Geen luxe lapje vlees of een gang minder bij het kerstdiner. Voor 1 op de 3 huishoudens zal het herkenbaar klinken: zij bezuinigen dit jaar op hun kerstboodschappen vanwege 'krankzinnige supermarktprijzen'.
Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 20.000 leden van het Opiniepanel. Voor sommigen is kerst een reden om uit te pakken met bijzondere hapjes en gerechten. Nu de prijzen van de A-merken het afgelopen jaar flink stegen, verwachten 6 op de 10 (61 procent) daardoor meer geld kwijt te zijn aan hun kerstboodschappen dan gebruikelijk. Een deel past daar hun inkopen op aan.
Bezuinigen op boodschappen
Een derde (32 procent) geeft aan deze kerstdagen meer op de kosten te letten en te bezuinigen op de boodschappen. "Ik wil een beetje extra inkopen doen voor de kerst, maar ik schrik me lam van de prijzen. Ik moet flink aanpassen in wat ik ga doen", licht een panellid toe.
Van de mensen die bezuinigen op hun kerstinkopen, doen 6 op de 10 (63 procent) dat door een minder uitgebreid diner te maken dan normaal. Bijvoorbeeld door minder gangen op tafel te zetten, kleinere porties te serveren, of door te kiezen voor kleine hapjes in plaats van een groot diner.
Minder luxe producten
Daarnaast bezuinigt driekwart (76 procent) van deze groep door minder luxe producten en ingrediënten te kopen. Zij kiezen vaker voor de huismerken of de goedkoopste versie van een product, of vervangen die producten met een goedkoper alternatief, zoals dit panellid doet bij de borrel: "Bier in plaats van een wijntje of cognac, en kaas en worst in plaats van een plakje zalm."
Ook wijkt de helft (52 procent) van de mensen die dit jaar op de kerstboodschappen bezuinigen uit naar een goedkopere winkel of supermarkt om die aankopen te doen. Zo zegt iemand: "Normaal maak ik een uitzondering en ga ik naar een goede slager, maar dit jaar haal ik wat simpels uit de supermarkt. De echte slager is veel te duur."
Moeite met betalen
Ondanks die besparingen maken de prijsstijgingen het voor een aanzienlijke groep (21 procent) van alle deelnemers lastig om uit te komen met hun kerstboodschappen. "De supermarktprijzen zijn echt krankzinnig. Ik moet echt keuzes maken waar dat eerst niet hoefde, voelt toch wat treurig."
Nog lastiger is dat voor mensen met een beneden modaal inkomen. Van hen heeft ruim een derde (37 procent) moeite om hun kerstboodschappen te betalen en ziet bijna een kwart (23 procent) af van een diner, vanwege de kosten. "Ik houd steeds minder over en de boodschappen worden ook erg duur. Misschien iets lekkers erbij, dat is dan al een traktatie", zegt een deelnemer.
'Dan maar zuiniger in januari'
Tegelijkertijd is ruim een derde (36 procent) van alle ondervraagden juist niet van plan om extra op de kosten te letten met Kerstmis. Onder de hogere inkomens denkt ruim de helft (54 procent) er zo over. Zij zien kerst als 'een van de weinige dagen per jaar dat er echt wordt uitgepakt' en het overslaan van het kerstdiner is wat hen betreft 'geen optie'.
En juist in deze tijden zien zij het kerstdiner als een 'belangrijke afleiding van het slechte nieuws en onzekerheden'. Zo besluit een deelnemer: "Alles is helaas merkbaar duurder, zelfs bij de 'goedkope winkels'. Toch weerhoudt dat mij er niet van om het met de kerst extra gezellig te maken en lekker te eten. Dan in januari maar wat zuiniger aan doen!"
Over dit onderzoek
Het onderzoek is gehouden van 16 tot en met 17 december 2024. Er deden in totaal 19.718 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.