'Als je iedereen met twijfels over het overheidsbeleid blijft wegzetten als idioot, worden rellen niet minder'

Om de rellen in steden te stoppen, moet de informatievoorziening vanuit de overheid veel beter, zegt lector Jeugd & Samenleving Femke Kaulingfreks. Ondertussen worden er al weer nieuwe rellen gepland voor vanavond.

Burgemeester Aboutaleb van Rotterdam noemde het geweld op vrijdagavond in zijn stad 'een orgie van geweld'. De rellen daar begonnen als verzet tegen de coronamaatregelen en liepen daarna compleet uit de hand. De avonden daarna was het ook in andere plaatsen onrustig. En dat terwijl nieuwe, strengere maatregelen niet zijn uitgesloten.

Oproepen voor vandaag

Het lijkt erop dat jongeren elkaar oproepen om te gaan rellen via groepsapps. Ook vandaag gaan weer oproepen rond: onder andere in Apeldoorn, Roermond en Zwolle. "De avondklokrellen in Apeldoorn waren op dezelfde plek als waar nu wordt opgeroepen", vertelt jongerenwerker Joselito Hasselnook van Twilight over de oproep die hij gisteravond kreeg.

"Ik stuur dan meteen een bericht naar jongeren waarvan ik denk dat ze er naartoe gaan, met de vraag of ze gaan. En dan zeg ik dat ik denk dat het niet oké is om te gaan. Ik krijg meestal terug dat ze niet willen gaan, maar wel nieuwsgierig zijn naar wat er gebeurt." De meesten luisteren naar de waarschuwingen. Hasselnook heeft de gemeenten op de hoogte gesteld van de oproep.

'Ouders weten het niet'

Ufuk* werd eerder geïnterviewd door EenVandaag, omdat hij aan het rellen was tijdens de avondklokrellen in Apeldoorn. Inmiddels heeft hij zijn leven gebeterd. Hij vraagt zich nu af waar rellende jongeren afgelopen weekend eigenlijk mee bezig zijn. "Ik ben weer begonnen met school omdat er een gesprek heeft plaatsgevonden op het gemeentehuis met de burgemeester."

Ufuk was 22 tijdens de avondklokrellen. "Ik heb het idee dat het jongeren zijn met gedragsproblematiek, waarvan de ouders niet op de hoogte zijn dat hun kinderen aanwezig zijn bij de rellen. Ik kreeg veel reacties op het interview van EenVandaag met de vraag wat mijn ouders ervan vonden dat ik daar was, maar zij wisten dat helemaal niet. Volgens mij weten ze nu nog steeds niet dat ik daar was. Zij kijken vooral naar buitenlandse zenders. Ze hebben er nooit iets tegen mij over gezegd."

Informatievoorziening

Mogelijk wordt het weegmoment van 3 december vervroegd, als de basisregels niet beter worden nageleefd. Dat zei demissionair premier Mark Rutte vandaag. Femke Kaulingfreks, lector Jeugd & Samenleving bij Hogeschool InHolland, hoopt dat er dan goede informatievoorziening vanuit de overheid specifiek op jongeren gericht komt. "Dat is er nog steeds niet", zegt ze.

"De rellen en frustraties hebben, denk ik, heel erg te maken met dat jongeren zich niet echt serieus genomen voelen door de overheid. De informatievoorziening vanuit de overheid is onduidelijk. Maar dat geldt eigenlijk voor iedereen."

'Dom' en 'asociaal' als je twijfels hebt

Als je nu twijfelt over het beleid van de overheid, wordt je volgens Kaulingfreks weggezet als idioot. "En dat maakt de kloof tussen jongeren en de overheid alleen maar groter. Wat ik nu mis is dat er heel erg gecommuniceerd wordt wat je wel of niet mag doen. Het is heel zwart-wit. Er wordt gesproken overal 'dom' en 'asociaal' en er is weinig communicatie over de twijfels van jongeren."

"Over die twijfels moet je in gesprek gaan. Dat kan alleen maar op lokaal niveau gedaan worden. Daarin zouden lokale jongerenwerkers gesteund mogen worden om het gesprek mogelijk te maken."

Bezuinigingen jongerenwerkers

Vooral op lokaal niveau kan er iets gedaan worden om rellen te voorkomen, zegt Kaulingfreks. Daar ligt een belangrijke rol voor jongerenwerkers. Zij staan in nauw contact met jongeren.

Maar voor de coronacrisis waren er al problemen met jongerenwerkers: "Er zijn er heel weinig. Ze zijn overal in Nederland wegbezuinigd en jongerencentra zijn gesloten."

*Ufuk deed eerder onder een schuilnaam zijn verhaal. Zijn volledige naam is bekend bij de redactie.