"Hij had altijd het gevoel dat hij van Mars kwam." Marijn, de zoon van Jan Robbemond, kwam vier jaar geleden door zelfdoding om het leven. Hij was 26 jaar oud. Marijn was autistisch, wat een belangrijke reden was waarom hij het leven niet meer aankon.
Het percentage mensen met autisme dat zelfmoord pleegt is zorgwekkend hoog. Uit Zweeds onderzoek blijkt dat het aantal zelfmoorden maar liefst negen keer hoger ligt dan bij mensen zonder een autistische stoornis.
'Hij liep er al jaren mee rond'
Het verhaal van Marijn laat zien waarom het leven voor mensen met autisme heel lastig kan zijn. Hij leed aan het syndroom van Asperger, had een stoornis die de beleving van zijn lichaam beïnvloedde en was depressief. "Dat maakte hem eigenlijk bijna kansloos", vertelt vader Jan. "Hij ontwikkelde ook een drugs- en een alcoholverslaving. In het begin hielp dat gebruik hem, maar later werd het er alleen maar erger van."
Al lange tijd liep Marijn rond met het idee van zelfmoord. "Hij wilde het al jaren en dat liet hij ons ook weten. Dat was heel moeilijk om te verdragen." In zijn leven had Marijn nooit het idee dat hij erbij hoorde. "Het voelde voor hem alsof hij van Mars kwam. Hij zei zelf altijd: ik heb het gevoel dat ik op de bus wacht, maar er komt nooit een bus."
Verslaggever Roos Oosterbaan maakte een reportageserie over autisme in Nederland. Beluister hieronder de aflevering met Jan Robbemond. De hele serie is hier te beluisteren.
Self inflicted
Een van de grote passies van zijn leven was de muziek. "Daar vluchtte hij in. Hij was een groot liefhebber van grunge, zoals die van Kurt Cobain, en was zich erg bewust van de Club van 27." Marijn voelde zich erg aangetrokken tot deze jong overleden artiesten.
Zelf schreef Marijn ook muziek. "Een van de laatste teksten die hij aan mij en mijn vrouw liet lezen was: 'self inflicted', mijzelf aangedaan." Die tekst kwam ook op zijn graf te staan: 'In mijn gedachten, in mijn dromen, maar niet in het leven.' Jan vertelt wat dat betekende. "Hij kon wel denken en dromen over het leven, maar in de werkelijkheid werd het toch niets. Hij veronderstelde dat hij kansloos was om gelukkig te worden."
Diagnose
Pas laat in zijn leven kwamen Marijn en zijn ouders erachter dat hij autistisch was. "We wisten al jong dat er iets was, maar hebben het lang laten lopen. De schoolleiding zei dat er niets was. Hij deed het goed en was intelligent." Op zijn 21ste kwam toch de diagnose. "Ik denk dat hij eerder geholpen had kunnen worden", zegt Jan. "Eerder in zijn leven hadden we in elk geval de verslaving kunnen tegengaan."
Jan Robbemond vindt het belangrijk dat er aandacht komt voor het hoge aantal zelfmoorden onder mensen met autisme. "Ik word erg geïrriteerd als mensen het hebben over 'labeltjes plakken' bij autisme. Als je beter in staat bent er achter te komen wat er met mensen is, dan kan je ze ook beter helpen. Je kan het leven dan veel aangenamer maken."
Marijn is er nog elke dag
Marijn is nog elke dag in de gedachten van Jan en zijn vrouw. "Er gaat geen dag voorbij dat we niet over hem of over autisme praten. Ik word nog vaak besprongen door de gedachte: was er niet toch nog een mogelijkheid geweest? Misschien is het rationeel niet juist, maar gevoelsmatig heb ik toch altijd het idee van tekortschieten."
Heb jij of een dierbare hulp nodig? Stichting 113 Zelfmoordpreventie is 24/7 per dag bereikbaar via 0900 0113 of via www.113.nl.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.