Dilemma rond nieuw afslankmiddel tegen obesitas: Wegovy lijkt goed te werken, maar heeft wel fors prijskaartje

Afslankmiddel Wegovy hielp Tanya om 35 kilo af te vallen, maar wel tegen een hoge prijs. Het Zorginstituut adviseert om het middel niet te vergoeden, dus moest ze de kosten - 435 euro per maand - zelf betalen. "We besloten om niet op vakantie te gaan."

Elke week een prik die je hongergevoel remt, dat is de simpele uitleg voor hoe Wegovy werkt. Maar wanneer je er in het ziekenhuis om vraagt, zal je het niet voorgeschreven krijgen. Er zijn wel verschillende klinieken in het land die het afslankmiddel commercieel voorschrijven, maar dan moet je diep in de buidel tasten. Zij vragen vaak het dubbele dan wat het via een verzekering zou kosten waar het middel rond de 230 euro kost.

Meerdere pogingen gedaan

Ook Tanya van der Walle besluit op eigen kosten af te vallen met het middel. Ze worstelt al jaren met overgewicht: na de zwangerschap van haar kinderen komt ze tientallen kilo's aan en weegt op een gegeven moment 100 kilo. Met een 'body mass index' (BMI) van 40 lijdt ze aan morbide obesitas.

Met veel verschillende soorten diëten probeert Tanya af te vallen. Dat lukt soms, maar nog vaker komen de kilo's weer terug. "Je komt op een gegeven moment op een punt dat je denkt: laat maar zitten, het is wel goed zo", blikt ze terug. Maar als ze ook gezondheidsklachten krijgt, besluit ze toch een nieuwe poging te doen.

'Ik had het ervoor over'

Maar deze keer pakt Tanya het anders aan. Een klant van haar nagelsalon wijst haar namelijk op een kliniek die Wegovy voorschrijft, mits je BMI boven de 30 is. Er hangt wel een fors prijskaartje aan: 435 maand per maand. "Als je al zo lang worstelt met je gewicht, maakt het niet uit wat je ervoor moet betalen", vertelt ze.

De zorgverzekering vergoedt de prikken niet, dus Tanya betaalt het zelf. Ze moet hierdoor veel dingen laten: "Minder lunchen of uit eten gaan. We hebben ook besloten niet met vakantie te gaan. Gewichtsverlies is mijn vakantie geweest." Ze gebruikt Wegovy inmiddels 15 maanden en is in die tijd 35 kilo afgevallen. "Vooral voor iemand van 1,55 meter is dat heel veel."

Ozempic en Wegovy

Hoe zit dat dan precies? Wegovy bevat, net als het veelbesproken Ozempic, semaglutide. Bij mensen met diabetes helpt deze stof omdat het de bloedsuikerspiegel omlaag brengt. Een ander effect is dat het ervoor zorgt dat iemand minder eetlust heeft. De stof wordt daarom ook ingezet bij mensen met obesitas.

Oorspronkelijk bracht de Deense farmaceut Novo Nordisk het middel in 2018 op de markt als medicijn tegen diabetes, onder de merknaam Ozempic. Later kwam daar een nieuwe variant met een hogere dosis semaglutide bij, bedoeld om mensen met obesitas te laten afvallen: Wegovy.

Niet vergoeden vanwege kosten

Een van de redenen om het afslankmiddel niet te vergoeden zijn de hoge kosten van het opnemen in het basispakket.

Het Zorginstituut heeft namelijk berekend dat de jaarlijkse kosten kunnen oplopen tot 1,3 miljard euro. Ten opzichte van de (maatschappelijke) kosten van obesitas valt dat mogelijk mee, maar om een goede vergelijking te kunnen maken moet volgens het adviesorgaan eerst meer bekend zijn over of het medicijn ook ziektes kan voorkomen die samenhangen met obesitas.

Farmaceut maakt miljardenwinst

Gezondheidseconoom Marcel Canoy begrijpt dat het Zorginstituut heeft geadviseerd om Wegovy niet te vergoeden. "Het is een duur medicijn. Wat onbegrijpelijk is overigens, want de productiekosten zijn verwaarloosbaar klein", zegt hij. "Waarom de farmaceut nu nog steeds zulke hoge prijzen moet vragen, vind ik niet uit te leggen."

Farmaceut Novo Nordisk is inmiddels het waardevolste bedrijf in Europa op basis van de beurskeurs. Bij een omzet van bijna 18 miljard euro in de eerste helft van 2024 bleef er zo'n 6 miljard euro aan winst over. "Hoe kan je dan met droge ogen beweren dat je het geld nodig hebt voor onderzoek", vindt Canoy.

Wat als iemand ermee stopt?

Een andere belangrijke reden voor het Zorginstituut om negatief te adviseren over Wegovy is, naast de hoge kosten, het gebrek aan informatie over de langetermijneffecten. Volgens het adviesorgaan is het middel bewezen effectief om mee af te vallen, maar is nog onduidelijk wat er gebeurt als iemand stopt met het gebruik. Ook is niet bekend wat de gevolgen zijn als je het middel lange tijd gebruikt.

"Net als bijvoorbeeld diabetes of een hoge bloeddruk, is obesitas een chronische ziekte. En de behandeling van elke chronische ziekte vereist continuïteit", reageert een woordvoerder van Novo Nordisk. Of het middel levenslang gebruikt moet worden, verschilt volgens de farmaceut van persoon tot persoon.

'Het is niet zo zwart-wit'

Tanya merkt ondertussen dat veel mensen het gebruik van Wegovy of Ozempic als 'vals spelen' zien. Maar dat is volgens haar onterecht. "Het is niet zo zwart-wit als mensen denken", benadrukt ze. "Er speelt vaak veel meer dan dat mensen simpelweg lui zijn en minder moeten eten."

Binnenkort gaat ze haar dosis langzaam afbouwen. Dat vindt ze best spannend, maar Tanya heeft er vertrouwen in dat ze het vanaf nu zelf kan. Nog lang niet al haar gezondheidsproblemen zijn verholpen, maar dat er flink wat kilo's van af zijn, helpt wel. "Je beweegt makkelijker en bent fitter", legt ze uit. "Ik weet niet hoe ik erbij had gelopen met die 35 kilo er nog aan."