Deze rol speelde Henk Krol bij het voorkomen van een leeftijdsgrens op de ic tijdens de eerste golf

Het zijn politiek zware tijden voor Henk Krol. Van 50PLUS naar Partij voor de Toekomst, maar ook daar bleek zijn toekomst niet te liggen. Dan kun je elk succesje wel gebruiken, moet hij haast gedacht hebben. Krol claimde vanmorgen een opmerkelijk succes.

"Als je kijkt naar wat we de afgelopen tijd hebben gedaan voor de mensen op de ic", begint Krol vanmorgen in Goedemorgen Nederland. "Aan het begin van de coronacrisis kwamen er berichten dat er mensen boven een bepaalde leeftijd niet meer welkom zouden zijn op de ic. Daar ben ik persoonlijk dwars voor gaan liggen. Ik heb het kabinet zover gekregen dat er een keiharde belofte is gedaan, dat dat in Nederland nooit gaat gebeuren." De fractievoorzitter van eenmansfractie Groep Krol blikte hiermee terug op een mogelijk persoonlijk succes uit zijn tijd dat hij fractievoorzitter was bij 50PLUS. Hoe groot was zijn rol echt?

Krol maakte eigen rol groter dan 'ie was

Laurens Boven, politiek journalist bij BNR Nieuwsradio ziet dat Krol zijn rol groter maakte dan dat 'ie eigenlijk was. Boven schreef samen met Sophie van Leeuwen het boek Stilte op het Binnenhof, Politiek in Coronatijd. Daarin blikken de auteurs met de hoofdrolspelers uit onder meer de politieke en medische wereld terug op de eerste coronagolf. Boven erkent dat Krol samen met de SP een motie heeft ingediend die Kamerbreed werd aangenomen. Die motie behelsde dat er geen leeftijdsdiscriminatie mag worden toegepast bij het opnemen van patiënten op de intensive care.

Maar Boven denkt dat het kabinet die motie niet nodig had. "Uit de beschrijvingen die wij hebben opgetekend in ons boek, blijkt toch wel dat premier Mark Rutte en vice-premier Hugo de Jonge, Henk Krol niet nodig hebben gehad om tot dezelfde conclusie te komen."

Code Zwart

De regels over de keuzes die gemaakt worden op het moment dat alle ic-bedden bezet dreigen te worden, staan opgesteld in wat formeel heet: 'Triage op basis van niet-medische overwegingen voor ic-opname ten tijde van fase 3 in de COVID-19 pandemie', kortweg: Code Zwart.

Want wie neem je dan wel op en wie niet? Het kabinet discussieerde erover met leden van het OMT. Een felle discussie volgde, waarbij medici en politici elkaar verkeerd begrepen. Maar met een eenduidige conclusie: als er triage (de keuze tussen de een of de andere persoon die behandeld wordt, red.) plaatsvindt, dan gaat het in eerste instantie om gezondheidssituatie van de betreffende patiënt.

Politiek gaat niet over code zwart

Niet onbelangrijk: de keuze die op het moment van triage wordt genomen, wordt genomen door het betreffende ziekenhuis van de patiënt, dat is helemaal niet aan de politiek.

Ook Leon van den Toren, voorzitter van de Longartsenvereniging, en in die hoedanigheid betrokken bij het opstellen van het protocol, stelt dat niet één iemand het hele beleid kan aanpassen. "We hebben er met iedereen naar gekeken hoe we dit moeten aanpakken, dus het is niet op de naam van één persoon toe te schrijven dat er bepaalde afspraken zijn gemaakt." Uiteindelijk is code zwart in de eerste golf niet toegepast. Er heeft in die code ook nooit een hard leeftijdscriterium gestaan. "Die zal er sowieso ook nooit in staan", zegt Van den Toren stellig.

Generaties

Toch staat er nog wel iéts over leeftijden in het draaiboek. Maar die zijn niet zo strikt, zegt Van den Toren. "Dat hebben we benoemd als zijnde generaties." Maar selecteren op basis van generaties is wel een van de allerlaatste opties. Namelijk, als bijna alle ic-bedden bezet zijn en je hebt dan twee patiënten van gelijke gezondheid. "Er is gezegd: 'Als we het echt op geen één andere grond kunnen verdelen, dan ga je naar die generatie-indeling kijken." En dan kan het dus zo zijn dat iemand die in de groep 20-40 jaar zit, eerder een ic-bed krijgt dan iemand in de groep 60-80.

Een indeling op basis van generaties is niet ideaal volgens van Toren. "Maar op een moment moet je toch wel een soort keuze gaat maken. Nog een stap verder is dat je gaat loten."

Nooit sprake van harde leeftijdseis

Terugkerend bij Henk Krol, fractievoorzitter van Groep Krol in de Tweede Kamer. Is hij nu de persoon die hoogstpersoonlijk ervoor heeft gezorgd dat ouderen welkom blijven op de ic, in zijn vorig leven als fractievoorzitter van 50PLUS?

Wat duidelijk is, is dat de politiek niet gaat over de uitvoering én totstandkoming van Code Zwart. Ouderen gaan ook gewoon naar de ic. Er was is nooit sprake van een harde leeftijdseis. En als alle ic-bedden toch bezet zouden zijn, pas dan zou er, bij gelijke medische achtergrond van de patiënt, eerder een persoon uit een jongere dan oudere generatie in zo'n ic-bed belanden.