Na het tandenpoetsen ook nog even een coronatest. Vanaf vandaag beginnen de eerste apotheken met de verkoop van de zelftest. "Wij kunnen ervoor zorgen dat testen toegankelijker wordt voor iedereen, daar ben ik heel blij mee."
Verpakt in veertien dozen kwamen deze ochtend 350 coronasneltesten aan bij Apotheek Utrechtsestraat Medicijnman in Amsterdam. Het is een van de zeker 450 apotheken die vandaag bevoorraad worden met sneltesten. Andere apotheken volgen en de verwachting is dat vrijdag de meeste apotheken in ons land de sneltesten verkopen. De test kost 8,95 euro.
Andere bijsluiter
De apotheker moet de sneltesten eerst verpakken in een nieuw doosje, zodat ze per stuk verkocht kunnen worden met een andere bijsluiter. "Normaal gesproken worden deze testen afgenomen door professionals, nu door de mensen zelf", weet apotheker Hana Softic.
"Dat kan prima, maar de bijsluiter moet wel duidelijk uitleggen hoe je de test kunt afnemen. Zodat ook iemand zonder medische achtergrond het begrijpt. En er zit een uitleg bij over wat je moet doen bij een positieve test. Dan is er namelijk alsnog een PCR-test nodig bij de GGD."
Lees ook
Niet snel uitverkocht
In Duitsland begonnen ze een maand geleden al met de verkoop van sneltesten in drogisterijen en supermarkten. Daar waren ze snel uitverkocht. Maar daar is Softic niet bang voor.
"Ik maak me geen zorgen om de voorraad. Nu liggen er 350 in de kast, maar we hebben er al duizenden besteld." De apotheek stelt geen limit op het aantal testen dat iemand per keer mag kopen.
Hoe de corona-zelftest werkt
Het zal voor velen een opluchting zijn dat de staaf van de corona-zelftest korter is dan die van de PCR-test, en daardoor minder diep de neus in hoeft: slechts 2,5 centimeter. Met het wattenstaafje haal je wat slijm uit je neus, waarna je het terugzet in een flesje met een speciale vloeistof.
Die vloeistof druppel je vervolgens op een teststrip, die na een kwartier aangeeft of je corona hebt. Test je positief, dan moet je vervolgens wel bij de GGD langs voor een PCR-test. Bij deze test wordt slijm uit je keel en neus gehaald op de 'ouderwetse' manier.
Lees ook
Geen vervanger voor teststraat
OMT-lid en arts-microbioloog Jan Kluytmans is positief over de komst van sneltesten in apotheken. "Het had natuurlijk veel eerder moeten gebeuren. De komst van zelftests is belangrijk, vooral nu het met het vaccineren niet echt opschiet." En dan drukt hij zich nog zacht uit, voegt hij daaraan toe. "Ook in de toekomst kunnen sneltesten een rol spelen."
Wel benadrukt Kluytmans dat de komst van de thuistesten extra is en niet het huidige testbeleid vervangt. "Als je klachten hebt, moet je nog steeds naar de teststraat om je te laten testen. Ook als het is voor bron- en contactonderzoek."
Geen eigen regels
De corona-zelftest is bedoeld om bijvoorbeeld onderwijs of familiebezoeken, waar risico's aan kleven, weer mogelijk te maken, zegt het OMT-lid. "Mensen moeten niet denken dat ze door de thuistesten hun eigen regels kunnen maken."
De testbewijzen, die straks gaan komen om festivals te bezoeken, of op vakantie te gaan, kun je niet thuis afnemen. "Dan zou je natuurlijk gewoon kunnen zeggen dat je een negatieve test hebt, dat werkt niet. Daarvoor moet je echt naar een teststraat", zegt Kluytmans.
Minder betrouwbaar
Kluytmans leidde de onderzoeken naar de effectiviteit van zelftesten. "Daarin zagen we dat de tests minder betrouwbaar zijn dan professionele tests. Maar omdat je dit op zo'n grote schaal en veel frequenter doet dan andere testen, is dat meer dan acceptabel", zegt hij.
"Bij experimenten van evenementen blijkt dat 1 procent van de mensen vooraf positief is zonder klachten. Als je de sneltesten gebruikt op een school met vijfhonderd leerlingen, dan lopen daar dus vijf besmettelijke kinderen rond. Door de thuistest haal je er dan vier uit.
Alsnog naar de GGD
Verliezen we het zicht op het virus? Dat is iets wat sceptici van de thuistesten vrezen. Kluytmans is daar niet direct bang voor. "We weten nu ook niet hoeveel mensen zich laten testen. Bij een positieve test moet je alsnog naar de GGD."
Hij verwacht wel dat er meer positieve testen naar boven komen en dat het wat drukker gaat worden bij de GGD-teststraat. "Als je het laagdrempeliger maakt, zul je ook meer mensen vinden die positief testen, dat is altijd winst. We zullen risico's met elkaar moeten nemen. Je kan niet altijd maar wachten met het invoeren, omdat er een aantal mensen zullen zijn die het verkeerd gebruiken."
Ontheffing nodig
Dat sneltests betrouwbaar zijn, weten we al sinds de herfst. Het frustreert Kluytmans dan ook dat het invoeren van de zelftest lang heeft moeten duren. "Wij zijn soms wel erg voorzichtig. We weten allang dat de sneltesten werken, maar de regelgeving en ontheffingen lieten lang op zich wachten. In Groot-Brittannië, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland is hij al lang ingevoerd." Het ministerie van Volksgezondheid, Wetenschap en Sport (VWS) gaf vorige week twee fabrikanten een ontheffing. Er zijn nog zo'n acht partijen die wachten op een ontheffing voor hun sneltest.
Zo'n ontheffing is nodig omdat de sneltesten volgens de wet een medisch hulpmiddel zijn. Normaal gesproken moet de test worden afgenomen door een medisch iemand. Door de ontheffing kan de test, mits hij voldoet aan de regels om het thuis verantwoord te kunnen gebruiken, verkocht worden. De verwachting is dat eind deze week een groot deel van de Nederlandse apotheken sneltesten kan verkopen. Afhankelijk van de fabrikanten en de ontheffingen die zijn aangevraagd, zullen andere winkels volgen met de verkoop.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.