500 euro bijverdienen naast de bijstand: het mag niet, maar Amsterdam wil het wel toestaan

De gemeente Amsterdam wil mensen met een bijstandsuitkering in de gelegenheid stellen om tot bijvoorbeeld 500 euro per maand bij te verdienen. Het doel: wennen aan werk, de baankans vergroten en ook even verlost zijn van het absolute minimum.

Wethouder Rutger Groot Wassink vindt dat het anders moet: mensen in de bijstand zijn geen uitvreters of profiteurs, maar mensen die je moet helpen. "Ik ben niet bang voor misbruik. De vraag is juist: hoe help je mensen?"

219 euro mocht al

Amsterdam experimenteerde sinds 2017 al met bijverdienen tot 219 euro per maand. Groot Wassink noemt die proef een groot succes. "Wij zien dat mensen die meer dan 16 uur werken, drie keer zoveel kans maken om uit de bijstand te komen. Werken is voor mensen uiteindelijk veel beter dan een uitkering."

Het Amsterdamse experiment om 219 euro bij te verdienen kreeg al navolging in de gemeenten Aalten en Doetinchem. Groot Wassink wil nu verder experimenteren en het toegestande bedrag ophogen naar bijvoorbeeld 500 euro. "Het bedrag mag omhoog, omdat ik zie dat mensen ook moeite hebben om te leven van een bijstandsuitkering."

Nog steeds onder het minimumloon

Op dit moment is een bijstandsuitkering voor een volwassene 1075 euro. Met 500 euro extra kom je op 1575 euro: nog altijd minder dan het minimumloon voor een maand werken: 1684 euro. "Dat minimumloon moet ook omhoog", vindt Groot Wassink. "Van dit soort bedragen kun je niet meer leven in Amsterdam. Wij hebben nu werkende armen."

Het extra geld dat bijverdiend mag worden is volgens hem vooral een middel om het bestaansminimum te verhogen. "Dat is echt noodzakelijk. Zowel de uitkeringen als het minimumloon zijn te laag."

Maas in de wet

Toch mogen de Amsterdamse plannen officieel niet: volgens de participatiewet mogen mensen in de bijstand niet zoveel extra verdienen. In de wet, waar de bijstand onder valt, staat dat inkomsten vrijgelaten kunnen worden tot 220 euro voor maximaal 6 maanden. 500 euro zonder tijdslimiet valt daar dus niet onder.

Groot Wassink maakt zich er niet druk om. In de wet staat namelijk ook dat 'gemeenten gebruik kunnen maken van de uitstroompremie, als dit naar oordeel van het college bijdraagt aan arbeidsinschakeling'. De Amsterdamse wethouder ziet mogelijkheden om die premie te gebruiken: "Volgens mij laat dit zien dat wij een goede maas in de wet hebben gevonden om dit te doen."

VNG: 'Geef gemeenten meer ruimte'

Bestuurder Peter Heijkoop van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) en wethouder in Dordrecht vindt dat gemeenten in het algemeen meer ruimte moeten krijgen om inkomsten naast de bijstand vrij te laten: "Wij volgen het experiment in Amsterdam met interesse en vinden dat er aanpassingen in de participatiewet nodig zijn."

Ook vindt Heijkoop dat in de participatiewet een 'hardheidsclausule' moet worden opgenomen. "Die geeft gemeenten het recht om van de wet af te wijken als er onredelijke gevolgen door optreden." De Amsterdamse wethouder Groot Wassink doet een oproep aan het komende kabinet om een 'Deltaplan bestaanszekerheid' te maken: "Zorg dat mensen aan de onderkant kunnen leven. Zo'n bedrag dat je mag bijverdienen kan daar bij helpen."