Vandaag is Chelsea Manning vrijgelaten. De klokkenluider, die eerst door het leven ging als Bradley Manning, had eigenlijk een straf van 35 jaar opgelegd gekregen. Maar door een van de laatste besluiten van voormalig president Barack Obama gaat Manning nu na 7 jaar weer de vrijheid tegemoet.
De voormalig militair werd veroordeeld nadat zij in 2010 onder anderen een video had gelekt via klokkenluiderssite Wikileaks waarin te zien was hoe er in 2007 twaalf Irakese burgers werden doodgeschoten in Bagdad vanuit een Amerikaanse helikopter. Collateral Murder werd het lek later genoemd.
Manning werkte als informatie-analist voor het Amerikaanse leger en werd in 2009 uitgezonden naar Irak. Toen kreeg ze toegang tot de vertrouwelijke documenten over de missies. Ze speelde die door aan Wikileaks, naar eigen zeggen uit gewetensbezwaren. De militair werd veroordeeld voor spionage en diefstal.
Collateral Murder is een van de bekendste onthullingen van Wikileaks. De klokkenluiderswebsite werd in 2006 opgericht door Julian Assange. Een belangrijke andere onthulling via Wikileaks was de Cablegate. In 2010 werden 250 000 diplomatieke documenten van Amerikaanse ambassades gepubliceerd. De Amerikanen werden hierdoor in ernstige verlegenheid gebracht omdat uit de documenten bleek dat de Amerikaanse ambassades werden gebruikt voor spionage in andere landen.
Intussen begint de reputatie van Wikileaks wat te kantelen. In 2016 werden tijdens de verkiezingscampagne tienduizenden e-mails gelekt van John Podesta, de campagneleider van Hillary Clinton. Clinton en de Amerikaanse veiligheidsdiensten wezen naar de Russen als de bron van de hack. En ook in Frankrijk werd het kantoor van presidentskandidaat Emanuel Macron net voor de verkiezingen gehackt en werden de documenten via Wikileaks verspreid, ook daar leken de Russen een rol in gespeeld te hebben. Daarnaast hebben mensenrechtenorganisaties als Amnesty International bezwaar tegen het gebrek aan een privacy-beleid. Bij een lek van documenten over de oorlog in Afghanistan werden namen van slachtoffers bijvoorbeeld niet weggehaald waardoor mensen in gevaar gebracht zouden kunnen worden. En ook bij de Saudi Cables zouden allerlei medische dossiers van burgers zitten.
EenVandaag spreekt over de vrijlating van Chelsea Manning en de reputatie van Wikileaks met Wikileaks-deskundige Brenno de Winter en met Ruud Bosgraaf van Amnesty International.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.