Bioboer Jan blij met uitspraken van CDA-leider Wopke Hoekstra: 'We moeten samen haalbare stikstofdoelen opstellen'

In plaats van 'top-down' vanuit Den Haag, zoals tot nu toe gebeurt, moeten stikstofdoelen gemaakt worden in samenspraak met de mensen in de regio: de boeren. Dat zeggen voorzitter Harold Schroeder van CDA Limburg en bioboer Jan Huijgen.

"Een klap in het gezicht van de boeren", noemt bioboer Jan Huijgen uit Bunschoten het dat de stikstofuitstoot in 2030 gehalveerd moet zijn. Vooral omdat dit 'zomaar' in Den Haag is beslist.

'Blij met Hoektra's lef'

"Generaties lang zijn wij boeren in een fuik gezwommen. We moesten produceren en investeren tegen een zo laag mogelijke prijs. Schaalvergroting is kneiterhard gestimuleerd en dan ineens moet het anders. Dat geeft een gevoel van ontreddering, radeloosheid."

Huijgen schaart zich achter CDA-leider Wopke Hoekstra, die een paar dagen geleden in het AD zei dat '2030 voor het CDA niet heilig is'. "Ik ben blij met Hoekstra's lef. We hebben het dictaat lang genoeg gehoord. De uitspraken van Hoekstra geven mij het gevoel dat er openingen zijn voor boeren in Den Haag. Dat er recht wordt gedaan aan de boerenstand. Het stikstofbeleid dat er nu ligt is te abstract en biedt geen perspectief. Het kabinet is het contact met de boer kwijtgeraakt."

Verandering nodig

Het is niet dat er geen verandering nodig is, benadrukt Huijgen. Zelf schakelde hij jaren geleden al om naar biologisch, in samenwerking met burgers. In 2007 won hij daar de Europese Mansholtprijs voor. Op dit moment werkt hij hard aan een Regionale Voedselstrategie, een maatschap van burgers en boeren.

Veel voedsel dat Nederlandse boeren verbouwen, belandt via export namelijk nog in andere landen. Huijgen probeert de voedselketen korter te maken. "We willen toe naar een situatie waarin het voedsel dat de boer verbouwt op de borden bij burgers in zijn directe omgeving komt. Zo'n 'maatschappelijk gezond voedselsysteem' kan de stikstofproblemen helpen oplossen."

Radicaal anders

Het gaat Huijgen dus vooral om de manier waarop de verandering van bovenaf wordt afgedwongen. "Ik vind het oneerlijk dat het zo radicaal anders moet. In plaats van boeren doelen op te leggen van bovenaf, moet het kabinet ze uitnodigen om samen constructief te werken aan oplossingen."

De meeste boeren willen namelijk best om, zegt Huijgen. "Maar dan moeten banken meewerken en er moet ook iets gedaan worden aan de macht van de supermarkten, zodat boeren in staat zijn om hun werkwijze te veranderen. Als we sámen haalbare doelen opstellen en daar dan een paar jaar langer over doen, werkt dat beter dan vasthouden aan een doel dat alleen maar weerstand oproept. Alleen dan bouw je een routekaart op die vertrouwen geeft."

Opluchting

Net als bioboer Huijgen voelde ook voorzitter Harold Schroeder van CDA Limburg opluchting toen hij hoorde dat Hoekstra nadenkt over een andere aanpak van de stikstofcrisis. "Eindelijk, dacht ik, er wordt naar ons geluisterd. Ik was er heel blij mee."

Dat Hoekstra wel een handtekening onder het regeerakkoord heeft gezet, waar de stikstofdoelen in zijn opgenomen, ziet Schroeder niet als een probleem. "Een regeerakkoord gaat niet alleen over wat je wil bereiken met elkaar, maar ook over 'hoe' je het wil bereiken met elkaar."

Nieuw vertrouwen

"De uitspraken van Hoekstra gaan over terugkeren naar waar we voor staan bij CDA, namelijk: samenwerking met boeren, burgers en lokale overheden. Niet gedicteerd van bovenaf."

De Limburgse CDA'er merkte de afgelopen maanden dat veel mensen dreigden af te haken binnen zijn partij vanwege hun wantrouwen over de gekozen lijn. "Die mensen wilde ik echt niet kwijt. Dus ik ben blij te zien dat zij weer vertrouwen krijgen in wat we aan het doen zijn."

Doel blijft hetzelfde

Schroeder gelooft niet dat van uitstel afstel komt. "Hoekstra blijft gecommitteerd aan het doel om 50 procent stikstof te reduceren. Hij heeft bevestigd dat de natuur schoner moet. "Daar is geen misverstand over, de natuur lijdt onder stikstof. Er moet iets gebeuren. Maar op het moment dat iedereen de hakken in het zand zet, gebeurt er niets. Dan bereik je die 50 procent ook niet."

Ook in Limburg liggen alle activiteiten al een tijd stil. Daarom is de CDA-voorzitter blij met de koerswijziging. "Iedereen zal nu een beetje moeten inleveren om de doelstellingen te bereiken. Je bereikt die alleen als je het samen doet. Dat gaat dus een paar jaar langer duren, maar die 1 of 2 jaar extra maken niet zoveel uit. Als de doelstelling van verbetering van de natuur maar keihard overeind blijft."