Een waarschuwing als je bloeddruk te hoog is of je menopauze bijhouden in een app: door corona nam digitale zorg een vlucht

Door corona nam de digitale zorg een vlucht. Want veel patiënten worden uit het ziekenhuis geweerd. Consulten gaan vaak telefonisch of via de webcam en apps zijn onderdeel van de behandeling geworden. Met succes: "Ik denk dat we betere zorg verlenen."

"Ik heb nu een beter beeld van mijn patiënten dan voor corona", zegt cardioloog Robert Riezebos van het OLVG in Amsterdam. En dat terwijl hij tijdens deze nieuwe coronagolf zo'n 95 procent van zijn patiënten telefonisch spreekt in plaats van in het ziekenhuis.

Zelf meten

Veel van Riezebos' patiënten houden via een app hun waardes bij en beantwoorden vragen over hun conditie. Met de camera van de mobiele telefoon kan zelfs het hartritme worden gemeten. "Normaal gesproken krijgen stabiele patiënten om het half jaar of om het jaar controle", vertelt de cardioloog.

"Als arts ga je af op die controle en de metingen die je op dat moment doet. Denk aan de bloeddruk of een ECG, waarbij het hartritme tien seconden lang wordt opgemeten. Maar vaak zijn mensen een beetje gespannen tijdens zo'n meting in het ziekenhuis, dus die is niet representatief." Doordat patiënten nu zelf met grotere regelmaat meten, zijn de waardes volgens Riezebos veel betrouwbaarder.

'Gedwongen jezelf te behandelen'

De gegevens die patiënten doorgeven via de app worden nauwkeurig gevolgd door een verpleegkundige. Ook zijn alerts ingebouwd in het systeem. "We zien het sneller als een bloeddruk veel te hoog of laag is en kunnen dus sneller medicatie bijstellen. Ik denk echt dat we betere zorg verlenen", zegt Riezebos.

Daarnaast vindt hij het belangrijk dat patiënten worden 'gedwongen' om zichzelf mede te behandelen, waardoor ze deeleigenaar worden van hun probleem.

'Ik voel me veilig'

Behzad Nayeri (70) is al jarenlang patiënt van dokter Riezebos. Ze is vol lof over de app die ze gebruikt. "Ik voel me veilig." Ook Nayeri komt nog maar weinig in het ziekenhuis en spreekt haar cardioloog voornamelijk telefonisch. In de tussentijd houdt ze haar conditie digitaal bij.

"Pas was mijn bloeddruk veel te hoog en werd ik onmiddellijk gebeld door het ziekenhuis dat ik moest komen. Het werkt heel goed."

Anders communiceren

"Toen corona kwam, gingen de ziekenhuizen dicht en moesten ze snel anticiperen om op een andere manier met patiënten te kunnen communiceren", vertelt hoogleraar digitale zorgtransformatie Daan Dohmen. Hij richtte Luscii op, een platform dat thuismetingen voor patiënten faciliteert.

Samen met het OLVG ontwikkelde hij aan het begin van de pandemie de OLVG corona check-app. "Mensen stuurden dagelijks hun symptomen in en de app detecteerde het als er een verhoogd risico was. Binnen 20 minuten kreeg je een dokter aan de lijn die je begeleidde en in de gaten hield."

Virtuele verpleegafdelingen

Tijdens de tweede golf ontstond het idee om die thuismonitoring ook in te zetten bij andere ziektebeelden. "Het wordt ook wel virtual ward genoemd, ofwel virtuele verpleegafdelingen", weet Dohmen.

"We zetten het niet alleen in bij cardiologie, maar bijvoorbeeld ook bij orthopedie, diabeteszorg en bij risico-zwangerschappen. In al die domeinen begeleidt de app patiënten op afstand en hoeven ze niet naar het ziekenhuis te komen."

'Helft van de zorg digitaliseren'

"Ik kan digitaal geen echo's maken digitaal en geen spiraaltje plaatsen, maar ik kan veel andere dingen wel digitaal", zegt gynaecoloog Dorenda van Dijken. Vanwege slechte longen werkt zij voornamelijk vanuit huis. Ook zij ziet dat de digitale gezondheidszorg een vlucht heeft genomen. "Het ziekenhuis wil dat we de helft van onze zorg digitaliseren."

In het begin van de pandemie keek ze met enige jaloezie naar de app van Dohmen en de toepassing ervan binnen de cardiologie. Ze besloot te vragen om een app speciaal voor vrouwen die naar de overgangspoli van het OLVG zijn doorverwezen.

Menopauze-app

Een speciale menopauze-app was het resultaat. Het bijzondere aan deze app is dat hij niet alleen is bedoeld voor vrouwen die al patiënt zijn in het ziekenhuis, maar ook vrouwen kan begeleiden die nog op de wachtlijst staan. Voor de overgangspoli is namelijk een wachtlijst van ongeveer 4 maanden, vertelt Van Dijken.

De vragenlijst die ze moeten invullen kan ertoe leiden dat hun afspraak alsnog naar voren wordt verplaatst. "Stel iemand heeft tien opvliegers per uur, iemand slaapt niet meer of is ernstig depressief. Bij zo'n alert filteren we die vrouwen eruit, zodat ze op speciale spoedplekken op ons spreekuur worden ingeboekt."

'Ultieme vorm van preventie'

Hoogleraar Daan Dohmen ziet een grootse toekomt weggelegd voor digitale zorg. "Het is efficiënter en uit onderzoek blijkt dat het ook goedkoper kan zijn. Reken maar uit: als jij voor controles regelmatig naar het ziekenhuis gaat, terwijl er op dat moment niets aan de hand is en andersom. Op deze deze manier kun je veel meer persoonlijke zorg leveren."

Daarnaast verwacht Dohmen dat digitale zorg op termijn veel meer preventief kan worden ingezet. "Ik denk uiteindelijk dat we met behulp van de data die nu verzameld worden op een gegeven moment voorspellingen kunnen doen. Dat we voordat je ziek wordt al kunnen detecteren dat er iets gaat gebeuren. Dan heb je de ultieme vorm van preventie."