Btw op groente en fruit afschaffen vinden veel mensen een goed plan: 'Met een bak friet ben ik goedkoper uit'

Dat blijkt uit het grote leefstijlonderzoek van EenVandaag onder ruim 34.000 mensen. EenVandaag legde verschillende maatregelen voor die het kabinet overweegt om gezond eten makkelijker te maken. Gezond voedsel goedkoper maken helpt volgens de meeste ondervraagden (52 procent) het best om mensen gezonder te laten eten. Ze vinden het belangrijk dat dit voor iedereen beschikbaar wordt.

Overgewicht en weinig groente

Veel van de deelnemers worstelen zelf met hun gezondheid. De helft heeft een beetje (37 procent) of veel (10 procent) overgewicht (obesitas). En een op de drie van alle deelnemers (32 procent) zegt wel gezonder te willen eten, maar geeft aan dat het niet lukt in de praktijk. In de groep met obesitas is dat twee derde (66 procent).

Veel mensen vinden het lastig om genoeg groente te eten, 200 gram per dag of meer. Twee derde (66 procent) doet dit 5 dagen in de week of vaker. Maar een derde (33 procent) lukt dit maar maximaal 4 dagen per week, 5 procent eet zelfs bijna nooit groente.

Ongezond goedkoop, gezond te duur

Ze eten vooral weinig verse groente en fruit, omdat ze die simpelweg te duur vinden. Het verschil in prijs met ongezond voedsel is nu te groot. Dan is de keuze, zeker naarmate mensen minder te besteden hebben, snel gemaakt. "Gezond eten is voor mij te duur. Een bak friet met een frikandel kost mij minder dan avondeten met verse groente en een stuk fruit toe", motiveert een panellid.

Een ander schrijft: "Met alleen die dure groente heb je nog maar een halve maaltijd. Er wordt door de supermarkten en overheid niets gedaan aan meer gezond voedsel voor redelijke prijzen, door een machtige lobby in Nederland en Europa van voedselproducenten." Ook wijzen ondervraagden erop dat groente en fruit maar beperkt houdbaar zijn: als je pech hebt, gooi je niet alleen je bananen, maar ook je geld weg.

Meer groente en fruit als het goedkoper is

De btw afschaffen is dan ook zeer welkom en lijkt effect te hebben. De helft van de deelnemers (50 procent) is van plan meer groente en fruit te kopen als de prijs omlaag gaat. Dat geldt ook voor de groep die nu weinig groente eet (56 procent) en de 2000 mensen met een minimuminkomen (52 procent) die het onderzoek invulden. Voor hen zijn gebrek aan geld van grote invloed op hun gezondheid.

Volgens sommigen moet het kabinet opschieten met het invoeren van de btw-verlaging van 9 naar 0 procent, die in het regeerakkoord staat. Bovendien vinden ze dat de prijs nog wel wat verder omlaag mag vanwege de hoge inflatie. Want, zegt iemand met een kleine beurs: "17 cent op 2 euro is niet heel veel. In de bijstand is het prioriteiten stellen. Met zulke bedragen gaat het niet hard. Maar alle beetjes helpen."

Suikertaks

Een kleinere meerderheid is voor het invoeren van een suikertaks (55 procent). In het regeerakkoord staat dat het kabinet producten met suiker, zoals frisdranken, zwaarder wil gaan belasten. Voorstanders vinden het een goede zaak om het gebruik van allerlei onnodige en ongezonde suiker, te ontmoedigen. Wel zijn veel mensen sceptisch over de uitvoering van de maatregel omdat er in heel veel producten suiker zit. "Gaan ze dat dan allemaal belasten, of gebeurt dat per hoeveelheid suiker?", vragen ze zich af.

Een kwart (27 procent) verwacht dat ze minder suikerhoudende producten zullen kopen als de prijs met zo'n 10 procent omhoog gaat. De grootste groep deelnemers (47 procent) laat zich niet weerhouden om iets zoets te kopen als ze daar trek in hebben. Omdat ze zichzelf wat lekkers gunnen, of omdat ze de de discipline niet kunnen opbrengen om te minderen.

Goed gevoel van ongezond eten

Voor sommigen is stress een belangrijke factor bij het eten van zoetigheid. "Wanneer ik veel stress ervaar, is mijn eerste impuls om een stuk chocola of een bak ijs te pakken", zegt een liefhebber. Een kwart (23 procent) denkt dat ze over de hele linie gezonder zouden leven als ze minder stress zouden hebben. Dit geldt het sterkst voor mensen met obesitas (34 procent).

Jezelf trakteren en stress wegeten speelt ook een rol bij het eten van fastfood. Snacks als een broodje kroket of een pizza zijn mateloos populair. Twee derde (66 procent) is wel voorstander van het plan van staatssecretaris Van Ooijen om het aantal fastfoodketens rond scholen te beperken. "Kinderen van nu zijn veel te dik, je moet de kat niet op het spek binden", zegt iemand.

Overheid moet zich niet met alles bemoeien

Een kwart (24 procent) ziet weinig in zo'n fastfoodmaatregel: "Dat gaat echt niet werken. Dan gaan ze bunkeren op het moment dat ze er wel bij kunnen. Het is betuttelend."

Het onderzoek van minister Staghouwer van landbouw naar een vleestaks valt het slechtst van alle kabinetsmaatregelen. Hier is geen meerderheid voor.