Bas vertrok vanochtend uit Kiev, terwijl restauranthouder Arenda en boer Willem juist besloten hebben om nu in Oekraïne te blijven. Voor alle drie breken nu kritieke uren aan. "We zijn bang dat de stad omsingeld wordt en ze ons uithongeren."
Volgens het Oekraïense leger is eerder vandaag het Russische leger de hoofdstad Kiev aan de noordkant binnengetrokken. Het directe doel zou volgens Oekraïne het parlement zijn. Het leger heeft inwoners opgeroepen binnen te blijven.
Nu of nooit
Hij gaf gisteren al aan te vertrekken bij een aanval op de stad: voor Bas Schuiling was de keuze vandaag dan ook helder. "We zijn vanochtend wakker geworden, hebben het nieuws gekeken en vooral op de kaarten gekeken waar de files stonden. Die waren vanochtend niet heel dramatisch."
"We waren bang dat de stad omsingeld wordt en dat ze niet proberen de boel over te nemen, maar ons uit te hongeren", motiveert Bas de reden van zijn vertrek. "Daar zijn we niet op voorbereid. We hebben maar een klein beetje eten."
'Niet toelaten dat Russen Oekraïne overnemen'
Precies die voedselvoorziening is een belangrijke reden voor boer Willem Nammensma om te blijven. "Ik kreeg de kans om naar Nederland toe te gaan, maar ben daar niet op ingegaan. Ik heb voor mezelf besloten te blijven en met z'n allen het Oekraïense front te steunen."
"We kunnen niet toelaten dat de Russen optrekken tot aan Kiev en Oekraïne overnemen", legt hij uit. "Als ze dat doen is Moldavië de volgende, dan zijn de Baltische Staten aan de beurt. Dan is het gedaan met de vrijheid in Europa, in mijn optiek."
Noodzakelijke producten
"We beginnen daarom vandaag ook met het verladen van aardappelen voor de markt met Kiev", vervolgt hij. "De president heeft uitgesproken dat de bevoorrading van supermarkten met noodzakelijke producten als aardappelen, brood, melk en water door moet gaan, dat er geen honger mag worden geleden."
Hij woont in de omgeving van Lviv, ver weg van het front en is met de strijd zelf eigenlijk niet bezig op dit moment. "De oorlog zit wel in je hoofd, maar je vergeet het, omdat we bezig zijn met wat we moeten doen. En dat is in dit geval dat we gaan zorgen dat we geen honger gaan lijden. Niet dit jaar en niet volgend jaar."
Verplaatsen onveilig
Arenda Vasilenko besloot net als Willem te blijven, al was ze gisteren nog serieus bezig met te vertrekken. "Met het inpakken van de koffers werd ik elk uur onrustiger: is het wel de juiste keus? Het is in de eerste plaats te onveilig om je met kinderen te verplaatsen door het land."
De onveilige reis, maar ook het feit dat ze mensen waarmee ze werkt zou achterlaten, speelde een rol toch te blijven. "Wij hebben een leiderspositie. Als wij als eerste weggaan, dat willen we niet op ons geweten hebben."
Beste keuze
"De beslissing hebben wij met God genomen", vertelt ze. "We hebben het met onze kinderen besproken, ook onze oudste dochter in Kenia vanmorgen aan de lijn gehad. Ze zegt: 'Echt, de beste keuze die jullie kunnen maken'."
"Het is goed om te weten dat ons gezin erachter staat", legt ze uit. "Maar er zijn genoeg mensen, mijn eigen zussen in Nederland, die zich zorgen maken. Er zijn zoveel mensen die ons continue berichten sturen. Dat is gewoon heel fijn."
Brood bakken
Ondanks de onzekerheid die de strijd in en rond Kiev met zich meebrengt, heeft Arenda het vizier alweer op de toekomst gericht. "We hebben een groep mensen bij elkaar geroepen. Inclusief restaurant, de bakkerij van Zeelandia die we hebben én de kerkelijke gemeente."
"We willen alle resources samen gaan voegen", legt ze uit. "Met Zeelandia willen we brood gaan bakken. Heel veel winkels zijn nu leeg en hebben geen brood. En we willen proberen een programma op te zetten voor mensen met een handicap, dat die een keer per dag een warme maaltijd kunnen afhalen in het restaurant. Daar gaan we nu over in gesprek."
Onzekere reis
De komende uren zijn voor Bas erg onzeker, maar de keuze was vanochtend toch snel gemaakt, vertelt hij vanuit de auto. "Het was of nu of nooit. Er zijn berichten dat de wegen geblokkeerd gaan worden, dat de Oekraïners de stad gaan verdedigen. Dan zit je misschien wel vast voorlopig."
Hij heeft koers gezet naar Roemenië, waar het grootste deel van de vluchtelingen richting Polen vertrekt. Het wordt een reis vol onzekerheden. "Ik werk voor een Roemeens bedrijf en ik hoop dat de chaos rond de grens daar minder is. Afhankelijk van de situatie op de weg, of we benzine kunnen krijgen, weten we niet hoever we gaan komen."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.