Dolfijnen helpen kinderen met beperking in Oekraïne met verwerken oorlogstrauma: 'Het heeft mijn zoon echt veranderd'

Door de Russische inval in Oekraïne viel de zorg weg voor veel kinderen met een beperking. Ook voor Zakhar (7) en Giorgi (3). Sinds kort kunnen zij voor een bijzondere therapie naar Charkov. En dat doet wonderen, zien hun moeders Natalya en Margarita.

Door de oorlog is het zorgsysteem in Oekraïne ingestort. Ouders zoeken sindsdien wanhopig naar zorg voor hun kinderen met een beperking. Ze kunnen nu terecht in behandelcentrum 'Rostok zhizni' - Bloemen van Leven in het Nederlands - in Charkov, waar hulpverleners proberen de zorg voor deze kwetsbare kinderen op peil te houden.

Spanningen door de oorlog

Daarbij maakt het behandelcentrum gebruik van therapie met dieren om de kinderen af te leiden van de constante dreigingen. Deze speciale aandacht voor kinderen met een beperking is hard nodig, want ook zij merken veel van de oorlog. Dat weet ook Natalya, haar zoon Zakhar heeft meerdere neurologische aandoeningen waardoor hij mentaal minder ontwikkeld en ook motorisch beperkt is.

Natalya vertelt dat Zakhar echt 'down' is van de oorlog, die inmiddels al bijna 2 jaar voortduurt. "Hij wil eigenlijk alleen maar op mijn schoot zitten. Als ik weg ben, wordt hij gelijk heel angstig en belt hij om te checken of ik niet dood ben." Ondanks zijn beperkingen voelt haar zijn zoon de spanningen dus perfect aan, zegt de moeder.

'Zo vaak mogelijk komen'

Om hem te helpen hiermee om te gaan zijn moeder en zoon in het dolfinarium van Charkov, waar Zakhar met dolfijnen kan zwemmen. Dolfinarium-medewerker Sofia Rachaeva legt uit dat zwemmen met dolfijnen heilzaam is voor allerlei ziekten en klachten. Het kan volgens haar helpen bij autisme, downsyndroom, verstandelijke beperkingen, maar ook bij posttraumatische stress en neuroses.

Terwijl Zakhar met een grote glimlach uit het waterbassin klautert, vertelt moeder Natalya dat deze therapie haar zoon echt heeft veranderd. "Hij maakt makkelijker contact, ook met andere kinderen, en is minder passief", zegt ze. "We proberen zo vaak mogelijk te komen."

Knuffelen met paarden

Een ander onderdeel van de behandeling is paardrijden. Giorgi is een van de kinderen die onder begeleiding een ritje komt maken in de manege. Terwijl een paard rondjes door de dressuurbak loopt, knuffelt de peuter met het dier. Voor hem helpt deze vorm van zorg heel goed, vertelt zijn moeder Margarita. "Ik geloof dat paarden wonderen voor hem kunnen verrichten."

Ook haar zoon lijdt onder het oorlogsgeweld, zegt Margarita. Giorgi heeft cerebrale parese en is verlamd, ook heeft hij een zware vorm van autisme waardoor hij niet kan praten. Ondanks dat het jongetje zich niet met woorden kan uiten, merkt zijn moeder dat hij onrustig wordt van de spanning.

Contact met andere kinderen

Maar door de therapie fleurt hij zichtbaar op, ziet Margarita. "Zijn wereld is beperkt tot onze flat, hij heeft mij en zijn zus", legt ze uit. "Hier ontmoet hij andere mensen. Het is een kans om in contact te komen met andere kinderen."

Het kostte haar veel moeite om na de Russische inval de juiste zorg te vinden haar zoon: "Ik vroeg iedereen om hulp, maar niemand wist iets. Toen wees iemand me op dit behandelcentrum en heb ik ons aangemeld." Ze is heel erg opgelucht dat het centrum nog open is. "Giorgi heeft zo veel baat bij de behandelingen." En dus proberen ze zo vaak als kan langs te komen.

'We zijn mentaal uitgeput'

De vader van Giorgi zou deze week eigenlijk komen kijken bij de therapie van zijn zoon. Maar de defensie-instelling waar hij werkt werd eerder deze week geraakt door een Russische bom. Hij verloor een onderarm en liep een zware hoofdwond op.

Margarita is er kapot van. "Nu heb ik twee mindervaliden in huis om voor te zorgen", vertelt ze in tranen. "We zijn mentaal uitgeput. Ik kan niet meer." Maar wegvluchten is geen optie, benadrukt ze. "Oekraïne is mijn thuis, ik wil hier leven." Het enige wat ze op dit moment kan doen, is hopen op vrede: "Laat deze oorlog alsjeblieft snel afgelopen zijn."

Dolfinarium dicht bij front

De oorlog is nooit ver weg, weten ze ook in het dolfinarium. Charkov ligt in het oosten van Oekraïne, niet ver van het front. Toch heeft het oorlogsgeweld minder invloed op de dolfijnen, vertelt medewerker Sofia. Het gehoor van de dieren pikt andere frequenties op dan het gehoor van mensen, legt ze uit. Hierdoor horen de dolfijnen de constante bombardementen in de verte niet.

Toen de gevechten echt dicht bij het dolfinarium kwamen zijn de dolfijnen naar een veiligere plek geëvacueerd. Maar nu de strijd tegen de Russen zich weer op wat grotere afstand afspeelt, zijn de dolfijnen terug naar hun vertrouwde bassin gebracht. En daar zwemmen ze dagelijks met kinderen als Zakhar en Giorgi.