Psychische klachten en bijvoorbeeld niet kunnen werken: 'toeslagenouders' die hiervoor een schadevergoeding willen krijgen, moeten te lang wachten. De commissie die hierover gaat wil sneller gaan werken, maar op dat plan moeten ouders dan wel wachten.
Ouders die door de toeslagenaffaire psychische klachten hebben opgelopen of (tijdelijk) niet konden werken, kunnen voor de aanvraag van een schadevergoeding terecht bij de Commissie Werkelijke Schade (CWS). Die commissie beslist of de ouders ook recht hebben op deze vergoeding.
'Zo gaan we geen meters maken'
Maar de commissie zegt nu zelf dat de afhandeling van de zaken te langzaam gaat. In 4 jaar tijd zijn 500 zaken behandeld terwijl er in totaal zo'n 3.000 ouders wachten. Nu worden er vijf zaken per week afgehandeld en dat tempo moet worden opgevoerd. Dat wil de commissie, zo bleek laatst tijdens een bijeenkomst waarin advocaten van toeslagenouders werden bijgepraat.
Eric Miedema, een van de CWS-teamleiders, zei daar: "We willen op een andere manier en met ruimhartigheid kijken naar met name kleine bedragen. Het is bij de wilde konijnen af. Het klopt juridisch en goed onderbouwd, maar zo gaan we geen meters maken."
Hoe zit het met de afhandeling van de toeslagenaffaire?
Slachtoffers van de toeslagenaffaire kunnen een vergoeding krijgen van de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT). Van de bijna 70.000 ouders die zich gemeld hebben, is nu ongeveer de helft erkend als gedupeerd. Die ouders hebben 30.000 euro gekregen en de schulden zijn afgelost. Voor alle ouders die zich gemeld hebben, volgt nog een aparte beoordeling of ze recht hebben op meer schadevergoeding. Daarvan is de helft nu gedaan.
Ouders die menen daarna nog immateriële schade te hebben, omdat ze bijvoorbeeld minder konden werken of psychische problemen kregen kunnen zich melden bij Commissie Werkelijke Schade (CWS). Die commissie gaat volgens het ministerie van financiën naar de dossiers van ongeveer 3.000 ouders kijken. Dat is ongeveer 10 procent van de gedupeerde ouders. In 4 jaar tijd heeft die commissie 500 zaken afgehandeld.
Dossiers opnieuw bekeken
Het plan moet eind deze maand af zijn. Het betekent wel dat alle al beoordeelde dossiers nogmaals bekeken moeten worden.
Advocaat Suzanne Arakelian, die gedupeerde ouders bijstaat, kijkt hoopvol naar het plan van de comissie. "Wij roepen dit als advocaten al jaren, dat ze veel te hard bezig zijn en veel te streng en dat ze te veel verwachten van ouders, dus ik ben wel blij dat ze hier zelf achter zijn gekomen uiteindelijk."
Basis van wantrouwen
Dat het proces tot nu toe zo lang duurde, is volgens Arakelian makkelijk te verklaren. "Het komt omdat ze het zo zorgvuldig willen doen. Ze zijn daar zo star in bezig dat ze bang zijn om iets over te compenseren, en daardoor eigenlijk in de praktijk ondercompenseren en gewoon veel te streng zijn. Ze geven liever 10.000 euro uit aan het proces en allemaal juristen, dan dat ze 1.000 euro - in hun ogen - te veel per ongeluk betalen aan een ouder."
Volgens de advocaat wijst dit weer op een basis van wantrouwen. "De hele herstelorganisatie komt uit wantrouwen. Ik woon dagelijks gesprekken bij en het zijn allemaal ouderverhoren. Ze gaan eerst met z'n allen op zoek naar: 'hoe kunnen we het afwijzen?'. Ook met schades: 'ja toon maar aan, we geloven je eigenlijk niet op je verhaal'."
Moeite om te bewijzen
Mariëlle Cleintuar is zo'n gedupeerde ouder die wacht op afhandeling van haar dossier. Van 2008 tot 2012 kreeg zij kinderopvangtoeslag. Ze raakte door een burn-out haar baan kwijt. Ook zij merkte hoeveel moeite ze moest doen om te bewijzen dat ze inderdaad recht had op een vergoeding.
"Datums, afschriften, nota's. Bij elke bladzijde staat: voeg bewijsstukken toe. Maar ja, zoveel bewijsstukken heb je niet meer van 2008. Ik heb wel mijn contracten, maar bijvoorbeeld verlof, kaarten en doktersafspraken, dat weet je allemaal niet meer", vertelt ze.
Machteloos gevoel
Het gevoel van wantrouwen, en dat ze zich moet verdedigen, herkent ze. "Ik snapte dat niet. Je wordt een soort van je stoeltje afgeslagen met zulke vragen dat je denkt: 'hé, waar gaat het hier nou over? Ben ik hier nou de schuldige of jullie?' Eigenlijk gaat het niet om om het verhaal recht te zetten. Het gaat er juist om om het jouw verhaal te ontkrachten."
Het geeft haar een machteloos gevoel. "Ik voel me altijd al klein tegenover de overheid. Je hebt gewoon geen poot om op te staan. Ik weet niet meer waar ik het moet zoeken, ik ben bij de Tweede Kamer geweest. Ik ben bij de ombudsman geweest, bij de gemeentes. Waar nog meer?"
Oneerlijke strijd
Veel vertrouwen dat het helemaal goed komt, heeft ze niet en ze is dan ook sceptisch over het nieuwe verbeterplan. "Het gaat door en het gaat nu nog steeds door. En ik geloof ook niet dat het zal stoppen, want waar is Rutte? Volgens mij zit Rutte nog steeds in de Tweede Kamer. Ik krijg geen verklaring voor goed gedrag meer, ik kom nergens meer aan de bak."
Advocaat Arakelian hoopt dat het nieuwe plan echt verandering gaat brengen. "Dat ze ruimhartiger gaan zijn en minder hard en streng gaan toetsen, en dat ze meer gericht gaan zijn op het oplossen van problemen in plaats van ouders met meer problemen opzadelen. Want het is soms wel echt een oneerlijke strijd die die ouders aan het voeren zijn."
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.