Europese geldkraan naar Polen en Hongarije moet nu dicht, vinden Nederlandse Europarlementariërs: 'Politieke druk maximaal opvoeren'

Het Europees Parlement ligt op ramkoers. Als de Europese Commissie niet snel met financiële sancties komt richting Polen en Hongarije is het parlement zelfs bereid de Commissie naar huis te sturen. "Ze moeten hun tanden laten zien."

Al jaren liggen lidstaten Polen en Hongarije onder vuur om de fundamentele schendingen van de rechtsstaat in beide landen. Binnen de Europese Unie (EU) zijn grote zorgen over de onafhankelijkheid van Poolse rechters en in Hongarije wordt gevreesd voor corruptie, belangenverstrengeling en misstanden met aanbestedingen.

Commissie treedt niet op

Een door het Europees Parlement aangenomen wet maakt het mogelijk om zware financiële sancties op te leggen aan lidstaten die een loopje nemen met de fundamentele beginselen van de EU, maar tot nu toe weigert de Commissie hard op te treden.

De Europese Commissie is als het ware het kabinet van de EU en beslist over het beleid. Het Europees Parlement is te vergelijken met onze Tweede Kamer. Het Parlement kan wetten goedkeuren en controleert de Commissie.

Afleidingsmanoeuvres

Morgen komt het Europese Hof met een belangrijke uitspraak over de rechtmatigheid van de wet rondom financiële sancties. D66-Europarlementariër Sophie in 't Veld noemt het 'allemaal afleidingsmanoeuvres'. Volgens haar moet de Europese Commissie niet langer wachten met het korten van de budgetten van Polen en Hongarije.

'Het hele Parlement vindt dat de Commissie nu echt in actie moet komen en geldkraan moet dichtdraaien.Het gaat alleen veel te langzaam. Ze moeten nu echt hun tanden laten zien."

Motie van wantrouwen

"We moeten de politieke druk maximaal opvoeren richting de Europese Commissie", zegt In 't Veld. "Deze kwestie speelt nu al jaren, het gaat om schending van de kernbeginselen van de Unie."

"Wat mij betreft geven we de Commissie een termijn van bijvoorbeeld een maand. Hebben ze dan nog steeds geen actie ondernomen tegen Polen en Hongarije, dan moeten wij als Parlement gaan denken aan een motie van wantrouwen."

Geloofwaardigheid op het spel

Ook PvdA-Europarlementarïer Thijs Reuten vindt dat de Commissie dit onderwerp veel te lang op zijn beloop heeft gelaten en zegt dat de 'geloofwaardigheid en het wezen' van de Europese Unie op het spel staat. "Je mag verschillend denken over een heleboel zaken, maar grondrechten mogen nooit ter discussie staan. Deze moeten voor iedere Pool, Spanjaard en Nederlander hetzelfde zijn. Dit gaat om de kern van wie we zijn."

Door een te afwachtende houding is dit onderwerp volledig uit de hand gelopen, zegt hij. Daarom is volgens de sociaaldemocraat nu echt actie geboden. "Lidstaten moeten stoppen met elkaar de hand boven het hoofd te houden."

Officiële brieven

"De tijd van stilzitten is echt voorbij. Het zal nog heel wat vergen om de geest weer in de fles te krijgen. We hadden veel eerder bij Polen en Hongarije aan de bel moeten trekken."

CDA Europarlementariër Jeroen Lenaers is iets optimistischer en denkt dat de Commissie na de uitspraak van morgen door het Hof echt in beweging gaat komen: "Ik verwacht dat er heel snel officiële brieven naar beide lidstaten gaan, waarin precies wordt aangegeven waar zij tekortschieten. En dat de Commissie daar ook in opschrijft wat de financiële gevolgen hiervan zijn voor Polen en Hongarije."

'Alle middelen op tafel'

Maar ook Lenaers sluit niet uit dat hij en zijn collega's in het Parlement uiteindelijk naar het ultieme wapen zullen grijpen richting de Commissie.

"Alle middelen liggen wat mij betreft op tafel. Dit raakt aan de kern van de Europese samenwerking. De Commissie moet nu echt laten zien waar wij als EU voor staan."