Zorgen over koopkracht niet weg na extra miljarden, in zetelpeiling profiteert PvdA het meest

De coalitiepartijen worden allerminst beloond voor de op Prinsjesdag beloofde koopkrachthulp. De zorgen over het najaar blijven groot en drijven kiezers weg. De PvdA profiteert en krijgt er 4 zetels bij.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag en onderzoeksbureau Ipsos. In de nieuwste zetelpeiling zakken de coalitiepartijen bij elkaar 5 zetels, waarmee ze nu uitkomen op 54 zetels. De VVD (-2) en D66 (-2) hebben het grootste aandeel in dat verlies.

Opnieuw verlies voor VVD

Bij de VVD past de daling in het patroon van de afgelopen maanden. De partij van Mark Rutte stond een half jaar geleden nog op 34 zetels, evenveel als bij de laatste Tweede Kamerverkiezingen, maar moet het nu met negen minder doen: 25 zetels.

Deels maken VVD-kiezers zich zorgen over de toekomst van de partij en het leiderschap daarvan. Ook vinden overgestapte kiezers de partij te veel opgeschoven naar links en daardoor nog moeilijk te onderscheiden van D66. Het verlies van D66 valt, in tegenstelling tot dat van de VVD, niet binnen een patroon. De partij van Sigrid Kaag herstelde de laatste maanden van de interne strubbelingen rond oud-adviseur Hans van Drimmelen, maar zakt deze maand weer wat.

Coalitie niet beloond voor miljarden

Het verlies voor de coalitiepartijen is opvallend, aangezien zij op Prinsjesdag een miljardenpakket presenteerden om burgers tegemoet te komen in hun koopkracht. De coalitie wordt daar klaarblijkelijk niet voor beloond door de kiezer.

Een belangrijke reden is dat het voor veel mensen (67 procent) nog onduidelijk is wat de hulp dit jaar voor hen betekent. Tegelijk valt volgens mensen nog te bezien of de uitvoering op tijd komt, wat raakt aan het grote wantrouwen in het kabinet: "Waarom zou ik dat geloven? Het kabinet laat keer op keer zien dat het niet adequaat reageert op crises." Net als voor Prinsjesdag is nog altijd 63 procent ongerust over de vraag of ze dit najaar nog rondkomen.

Groei PvdA

De PvdA krijgt er deze maand 4 zetels bij. PvdA-leider Attje Kuiken krijgt krediet voor haar constructieve houding door het kabinet, samen met GroenLinks, te overtuigen van een prijsplafond op energie voor dit jaar: "Nederland verzuipt en het kabinet staat te juichen om een plan dat de oppositie heeft bedacht. Door Kuiken en Klaver is het kabinet eindelijk om."

Tegelijkertijd verwoordt de PvdA, volgens deze kiezers, de onzekerheid die vooral lagere en middeninkomens ondanks de miljardenplannen blijven hebben. "De PvdA lijkt weer te doen wat het moet doen. Iets doen voor mensen die extra hard geraakt worden", schrijft een PvdA-kiezer. Bestaanszekerheid, het thema waarmee de PvdA de afgelopen jaren campagne voert, is erg actueel en de PvdA trekt dat succesvol naar zich toe. Dit is mogelijk de reden waarom GroenLinks niet profiteert. Die partij staat bij kiezers meer bekend om haar klimaatverhaal.

Verdeeldheid over weglopen kabinet

Ook vroeg EenVandaag kiezers wat zij vonden van een opmerkelijk voorval tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen. FVD-leider Thierry Baudet beweerde dat D66-minister Sigrid Kaag op een 'spy-college' in Oxford heeft gestudeerd, waarop het kabinet wegliep uit het debat. Hoewel de meeste kiezers (67 procent) vinden dat Baudet die beweringen niet mocht doen, zijn ze verdeeld over het weglopen van het kabinet. De helft (50 procent) noemt dat terecht, de andere helft niet of weet het niet. Tegenstanders noemen het een belediging voor de Tweede Kamer en vinden dat de voorzitter eerder had moeten ingrijpen.

Vooral om die reden is een meerderheid (59 procent) niet te spreken over het handelen van Kamervoorzitter Vera Bergkamp na het voorval. Veel kiezers hebben behoefte aan een strengere scheidsrechter: 61 procent vindt dat de Kamervoorzitter vaker een politicus het woord moet ontnemen als zij dat nodig vindt.

Politiek maakt weer slechte beurt

Al met al maakte de politiek tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen (weer) geen goede beurt. Slechts 20 procent is positief over wat ze hebben meegekregen van het debat. Er is niet één achterban in meerderheid wel tevreden met wat ze hebben gezien. "Het is een wedstrijd modder gooien en ontduiken en dat twee dagen lang", zegt een ondervraagde daarop.

Hoewel het debat volgens kijkers werd ontsierd met harde persoonlijke aanvallen, zijn er wel degelijk politici die fatsoenlijk worden gevonden. Deelnemers noemen het vaakst Pieter Omtzigt, Gert-Jan Segers, Attje Kuiken en Kees van der Staaij als lichtpunten. Een deelnemer over twee van deze politici: "Mijn vertrouwen is door veel politici verspeeld, maar ik wil toch het goede proberen te zien in sommigen."