Bedreigde Afghaanse tolken voelen zich in de steek gelaten door Nederland

Afghanen die in Uruzgan in dienst van de Nederlandse missie hebben gewerkt lopen groot gevaar. Vier van hen zijn al vermoord. "Mijn enige wens is dat de Nederlandse regering ze helpt", zegt ex-tolk Gul Ahmad.

Gul Ahmad en Abdul Ahmadzai behoren tot de gelukkigen die Afghanistan wisten te ontvluchten. Ze werkten voor de Nederlandse troepen in Uruzgan, en wisten een verblijfsvergunning in Nederland te krijgen. Hun collega's die in Afghanistan achterbleven hadden minder geluk. Volgens berichtgeving in het Nederlands Dagblad zijn ze in Afghanistan hun leven niet zeker.

We stonden schouder aan schouder

"Ze zien ons als spion, als verrader. Dat is de reden dat we al vier van onze beste vrienden hebben verloren." Het zit Gul Ahmad hoog. Hij was tolk voor het Nederlandse leger in de periode van 2006 tot 2010, en vluchtte naar Nederland omdat hij ernstig werd bedreigd. "Ze werkten hard voor het Nederlandse leger in Afghanistan, stonden schouder aan schouder. Alles wat ze nu willen is hulp van de regering. Mijn enige wens is dat de Nederlandse regering ze helpt. Dat betekent dat hun levens worden gered."

Dat de Nederlandse regering niet staat te springen om voormalig tolken te helpen, ondervond Abdul Ahmadzai eerder. De Taliban vermoordden zijn broer, in de veronderstelling dat hij het was, en hij vluchtte naar Nederland. Daar ondervond hij dat het niet vanzelfsprekend was dat hij hier mocht blijven. Pas na veel getouwtrek kreeg hij een verblijfsvergunning.

Tolken zijn ook medewerker van defensie

Ook hij snapt de houding van de Nederlandse regering niet. "Vrienden moeten echt vrienden helpen", zegt hij verontwaardigd. "Ze moeten goed onderzoek doen, goed kijken wie echt in gevaar is. Die tolken hebben één hoop, de Nederlandse overheid." Wat Abdul betreft moet de Nederlandse overheid ze zien als Nederlandse soldaten. "Als er nu tien of vijftien soldaten in Afghanistan zouden zijn, dan zouden die onder de verantwoordelijkheid vallen van defensie. De tolken zijn ook medewerkers van defensie."

Aankloppen bij de Nederlandse ambassade blijkt weinig zin te hebben. Emails worden volgens Gul niet beantwoord, en als een collega van Gul naar de ambassade gaat krijgt hij een formulier. "Hij heeft dat formulier ingevuld en teruggestuurd naar de ambassade, maar heeft nog niets gehoord. Geen reactie."

Voor hen ben je geen mens meer

De dood van vier collega's en de bedreigingen die Gul en Abdul eerder ondergingen onderstreept wat hen betreft de ernst van de situatie. "Voor de Taliban maakt het niet uit of je 1 of 2 dagen of 10 jaar voor defensie hebt gewerkt. Het betekent dat je christenen hebt geholpen. Voor hen ben je christen, en geen mens meer. En IS is zelfs nog gekker dan de Taliban", vertelt Abdul.

Gul: "Als tolken hebben we een slechte naam in Afghanistan. We worden van spionage beschuldigd, voor ongelovige uitgemaakt. Als ze ons te pakken krijgen, worden we direct gedood. Het is erg onveilig voor iedere Afghaan, maar tolken lopen een nog veel groter risico's."

"Het is een grote verantwoordelijkheid voor defensie", zegt Abdul. "Vriendschap betekent een vriend helpen in een moeilijke situatie, en hem niet achterlaten."

Defensie: individuele verzoeken bekijken

In een reactie op het nieuws van de dood van de vier Afghaanse tolken en de bedreiging van hun collega's laat het ministerie van Defensie weten 'van dit trieste nieuws heeft kennis te hebben genomen': "Op dit moment is defensie bezig om deze informatie te verifiëren. Mensen die met gevaar voor eigen leven voor ons hebben gewerkt verdienen onze aandacht en zorg. Wij kijken als Nederland daar goed naar."

In de verklaring geeft defensie verder aan: "De overheid heeft afspraken gemaakt over de behandeling van individuele verzoeken om asielbescherming van lokale Afghaanse tolken. In elk afzonderlijk geval wordt bezien in hoeverre er sprake is van directe persoonlijke dreiging als gevolg van de eerdere werkzaamheden voor de Nederlandse missie. De IND kan op basis hiervan besluiten om een asielaanvraag in behandeling te nemen."