Advocaat Nederlandse IS-vrouwen in Syrië: 'Haal de vrouwen terug, nu het nog kan'

Het kabinet moet zich nú hardmaken om Nederlanders uit het Al Hol kamp uit Syrië terug te halen. Dat bepleit advocaat André Seebregts, die tientallen vrouwen en kinderen in kampen vol met IS-vrouwen en strijders bijstaat. "Nu kan het nog."

Seebregts heeft nog geregeld contact met zijn cliënten en bepleit om nú te handelen. In totaal staat hij 23 vrouwen en ruim 50 kinderen bij, verdeeld over twee kampen.

'Nu nog veilig regelen'

"De Turken willen dat deze vrouwen naar Nederland komen, de Koerden willen het, de Amerikanen willen het. Op dit moment kan het nog veilig worden geregeld. Of dat nog lang gaat duren, dat is de vraag: Assad is aan het oprukken. Vanuit humanitair- en veiligheidsoogpunt is dit het enige serieuze alternatief."

Momenteel is het nog relatief rustig in de kampen. Oorlogsverslaggever Hans Jaap Melissen, die momenteel ter plekke verslag doet van de situatie in Noord-Syrië wijst op de kansen die er al waren voor Nederland om mensen terug te halen: "Er zijn allerlei mogelijkheden geweest."

'Je kunt nu niet bij de kampen komen'

Melissen denkt dat de vrouwen die advocaat Seebregts niet snel naar Nederland komen, om hier berecht te worden. Ik denk dat veel cliënten van Seebregts er nog een flinke tijd zullen zitten. Je kunt nu ook niet bij de kampen komen."

"Tegelijkertijd lekken steeds meer details uit over de deal tussen de Koerden en het regime van Assad. Zo zouden de Koerden de kampen mogen blijven bewaken. Maar dan blijft de vraag; wie heeft de zeggenschap. Als dat Syrië zou zijn, dan is dat een probleem. Want Nederland spreekt helemaal niet met het Syrische regime."

Gecontroleerd terughalen

Het sterkt advocaat Seebregts in zijn gevoel dat er nú iets moet gebeuren. "Laten we ervan uitgaan dat een aantal van die vrouwen inderdaad gevaarlijk is. Dan is het beter dat ze gecontroleerd terugkomen", stelt Seebregts voor.

"Die kinderen worden ondergebracht bij pleeggezinnen, het OM is er klaar voor. En aan het einde van hun straf krijgen ze hele strenge voorwaarden, dus het gaat allemaal heel gecontroleerd."

Berecht in Syrië niet serieus

"Als het idee is om ze daar te berechten, dan komen ze na hun straf alsnog terug. Geen van de plannen om daar te berechten is enigszins serieus. Een internationaal tribunaal kan maximaal tien zaken per jaar aan. En het duurt nog zeker 2 jaar voordat er een proces door een lokaal tribunaal gevoerd kan worden dat enigszins aan Westerse maatstaven voldoet."

Melissen: "De mensen willen wel allemaal terug naar Nederland. Vrouwen zeggen daar ook: 'Neem desnoods onze kinderen mee, dan blijven we zelf wel achter.' Als je mensen in de kampen laat, zullen de Koerden vroeg of laat zelf de poorten openzetten, of ze ontsnappen zelf. Ik heb dan geen goede hoop dat het voor Nederland op een leukere manier gaat aflopen."

Journalisten van Syrië naar Irak

De situatie voor Melissen zelf is ongewis op het moment. Juist omdat de situatie snel verandert: "Ik zat tot een uur terug nog in Syrië, maar we hebben, met meerdere journalisten, besloten om naar Irak te gaan, want de troepen van Assad trekken nu snel op. Je weet nooit wat er gebeurt. Het is ook even de vraag wat er bij de grenspost gebeurt. Als de Syriërs dat overnemen dan wordt het lastig, want dan heb ik een visum nodig, dat ik al jarenlang niet meer krijg."

Toch zijn de Koerden relatief blij met de komst van het Syrische leger, zo bemerkt Melissen. "Ik heb met heel veel mensen gesproken. Ik was ook bij de begrafenis van een Koerdische politica. Je hoort daar dan de woede en frustratie van de mensen over de Turken. Maar men voelt zich ook verraden en is bang voor de toekomst. En als je ze dan voorlegt: jullie hebben een deal gemaakt met de Syrische regering, dan zeggen ze 'dit is in elk geval the devil we know.'"