Waarom Egypte het vredesakkoord met Israël ondanks dreigement niet snel opzegt: 'Te grote stap'

Als Israël het grondoffensief in Rafah doorzet, zegt Egypte het vredesakkoord met Israël op. Daar wordt in elk geval mee gedreigd in de media. Vandaag is het 45 jaar geleden dat de twee landen hun handtekening zetten onder dat akkoord.

Egypte is bang dat de route voor noodhulp naar Gaza helemaal wordt afgesloten, als Israël het grondoffensief doorzet. Ook vrezen ze dat de ongeveer 1,5 miljoen Palestijnen die nu in Rafah (aan de grens met Egypte) verblijven, de grens zullen proberen over te steken.

Steunpilaar onder stabiliteit

Als het zover komt dat Egypte het vredesakkoord uit 1979 inderdaad opzegt, betekent dit een oorlog met Israël, zegt Egypte-correspondent Eduard Cousin. Het zou een enorme ontwikkeling zijn in het Midden-Oosten, daar is hij van overtuigd.

"Dit vredesverdrag wordt gezien als een steunpilaar onder de stabiliteit van de regio", legt Cousin uit. Hij benadrukt dat het niet gaat om een officieel statement van de Egyptische president Abdel Fatah al-Sisi of de minister van Buitenlandse Zaken, maar om bronnen die hierover tegen de media hebben gesproken.

'Laten zien dat ze belangrijk zijn'

"Ik denk daarom dat dit vooral een manier is voor Egypte om de wereld te laten weten dat het als land dat zowel aan Israël als Gaza grenst een belangrijke speler is. Dat ze duidelijk willen maken: je hebt ons nodig in deze situatie, want als wij bewegen, dan heeft dat grote consequenties."

De boodschap is dus meer symbolisch, dan dat Egypte echt van plan is om het vredesakkoord in de prullenbak te gooien, vermoedt Cousin. "Dat akkoord is voor Egypte zelf veel te belangrijk. Het zou een te grote stap zijn."

In het Westerse kamp

Egypte is in het Midden-Oosten een belangrijke strategische partner van het Westen, vertelt Cousin. "Dat wordt ook altijd benadrukt als Europese leiders of de Amerikaanse president het land bezoeken."

Hij vervolgt: "Van de Verenigde Staten ontvangt Egypte ongeveer 1,3 miljard dollar per jaar aan wapens. In militaire oefeningen wordt gezamenlijk opgetrokken, ook met Europa. Je kunt dus gerust zeggen dat Egypte in 'het Westerse kamp' zit. Ook nu."

Sympathie voor de Palestijnen

En dat zorgt voor een lastige situatie in eigen land. "Een overgrote meerderheid van de Egyptische bevolking sympathiseert met de Palestijnen. Dat zijn, net als zijzelf, Arabieren. Met hen voelen ze zich verbonden. De Palestijnse zaak is voor Egyptenaren dus heel belangrijk", legt Cousin uit.

Daarom probeert de regering haar inwoners ervan te overtuigen dat ze aan de kant staat van de Palestijnen. "Door in mediaoptreden kritisch te zijn op Israël, te pleiten voor een permanent staakt-het-vuren en een grondoffensief af te wijzen."

Protesteren verboden

Tegelijkertijd heeft president Al-Sisi protesteren voor de Palestijnse zaak in Egypte verboden. "Afgelopen november waren er protesten in Caïro (de hoofdstad van Egypte, red.) in solidariteit met de Palestijnen en sommige van die demonstraties keerden zich ook tegen de regering." Tientallen demonstranten werden daarbij gearresteerd.

De regering doet kortom weinig tot niets wat écht ingaat tegen wat het Westen of Israël wil. Zoveel is duidelijk, volgens Cousin.

Nooit hulp toelaten zonder toestemming

Denk aan het openstellen van de Rafah-grens, zodat hulpgoederen Gaza in kunnen. "De Egyptische regering benadrukt dat ze graag zoveel mogelijk hulp wil sturen naar Gaza. En dat het niet aan hen ligt dat er nauwelijks iets over de grens komt", zegt Cousin.

"Maar Egypte zou nooit zonder toestemming van Israël hulp naar Gaza doorlaten. Alles wat wordt toegelaten, gebeurt in coördinatie met Israël. Israël heeft ook heel duidelijk gemaakt dat het niet de bedoeling is dat Egypte zonder toestemming hulpgoederen doorlaat, door in het begin van de oorlog een aantal keer de grenspost te bombarderen."

Uit pure wanhoop de grens over

Toch kan het zijn dat Egyptes houding richten Israël in de toekomst verandert, denkt de correspondent. Bijvoorbeeld als Israël het geplande grondoffensief in grensstad Rafah doorzet, ondanks de steeds luidere roep vanuit het Westen om dat niet te doen. Op dit moment zitten in Rafah zo'n 1,5 miljoen Palestijnen vast.

"Als Israël de stad echt aanvalt en de situatie ontstaat dat Palestijnen uit pure wanhoop en masse de grens met Egypte over proberen te steken, ontstaat er een groot probleem. Dat wil Egypte namelijk absoluut niet."

In de schijnwerpers

En dat is de reden dat er in de Egyptische media al een tijdje geluiden opgaan over het verbreken van het vredesakkoord, vermoedt Cousin. "Ze willen laten weten dat het ergens stopt." En daarmee maakt Egypte zich ook weer relevant als Westerse bondgenoot in die regio.

"Door te beginnen over het vredesverdrag met Israël is Egypte weer meer in de schijnwerpers komen te staan. De afgelopen maand zijn er verschillende verdragen gesloten met het Westen, zijn er miljarden vrijgemaakt voor het land, dat al langere tijd in een economische crisis zit. Die steun kun je niet los zien van de oorlog in Gaza en de belangrijke rol die Egypte daarin heeft."