Bellingcat: 'Plaatser filmpje neerstortende vliegtuig Iran is niet opgepakt'

De plaatser van het filmpje waarop te zien is dat het vliegtuig van Ukraine International Airlines, vlucht PS752 neerstort, is niet opgepakt. Dat zegt Wim Zwijnenburg van journalistiek onderzoekscollectief Bellingcat in gesprek met EenVandaag.

Eerder meldde het Iraanse staatspersbureau Fars dat de Iraanse autoriteiten de plaatser ervan hadden gearresteerd. Zwijnenburg: "Voor zover wij gehoord hebben van de bron die dit filmpje online gezet heeft, is de persoon van wie hij dit filmpje gekregen heeft nog steeds op vrije voeten."

Nog op vrije voeten

Toch is het niet ondenkbaar dat de plaatser alsnog opgepakt kan worden. Uit het filmpje kan veel informatie over de filmer worden gehaald. Zeker als de filmer en plaatser van de video dezelfde persoon is.

Zwijnenburg legt uit hoe de informatie uit de video gehaald kan worden. "Je ziet een stip aan de horizon en daarna nog één en je hoort een knal." De stipjes zijn het vliegtuig en de raket.

Artikel

Bellingcat kwam dan ook snel met een artikel over welke informatie uit het filmpje gehaald kan worden. "Aan de hand van de gebouwen in het filmpje kun je al zien in welke wijk het is. Je kunt de vliegroute zien, je ziet de raket en aan de hand van de lichtflits en het geluid van de knal weet je ongeveer hoe ver dat van de filmer vandaan is."

Met die informatie kan de puzzel afgemaakt worden. "Aan de hand van die informatie baken je het terrein af en dan weet je waar het dan ongeveer gebeurd is. Zowel waar het vliegtuig is neergestort als van waar het filmpje gemaakt is."

Iraanse overheid

Maar ook als de plaatser iemand anders is dan de filmer, kunnen de autoriteiten wellicht achterhalen om wie het gaat, zegt Zwijnenburg.

"Als de Iraanse overheid weet waar het filmpje vandaan komt, kunnen ze zien: welke telefoons in het gebied aanstonden en wie er gebruikmaakte van data. Dan kunnen ze informatie opvragen bij telecomdiensten en internetproviders. Als het gaat om degene die het filmpje gemaakt heeft kan de overheid meer dan wij kunnen. Maar daar ligt onze specifieke interesse ook niet."

Iran verhaal apart op internetgebied

Zwijnenburg hoopt dat de persoon die dit filmpje plaatste een zogeheten VPN gebruikte. Dat wordt veel gebruikt in met name Iran, een land waar internet al heel sterk begrenst is. Met zo'n Virtual Private Network, een programma of app op je telefoon, kun je de internetblokkade omzeilen en je wordt anoniem op internet. Je bent moeilijker traceerbaar."