Al zijn zonnepanelen niet 100 procent schoon, het is 'echt een duurzame bron'

Je hebt ze op je daken liggen en denkt dat je duurzaam bezig bent: zonnepanelen. Maar dat zie je volgens filmmaker Michael Moore helemaal verkeerd. Hij beweert namelijk dat bij de productie van zonnepanelen meer CO2 vrijkomt, dan ze opleveren.

Een week geleden verscheen de documentaire Planet of the Humans van Michael Moore op YouTube. Inmiddels hebben bijna 5 miljoen mensen hiernaar gekeken. Er is veel ophef ontstaan over deze klimaatfilm. Zo zouden er verschillende beweringen niet kloppen. Eén van die beweringen is dat er bij de productie van zonnepanelen meer CO2 zou worden uitgestoten dan er tijdens de levensduur van de panelen wordt bespaard. Klopt dat?

Kritiek op productie niet geheel onterecht

De kritiek op de productie van zonnepanelen is niet geheel onterecht, legt Martien Visser, lector energietransitie aan de Hanzehogeschool Groningen, uit. "Het neemt niet weg dat ook in zonnepanelen materialen worden gebruikt en dat er elektriciteit en andere energie nodig is om ze te produceren. Dus kunnen zonnepanelen niet 100 procent schoon zijn."

Wilfried van Sark, hoogleraar zonne-energie aan de Universiteit Utrecht, heeft hier 4 jaar geleden al onderzoek naar gedaan, waaruit blijkt dat de bewering niet klopt. Zo wordt er sinds een jaar of 5 à 6 wereldwijd netto minder CO2 uitgestoten door geïnstalleerde zonnepanelen. "De duur dat zonnepanelen de CO2 terugverdienen is zo'n 2 jaar." Visser verwacht dat het in de toekomst nog lager zal worden, omdat zonnepanelen een hoger rendement hebben gekregen en steeds goedkoper worden.

'Wolkencamera's'

David van der Burg, directeur van de Zonnefabriek, ziet in Duitsland de belasting van het elektriciteitsnet toenemen. "Daar zie je soms dat op piekmomenten van energieaanbod de omvormers worden teruggeschroefd en dat er minder vermogen het net in mag. Bij de aanleg van zonneparken of grote industriële daken zie je dat ook in Nederland al gebeuren en dat de netcapaciteit onvoldoende is", constateert Van der Burg. Hij verwacht dat in de toekomst daarbij lokale batterijopslag uitkomst zal gaan bieden.

Een andere manier om slim om te gaan met zonnepanelen zijn zogeheten 'wolkencamera's'. Daarvoor pleit hoogleraar Wilfried van Sark. "Met deze camera's maak je filmpjes van bewegende wolken. Daaruit kun je dan een bewegende wolkenschaduw op de grond berekenen en als je dat koppelt met waar zonnepanelen liggen, dan kun je heel goed voorspellen wat de variaties in energie zullen zijn. De netbeheerder kan er dan voor zorgen dat het net niet overbelast raakt", vertelt Van Sark.

Zonnecellen stapelen

Dat zonne-energie één van de schoonste vormen van energie is, stelt zonnepaneel-deskundige Wilfried van Sark. Om het energie opwekken nog meer te vergroten, kijkt hij vooral naar het stapelen van zonnecellen. "Elke zonnecel is gevoelig voor een andere kleur licht. Er is onlangs een rendement van bijna 50 procent mee gehaald, waar we nu uitkomen op een maximaal theoretisch rendement van 30 procent." Bovendien kunnen zonnepanelen voor zo'n meer dan 90 procent worden gerecycled.

Om nog even terug te komen op de uitspraak in de documentaire: Puk van Meegeren van voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal kan haarfijn uitleggen dat de uitspraak fictie is. "Zonnepanelen werken op het zonlicht en doordat de zon onuitputtelijk is, is het echt een duurzame bron."