Zorgen over historisch hoog begrotingstekort: 'Gaat rekening straks naar 'gewone man'?'

De historisch hoge overheidsuitgaven zijn in de coronacrisis onvermijdelijk en broodnodig, vinden velen. Tegelijkertijd vrezen zeven op de tien Nederlanders dat de overheid op termijn moet bezuinigen, en de rekening bij de 'gewone man’ terecht komt.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 23.000 leden van het Opiniepanel. Vorige week maakte minister Wopke Hoekstra van Financiën bekend dat hij dit jaar rekening houdt met een historisch hoog begrotingstekort van 92 miljard euro. De overheid is door de coronacrisis veel geld kwijt aan steunmaatregelen en verliest belastinginkomsten.

Begrip voor corona-uitgaven

Sinds de Tweede Wereldoorlog is het tekort in de staatskas nog nooit zo hoog geweest. Vorig jaar hield Hoekstra nog 14 miljard euro over. Toch hebben verreweg de meeste mensen (84 procent) er begrip voor dat de overheid zich op deze manier in de schulden steekt.

De uitgaven zijn volgens mensen onvermijdelijk en broodnodig, blijkt uit hun toelichting. "Als de economie helemaal op z'n gat komt te liggen zijn we nog verder van huis. We overleven het wel weer. Moeilijke beslissingen en risico's horen bij het leven", licht een ondervraagde toe.

Rekening coronacrisis naar de 'gewone man'?

Wel maakt 71 procent zich zorgen over bezuinigingen op termijn. Een ondervraagde: "Het geld dat nu extra uitgegeven wordt, moet ooit wel worden terugbetaald." Velen van hen denken dat de rekening van de overheidsuitgaven aan hen, de 'gewone man', wordt gepresenteerd.

"Ik zie het gebeuren dat wij burgers straks de gestraft worden voor de overheidssteun aan grote bedrijven nu. En bezuinigen maakt de crisis alleen erger, zagen we bij de vorige crisis ook", zegt een ondervraagde bezorgd. De angst dat burgers de pijn straks gaan voelen, wordt breed gedeeld: "Mijn grootste vrees is dat het bij bezuinigen weer neerkomt op de zwakken in de maatschappij, de cultuur, de zorg en het onderwijs. Die zijn altijd de klos terwijl de rijken en de grote bedrijven weer buiten schot zullen blijven."

'Hulp aan KLM terecht, maar tegen strenge voorwaarden'

Eén van de grote bedrijven dat de overheid recent te hulp schoot, is het noodlijdende KLM. Minister Hoekstra van Financiën zegde het bedrijf 2 tot 4 miljard euro aan leningen en garantstellingen toe. Hoewel de meeste mensen KLM belangrijk vinden voor Nederland (74 procent) en een meerderheid dit besluit steunt (58 procent), is er ook veel scepsis.

Een kwart van de ondervraagden (23 procent) is tegenstander en nog eens 19 procent weet niet of dit nou wel het juiste besluit is. Er moeten scherpe voorwaarden gelden aan de staatssteun, vinden panelleden. Ten eerste moet de steun een lening zijn, die op termijn wordt terugbetaald als het weer beter gaat met KLM. Daarnaast moet het bedrijf verduurzamen en de bonussen voor de top schrappen.

Limiet aan hulp aan KLM

Minister Hoekstra zei in EenVandaag "alles-op-alles te zetten om KLM door de coronacrisis te loodsen". Hier staat lang niet iedereen achter: 56 procent vindt niet dat KLM tegen elke prijs gered moet worden of weet het niet. Een ondervraagde licht toe: "Er zijn natuurlijk wel grenzen aan het helpen van KLM. Als wij er miljarden in pompen en het bedrijf is na afloop van de crisis niet levensvatbaar, dan is er iets niet goed gegaan." Vooral kiezers van de PVV, GroenLinks, SP, D66 en Partij voor de Dieren vinden dat KLM niet verder geholpen moet worden.

44 procent is wel van mening dat het kabinet zo veel als nodig moet investeren om KLM te redden. Dit zijn vooral kiezers van de VVD, CDA en de PvdA. Zij vinden dat KLM een grote werkgever is en daarom geholpen moet worden. FvD-, 50Plus en ChristenUniekiezers zijn verdeeld over deze kwestie.