De strijd van twee artsen in de coronacrisis: 24 uur op de intensive care in Arnhem

Voor intensivist Brigitte Westerhof en haar collega Aart Strang is alles anders. Hun werk is enorm veranderd door de uitbraak van het coronavirus. Wat maken zij in 24 uur mee op hun afdeling?

We liepen dit weekend een etmaal mee op de intensive care van ziekenhuis Rijnstate in Arnhem. Het laat de dilemma's en zorgen zien die leven bij twee artsen, van wie de dagelijkse taak het redden van mensenlevens is.

Een leeg ziekenhuis

Als Brigitte Westerhof om half 8 het ziekenhuis binnenloopt, wenst ze nog net een paar collega's die uit de nachtdienst komen welterusten. Binnen is het ziekenhuis bijna uitgestorven. Alleen de portier wenst haar een goede dienst.

Op de ic is de overdracht al begonnen: een opsomming van doodzieke coronapatiënten die maar nauwelijks beter lijken te worden. "Coronapatiënten zijn zieker dan onze 'gewone' ic-patiënten. Ze overlijden ook vaker." Aart Strang, die al de hele nacht heeft gewerkt, vult aan: "De ziekte is onvoorspelbaar. De ene dag denk je: iemand knapt een beetje op. Maar als je de volgende dag terugkomt, kan het helemaal mis zijn."

Buddysysteem

Het ziekenhuis werkt volgens een buddysysteem: Westerhof en Strang zijn elkaars 'buddy'. Naast intensivist is Brigitte Westerhof ook medisch manager van de intensive care. Dit betekent dat ze de helft van de dag stad en land afbelt om alle dreigende tekorten op haar afdeling op tijd aan te vullen.

"We hebben steeds maar voor 1,5 dag genoeg mondkapjes, schorten en andere medische hulpmiddelen. Dat geeft echt stress bij mijn collega's." Westerhof overlegt deze nijpende situatie steeds met haar buddy Strang. Zo kan hij, mocht ze zelf corona krijgen, haar meteen vervangen.

Fysiek en geestelijk zwaar

Na de overdracht beginnen de artsen en verpleegkundigen met de visites. Alle doodzieke coronapatiënten worden onderzocht en verpleegd. Veel van hen liggen op hun buik: zo kunnen ze optimaal beademd worden. Om de dag moeten ze worden omgedraaid om doorliggen te voorkomen. Vier verpleegkundigen zijn nodig om dat goed te doen.

Het verzorgen van de patiënten is fysiek zwaar, maar vooral ook geestelijk intensief. Iedereen doet wat ze kunnen. "Maar als ik uit betrouwbare bron hoor dat ongeveer de helft van onze patiënten gaat overlijden, dan gaat dat zeker zijn weerslag hebben op het team. We moeten maar zien hoe goed we daar mee om kunnen gaan."

Toch nog bezoek

Wat het werk nu extra moeilijk maakt, is dat er bijna geen familie bij de zeer besmettelijke patiënten mag komen. Brigitte Westerhof vindt dat moeilijk. "Normaal gesproken ontmoeten we bijna dagelijks de familie van een patiënt. Daardoor gaat iemand echt leven."

"Nu kan dat bijna niet, maar toch blijven we het wel proberen. Mensen zijn soms zo ziek, je wilt de familie dat minimale contact niet onthouden."

'Je kunt niet voor iedereen succes behalen'

In de avond wordt het iets rustiger op de ic. Vanavond komen er geen nieuwe patiënten bij, maar toch gaat het werk 24/7 door.

Aart Strang draait tijdens deze crisis geregeld diensten van 20 uur, waarin leven en dood elkaar snel opvolgen. "Je strijdt ervoor om iemand in leven te houden. Als een patiënt overlijdt is dat triest, maar je beschermt je daar wel tegen. Zo kan je weer door naar de volgende. Je doet het maximale, maar weet dat je niet voor iedereen succes kan behalen. Dat hoort bij het vak."

Knokken, maar wel realistisch

De coronapatiënt die Strang en zijn collega's eerder die dag op zijn rug hebben hebben gelegd, krijgt toch een terugval. Zijn koorts stijgt en hij moet zwaarder beademd worden. Hij wordt weer terug op zijn buik gelegd en krijgt een koeldeken over zich heen om zijn temperatuur te laten zakken. Er wordt geknokt voor iedere patiënt met uitzicht op een positief resultaat.

Toch is Strang blij dat huisartsen en verpleeghuisartsen nu de zware taak op zich hebben genomen om zieke patiënten, die ook nog andere ernstige klachten los van corona hebben, te adviseren om niet naar de ic te willen. "We willen iedere patiënt een kans geven, maar je moet wel eerlijk zijn over iemands kansen. Het is erg belangrijk om het realistische verhaal te vertellen."

Plek voor de volgende

Als rond 6 uur 's ochtend de eerste vogels weer beginnen te fluiten, is de nachtdienst van Strang voorbij. Hij draagt zijn dienst nog over en gaat dan voor even naar huis.

"Ik kan het natuurlijk niet voorspellen, maar het lijkt erop dat de opnamecijfers een heel klein beetje afvlakken. Nu is het de kunst om de patiënten die bij ons op de afdeling liggen weer op de been te krijgen, zodat er plek komt voor de volgende patiënten."