UMCG-locatie Beatrixoord in Haren is de toegewezen plek om mensen die niet vrijwillig in isolatie gaan, toch verplicht te kunnen laten opnemen. Dit heeft minister Hugo de Jonge besloten. Er staan 5 bedden klaar, met bewaking.

"Vanwege de uitbraak van COVID-19 is het nodig een ziekenhuis aan te wijzen waar patiënten kunnen worden geïsoleerd die (vermoedelijk) besmet zijn met deze infectieziekte en die niet vrijwillig meewerken aan isolatie", staat er op de Staatscourant, waar officiële bekendmaking van de overheid worden geplaatst. Het bericht roept vragen op. Want wat houdt dit in en kunnen besmette mensen nu wettelijk gedwongen worden tot isolatie?

Quarantaine- en isolatieplicht

"Veel mensen denken dat dit een nieuwe wet is, maar dat is helemaal niet zo", legt Jan Brouwer, hoogleraar algemene rechtswetenschap van de Rijksuniversiteit Groningen, uit. Hij vertelt dat de quarantaine- en isolatieplicht al in 2008 is vastgelegd in de Wet publieke gezondheid (WPG).

Het kabinet maakt met de aanstelling van de UMCG-locatie Beatrixoord als plek voor gedwongen isolatie, gebruik van deze wet. Het bekendmaken van waar besmette mensen die verplicht in isolatie moeten heen moeten, is wel nieuw. "De voorzitter van de veiligheidsraad krijgt de bevoegdheid om deze plek te gebruiken mocht dit nodig zijn."

Incidentele gevallen

Voor de gemiddelde Nederlander die (vermoedelijk) besmet is met het virus verandert er niet veel, nu duidelijk is dat de verplichte isolatie in het UMCG uitgezeten kan worden. Volgens Brouwer hoeven we ons niet meteen zorgen te maken. "Deze bevoegdheid zal alleen voor incidentele gevallen zijn en niet voor de hele (mogelijk) besmette bevolking."

Een verplichte isolatie kan ook niet zomaar worden opgelegd. "Het is een lange procedure", vertelt Hubert Bruls, voorzitter van het Veiligheidsberaad. "Er moet een duidelijke dreiging zijn waarmee de voorzitter naar de officier van justitie gaat. Als hij het er mee eens is wordt het voorgelegd aan de rechter, en die besluit uiteindelijk of er over wordt gegaan tot gedwongen isolatie of quarantaine."

En als dat wordt besloten, moeten alle mensen in beroep kunnen gaan, vertelt Brouwer. "Als die plicht veel mensen treft, zijn daar dus een hele hoop rechters en officieren van justitie bij betrokken." Een arbeidsintensieve regeling dus.

Camera's

Bij een afwijzing van dat hoger beroep komt de patiënt dus terecht in Groningen. Hier is een speciale afgesloten afdeling ingericht die bewaakt wordt met beveiligers. "Ook worden de patiënten in de gaten gehouden met camera's", vertelt woordvoerder Lex Kloosterman, van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Ook zullen er bewakers zijn.

Maar veel plek is er niet. Er zijn namelijk maar 5 bedden en dat is dus bij lange na niet genoeg voor elke coronapatiënt die niet in quarantaine of isolatie gaat. "Vandaar dat dit nooit op grote schaal zal worden toegepast", zegt Brouwer.

Nieuwe mutaties

Brouwer geeft toe zelf ook verbaasd te zijn door het gekozen moment om nu het ziekenhuis in Haren aan te wijzen. "Het enige wat ik kan bedenken, is dat de regering op tijd wil zijn."

"Zoals het verloop van het coronavirus er nu uitziet, is het misschien verstandig deze stap te zetten", zegt Brouwer. We weten niet wat toekomstige mutaties gaan doen. "Misschien verandert de duur van de quarantaine dan ook, en is er dus ook meer tijd om in beroep te gaan." Het is in ieder geval nog niet voorgekomen dat er iemand in beroep moest gaan, omdat de gedwongen isolatie nog niemand is opgelegd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.