Een wachtkamer vol zenuwachtige baasjes, rondjes draaiende honden en soms klagelijk kattengejank. De Utrechtse Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren wordt druk bezocht door mensen en dieren waarbij de eigen dierenarts niet veel meer kan doen.
Misschien wel de bekendste Utrechtse patiënt is egeltje Blueberry: hij ondergaat een chemokuur, omdat hij mondkanker heeft. Voorstanders prezen zijn baasje om haar dierenliefde, tegenstanders vinden dat Nederland hiermee doorschiet. In de kliniek zijn nog veel meer 'Blueberrys' én baasjes die niet terugdeinzen voor een fikse rekening.
Meer dan 20 duizend euro
"Mijn hond heeft kanker", vertelt een in Nederland wonende Belg in de kliniek. Het dier ondergaat een MRI-scan om te kijken of de tumor is uitgezaaid. Het blijkt zijn tweede hond met kanker te zijn. De eerste is genezen.
"Dat heeft me een auto gekost, meer dan 20 duizend euro, maar als ik nu naar het beestje kijk, hoe hij rent en speelt, dan is me dat het helemaal waard." De man legt uit waarom: "Ik heb geen kinderen, mijn honden betekenen alles voor me".
Eindeloos doorbehandelen
Hoewel zulke hoge rekeningen niet dagelijks voorkomen, zien de dierenartsen in Utrecht veel baasjes die bereid zijn ver te gaan. Daarbij verliezen ze het welzijn van hun dier weleens uit het oog.
Dr. Joris Robben noemt als voorbeeld honden die bloedvergiftiging hebben, waarbij de organen het langzaam begeven. "Het is zo moeilijk voor eigenaren om dan te zeggen; we stoppen met de behandeling. Het liefst behandelen ze door." Dierenartsen praten dan net zo lang met de eigenaar, totdat ze inzien dat het lijden te groot is.
Geen gewone egel
Dierenarts Ineke Westerhof kreeg onlangs egel Blueberry op haar behandeltafel. Het beestje had een goed te behandelen tumor en een baasje dat 'alles wilde'. Ze adviseerde elektrochemotherapie. "Ik had daar geen moeite mee. Het was niet zomaar een egel die in de bosjes leefde. Deze betekende veel voor de eigenaar."
Ze begrijpt wel dat de therapie tot discussies leidde. Het is een discussie die zij en haar collega's goed kennen.
Dieren in Nederland of mensen in arme landen?
Van tijd tot tijd confronteert iemand de artsen met het feit dat 'dieren in Nederland soms beter af zijn dan mensen in arme landen'. Een lastige kwestie, zegt Westerhof. "Ik had gewild dat ik die mensen ook allemaal zou kunnen helpen, maar ik werk nu eenmaal in Nederland. Ik ben blij dat ik veel kan doen voor dieren."
Dr. Joris Robben merkt op dat het appels met peren vergelijken is. "Je kunt je ook afvragen waarom sommige mensen wel een dure auto hebben en hun dier niet behandelen of waarom mensen ver weg op vakantie gaan terwijl er honger is op de wereld. Dit zijn individuele beslissingen."
Orgaantransplantaties
Verschillen kunnen de komende jaren alleen maar meer toenemen. Zo worden in Amerika al orgaantransplantaties bij katten gedaan. Hoewel het een relatief eenvoudige ingreep is, gebeurt het in Nederland niet. Dat is mede vanwege ethische bezwaren. Daarbij draait het om de donorkat.
"Kunnen wij, als mens, beslissen dat het aanvaardbaar is dat een kat met maar éen nier verder leeft? Een mens besluit dat zelf, een kat niet", verduidelijkt Robben. Dat het vele tienduizenden euro's kost, speelt overigens ook een rol.
Grenzen verschuiven
Toch ziet Robben ook dat wat aanvaardbaar is verandert. Zo kreeg husky Iza eerder dit jaar in Utrecht een titanium schedel uit de 3D-printer. Bij het verwijderen van een hersentumor verloor ze een deel van haar schedelbot.
Robben keek daar ook wel van op. 10 jaar geleden was dit volgens hem niet gebeurd. "Ethisch is er niks mis mee, maar het is wel een voorbeeld van hoe de grenzen blijven verschuiven."
De eed van dierenartsen
Sinds kort leggen dierenartsen, op vrijwillige basis, een eed af bij hun afstuderen. Voor echt moeilijke afwegingen, die dierenartsen in de praktijk moeten maken, biedt deze geen pasklare oplossingen. "Het is geen kookboek waarin je even iets op zoekt", zegt initiatiefnemer en hoofddocent Ethiek Franck Meijboom.
Veel van de moeilijke afwegingen voor dierenartsen zitten op de scheidslijn van, aan de ene kant, hun inspanningen voor dierenwelzijn en, aan de andere kant, het feit dat volgens de wet het dier een ding is. "Er is altijd een eigenaar die het laatste woord heeft en dus niet de dierenarts", aldus Meijboom.
Dit artikel is onderdeel van een vierdelige reportageserie over de Universiteitskliniek voor Gezelschapsdieren in Utrecht. Beluister hieronder de laatste twee afleveringen:
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.