Wat was de grootste politieke prestatie van 2019? Dit zijn de 5 kanshebbers: Het Pensioenakkoord, de verkiezingswinst van FVD, het eerder sluiten van de gaskraan in Groningen, winstbelasting voor multinationals en het blootleggen van de toeslagenaffaire.
Dit jaar kiezen de leden van het EenVandaag Opiniepanel niet de Politicus van het Jaar, maar de Politieke Prestatie van het Jaar. Dit zijn, in willekeurige volgorde, de zaken waarop het meest is gestemd en die daarmee kans maken op de titel.
Het Pensioenakkoord wordt gesloten
Na negen jaar onderhandelen sluit minister Wouter Koolmees namens het kabinet het Pensioenakkoord met sociale partners. Er komt onder andere een regeling voor zware beroepen, zzp'ers kunnen makkelijker pensioen sparen en de AOW-leeftijd stijgt langzamer.
De meeste panelleden die vinden dat het sluiten van het Pensioenakkoord de grootste politieke prestatie van 2019 is, wijzen er vooral op dat het sluiten van het akkoord na zoveel jaren tóch nog is gelukt. "Als het bijna tien jaar niet lukt, is het met recht een prestatie te noemen als het er dan wel ligt", schrijft iemand. Andere deelnemers hebben er vooral waardering voor dat het kabinet en de sociale partners er ondanks de meningsverschillen zijn uitgekomen.
Veel mensen zijn bovendien opgelucht dat er überhaupt een akkoord is, omdat ze vrezen dat ze slechter af zijn zonder.
De gaskraan gaat eerder dicht
Minister Wiebes van Economische Zaken en Klimaat maakt in september bekend dat er acht jaar eerder dan gepland een einde komt aan de gaswinning in Groningen. Al in 2022 gaat de gaskraan dicht, eerder ging het kabinet uit van 2030. Komend jaar wordt de gaswinning al verlaagd.
Deelnemers die vinden dat deze actie de titel 'Politieke Prestatie van het jaar' verdient, schrijven dat het dichtdraaien van de gaskraan lef vergt. "Het is een goede beslissing maar ik snap ook dat het een moeilijke is, omdat de gevolgen hiervan veel geld kosten", zegt iemand. Ook vinden mensen het te prijzen dat minister Wiebes dit binnen het kabinet voor elkaar heeft gekregen, terwijl het niet in het regeerakkoord stond.
Grote bedrijven moeten meer winstbelasting betalen
Het kabinet neemt in september een initiatiefwet van GroenLinks-kamerlid Bart Snels over. Multinationals die in Nederland nauwelijks of geen winstbelasting betalen, moeten dat vanaf 2021 wel gaan doen. Dat deze initiatiefwet van een oppositie-Kamerlid wordt overgenomen door het kabinet, verdient volgens veel mensen de titel 'Politieke Prestatie van het jaar'.
Panelleden vinden het 'bijzonder' of 'knap' dat het kabinet een plan van de linkse oppositie gaat uitvoeren. Iemand schrijft: "Na de dividendbelasting worden de grote bedrijven nog verder aangepakt. Dat je dat voor elkaar krijgt bij een kabinet onder leiding van de VVD is wel bijzonder."
Forum voor Democratie wordt de grootste partij bij de Provinciale Statenverkiezingen
Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten in maart wordt nieuwkomer Forum voor Democratie in één klap de grootste. Met Thierry Baudet als bekend gezicht en Henk Otten als lijsttrekker voor de Eerste Kamer wint de partij de meeste stemmen. De partij evenaart de VVD met 12 zetels in de Eerste Kamer.
Deelnemers vinden het een enorme prestatie dat Forum in een keer de grootste wordt bij de verkiezingen: "Wat je ook van de partij vindt, dat ze zomaar zoveel stemmen kunnen winnen, is ongekend."
Sinds de afsplitsing van Henk Otten en twee anderen zijn er nog negen zetels over in de Senaat. Het interne geruzie doet volgens panelleden niks af aan de prestatie: "Een paar weglopers meer of minder, feit blijft dat die partij in één keer een factor is in Den Haag. En daar gaat het allemaal om."
Het op de kaart zetten van de toeslagenaffaire
Al jaren bijt CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt zich vast in de fouten die zijn gemaakt met kinderopvangtoeslag. Nadat RTL en Trouw een beroep op de Wet Openbaarheid van Bestuur doet, blijkt dat de Belastingdienst onterecht kinderopvangtoeslag heeft stopgezet bij duizenden ouders. Pieter Omtzigt heeft dan al herhaaldelijk om die stukken gevraagd. SP-Kamerlid Renske Leijten komt met een zwartboek met daarin de verhalen van gedupeerde ouders.
De woorden 'doorzettingsvermogen' en 'volharding' worden meermaals gebruikt door mensen die hebben gestemd op het op de kaart zetten van de toeslagenaffaire. Veel mensen zijn boos dat burgers door de overheid als fraudeurs zijn bestempeld, en zijn 'opgelucht' dat er politici zijn die daartegen blijven strijden: "Dit debacle is niet goed voor het vertrouwen in de politiek, maar sommige Kamerleden bewijzen dat er ook politici zijn die heus wél voor de gewone man opkomen."
Over dit onderzoek
Het onderzoek is gehouden van 9 tot en met 13 december 2019. Aan het onderzoek deden 25.049 deelnemers mee. De uitslagen van zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
Deelnemers kregen een uitgebreide lijst met 15 prestaties voorgelegd, met daarin onder andere verkiezingsoverwinningen, gesloten akkoorden en aangenomen wetsvoorstellen. Uit die lijst kon elke deelnemer een eigen top drie kiezen. Elke deelnemer kreeg de antwoordopties in willekeurige volgorde voorgelegd en mensen konden buiten de lijst ook een eigen prestatie aandragen.
Bij het tellen van de stemmen valt de optie af die het minst vaak als eerste is gekozen. De stemmen voor deze optie zijn vervolgens verdeeld over de tweede opties van de deelnemers. Dat proces is herhaald tot er een winnaar is.
Lees ook
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.