalbaar.

Verbod als onderdeel van maatregelenpakket

Staatssecretaris Vivianne Heijen staat open voor een verbod op het verbranden van plastic, maar niet als eerste stap. "Het is noodzakelijk dat in wordt gezet op een breed pakket van maatregelen, gericht op de gehele keten." Een verbod op het verbranden van plastic ziet ze in de aanpak als "een passend sluitstuk".

Wel is de staatssecretaris ervan overtuigd dat er meer nodig is om de doelen voor een circulaire economie te halen. Voor het einde van het jaar stuurt de staatssecretaris haar plannen aan de Tweede Kamer.