Belgische staatssecretaris Mahdi kritisch op ontbrekend Europees migratiebeleid: 'Kan ondergang worden van Europese Unie'

"In Europa moeten we eerst altijd aan de afgrond komen voordat er iets gebeurt. En als het gaat om Migratie staan we daar al een tijdje." Het zijn duidelijke woorden van de Belgische staatsecretaris Asiel en Migratie Sammy Mahdi.

Zelf is Sammy Mahdi de zoon van een migrant; zijn vader vluchtte uit het Irak van Saddam Hoessein naar België. Daar trouwde hij met een Belgische. Nu is de 33-jarige Mahdi de nieuwe ster van de christendemocraten én staatssecretaris voor Asiel en Migratie in België.

Tragedie in het Kanaal

De jonge staatssecretaris is een energieke verschijning en houdt zich met verrassend veel enthousiasme bezig met het meest taaie en lastige dossier van de actuele politiek: migratie.

Hij zag met lede ogen aan hoe werd gereageerd op de tragedie die zich vorige week afspeelde in het Kanaal tussen Frankrijk en Engeland. Daar kwamen 32 migranten om nadat hun rubberbootje werd overvaren door een containerschip.

Europees antwoord

"Franse en Engelse politici wijzen naar elkaar en roepen om strengere bewaking, maar we zien dat dat niet werkt. Sinds de havens ultrastreng zijn beveiligd is het aantal migranten op kleine bootjes explosief gestegen", zegt Mahdi. Of het nu in België is of aan de Poolse grens; meer dan ooit geldt dat migratie vraagt om een Europees antwoord, vindt hij.

"Vergeet niet dat de bootjes in het Kanaal uit Duitsland komen, de bestelwagens uit België en de zwemvesten uit Nederland, bij wijze van spreken. Het is een internationaal georganiseerd systeem van mensensmokkel dat je alleen goed kan aanpakken met Europese samenwerking."

Magneet voor migranten

Maar Mahdi wil verdergaan dan dat: "De situaties in Calais en Duinkerken geven iets duidelijk aan: Engeland, waar geen registratie- en identificatieplicht geldt, werkt als een onweerstaanbare magneet voor migranten."

Met name voor mensen die het Europese asielsysteem al zonder succes hebben doorlopen, lijkt dat de laatste kans om toch nog een bestaan op te bouwen zonder papieren, legt hij uit. "Maar dat El Dorado blijkt meestal een wereld van uitbuiting en armoede. We zouden de Britten moeten durven vragen om hun model te hertekenen."

Fort met poorten

Mahdi pleit al een tijdje voor een centraal Europees beleid met harde buitengrenzen: een 'fort met poorten waar kordaat maar humaan' in snelle procedures wordt beslist over asiel. Het opzetten daarvan is volgens de Belgische staatssecretaris uiteindelijk een kwestie van 'capaciteit inzetten en moed tonen'.

Daarnaast zouden er vormen van legale economische migratie mogelijk moeten worden, vindt hij. Maar dan wel gecontroleerd en in samenwerking met de landen van herkomst.

Terugkeerregelingen

Die landen moeten volgens Mahdi als onderdeel van zo'n systeem ook meewerken aan terugkeerregelingen. "De zeer lage terugkeerpercentages zijn een achilleshiel van ons opvangsysteem."

"Nu moet ik als Belgische staatsecretaris bij al die landen gaan smeken of ze burgers willen terugnemen. Als je als Europa met die partijen onderhandelt krijg je veel meer gedaan. Zeker als het betekent dat je ook daar investeert in economische ontwikkeling."

'Het gore Europa'

Europa moet volgens Mahdi beseffen dat migratie, en de onmacht van Europa om daar een gecoördineerd antwoord op te geven, de ondergang kan worden van de Europese Unie.

"We wijzen nu nog naar Oost-Europa als de dwarsliggers voor een asielbeleid. Maar als we het migratievraagstuk nu niet aanpakken is er binnen 10 jaar ook in West-Europa een meerderheid aan landen die door populisten geleid wordt. Dan gaan we van het verenigd Europa naar het 'gore Europa' dat uiteindelijk zichzelf zelf ten val brengt. En dat moeten de politici die nu deze kwestie voor zich uit schuiven maar aan zich zelf gaan uitleggen.