E-mailadressen en wachtwoorden die op straat liggen na een datalek, sociale mediabedrijven die informatie doorspelen aan adverteerders en hackers die inbreken op wifinetwerken. Bedreigingen van onze online privacy halen regelmatig het nieuws. Tweederde (64 procent) maakt zich weleens zorgen over zijn of haar privacy op het internet. Ook vrezen zes op de tien (60 procent) dat hun telefoon, tablet of laptop gehackt kan worden. Dat blijkt uit een gewogen peiling van EenVandaag, uitgevoerd onder 20.000 mensen.

Met alle actualiteiten in ons achterhoofd begrijpt ethisch hacker Sanne Maasakkers deze zorg, maar die kun je volgens haar grotendeels wegnemen door bewust met je privacy om te gaan en wat technische aanpassingen te doen. Ze heeft daarvoor drie praktische tips.

Verbeter je wachtwoordgebruik

De helft (51 procent) van de deelnemers aan het onderzoek geeft aan behoorlijk vaak hetzelfde wachtwoord te gebruiken voor verschillende accounts. Nog eens een kwart (24 procent) doet dat af en toe. Als het gaat over de sterkte van wachtwoorden denkt een op de vijf (22 procent) dat hun wachtwoorden makkelijk te kraken zijn.

Maasakkers: “Het hergebruiken van een wachtwoord op verschillende plekken is echt onveilig. Als er een lijst met wachtwoorden uitlekt, kunnen mensen met slechte bedoelingen meerdere accounts hacken.” Ze zegt daarom per online account beter een uniek, sterk wachtwoord te kunnen kiezen. Het gaat er vooral om dat je wachtwoord minstens veertien tekens heeft in plaats van heel veel verschillende karakters. Je kunt bijvoorbeeld ook een wachtwoordzin gebruiken.

De grote hoeveelheid wachtwoorden die je tegenwoordig nodig hebt zijn onmogelijk allemaal te onthouden. Maasakkers: “Je kunt daarom een wachtwoordmanager nemen. Dat is een digitale kluis waarin je de wachtwoorden van verschillende accounts op kunt opslaan. Zo hoef je nog maar één sterk wachtwoord te onthouden om bij de rest te kunnen komen.” Een kleine groep (15 procent) deelnemers aan het onderzoek geeft aan hier al gebruik van te maken. De ruime meerderheid (78 procent) niet.

Een derde (33 procent) lijkt het gebruik van een wachtwoordmanager niet veiling. Nog eens een derde (31 procent) twijfelt hierover. “Je denkt natuurlijk ‘dan heeft een hacker maar één wachtwoord nodig om bij de rest te komen’,” zegt Maasakkers. “Maar je maakt het inbreken bijna onmogelijk door te kiezen voor een tweestapsverificatie: én een heel sterk wachtwoord én als extra beschermingslaag een code via je telefoon ontvangen om in te loggen."

Gebruik je gezond verstand

Phishing e-mails verschijnen met regelmaat in onze inbox. Door middel van persoonlijk aangeschreven berichten of e-mails die lijken te komen van bekende bedrijven, proberen fraudeurs persoonlijke informatie te ontlokken. Wanneer je op zo’n nepmail reageert, kunnen ze bijvoorbeeld dingen op jouw kosten aanschaffen of je bankrekening plunderen. Een op de tien (10 procent) deelnemers aan het onderzoek twijfelt of ze zulke phishing e-mails herkennen en denken dat ze er misschien weleens in zouden kunnen trappen.

Maasakkers tipt: "Als je een rare e-mail ontvangt van een organisatie of persoon die je niet kent, klik er dan niet op. En als je niet weet wat je ermee aan moet, vraag dan aan iemand die er verstand van heeft om mee te kijken. Schakel die expert ook in als je bang bent dat je op iets verkeerds hebt geklikt, maar vergeet niet eerst de internetverbinding te verbreken.”

Installeer de laatste updates

In het onderzoek geeft de helft (56 procent) van de deelnemers aan niets te verbergen te hebben. Bij het doorvragen naar welke informatie mensen wel openbaar willen maken of liever niet willen delen, komt naar voren dat we meer voor onszelf willen houden dan we in eerste instantie denken. Vooral informatie over onze financiën, ons surfgedrag op het internet en gezondheid, willen we bijvoorbeeld niet met de hele wereld delen. Om de kans te verkleinen dat hackers via je telefoon of computer tóch bij deze informatie komen, heeft Maasakkers een laatste tip: “Zorg er dan ook altijd voor dat je de meest recente software update op je apparaat installeert. Doe je dat niet, dan kunnen er kwetsbaarheden in je apparaat zitten waar hackers maar al te graag gebruik van maken.”

Meer tips en onderzoeksresultaten over privacy worden op 15 oktober gepresenteerd bij De Privacytest, om 20.25 op NPO3.

Israël voert de militaire strijd tegen Hamas op en wil delen van de Gazastrook bezetten, zegt premier Benjamin Netanyahu. Maar experts vragen zich af wat het plan is: "Gaza veroveren is niet zo moeilijk, het gebied daarna behouden is veel ingewikkelder."

Premier Netanyahu kondigde vandaag een intensieve militaire operatie aan met als doel om Hamas te verslaan. Volgens hem zal Israël Gaza niet binnenvallen om zich vervolgens weer terug te trekken: "De bedoeling is het tegenovergestelde daarvan."

'Dagen tot paar weken'

Het Israëlische leger heeft inmiddels tienduizenden reservisten opgeroepen voor het aanstaande offensief in Gaza. Een bezetting van de Gazastrook zou dan ook snel een feit kunnen zijn, denkt oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruijf. "Ik denk ook dat het Israël gaat lukken."

Hij verwacht dat Israël de Gazastrook 'binnen een paar dagen of een paar weken' kan veroveren. "Dan heb je heel Gaza wel onder controle. Het probleem is dan alleen: er wonen wel 2,2 miljoen mensen, hoe krijg je die onder controle?", zegt De Kruif. "Land bezetten is iets anders dan land ook daadwerkelijk bezet houden."

Situatie van voor 2005

Een nieuw militair offensief zou goed het einde kunnen betekenen van een Palestijns Gaza, denkt Midden-Oosten-deskundige Peter Malcontent: "Je mag concluderen uit de woorden van politici in het Israëlische veiligheidskabinet dat er een herbezetting komt."

Daarmee zouden we teruggaan naar de situatie van voor 2005, toen Israël tientallen jaren ook de hele Gazastrook in handen had, vertelt hij. "En dus zullen er straks ook nieuwe nederzettingen gebouwd gaan worden voor Israëlische Joden in Gaza."

'Terecht op een kluitje'

Netanyahu liet in zijn aankondiging van het nieuwe militaire offensief weten dat de inwoners van Gaza zullen worden 'verplaatst'. Voor hun eigen bescherming, voegde de Israëlische premier daaraan toe. Malcontent verwacht dat de Palestijnen zullen worden verdreven naar het zuiden. "Die komen daar dan terecht op een kluitje."

Een aantal ministers in het kabinet van Netanyahu zijn volgens de Midden-Oosten-expert extreem nationalistisch. "Die hebben deze plannen al veel langer", weet hij. "Eigenlijk kon je op je vingers natellen dat dit zou gaan gebeuren."

Al weken geen hulp

Het Israëlische leger heeft op dit moment al zo'n 70 procent van de Gazastrook onder controle. Volgens persbureau AP zou een totale verovering betekenen dat honderdduizenden Palestijnen hun verblijfplaats kwijtraken.

Daar komt bij dat de mensen in Gaza al weken zonder voedsel, schoon water, medicijnen en medische hulp zitten. Israël houdt de grenzen met Gaza sinds 2 maart dicht voor humanitaire hulp. Internationale hulporganisaties waarschuwden vorige week dat de laatste voorraden inmiddels zijn uitgedeeld.

'Moet proportioneel zijn'

De Kruif zet dan ook vraagtekens bij een nog verdere uitbreiding van het bezette gebied. "Ik heb beelden gezien van 7 oktober, die zijn vreselijk", zegt hij over de aanslag van Hamas op Israël. "Maar is dat nou een reden om 2,2 miljoen mensen op een heel klein stukje grond te gaan concentreren?"

De maatregelen die Israël neemt in reactie op de aanslag van 7 oktober 2023 moeten wel proportioneel zijn, zegt hij. "Dus die moeten in verhouding zijn met het gevaar dat er uitgaat van de extremisten van Hamas."

Ander soort oorlog

Een volledige bezetting van de Gazastrook leidt uiteindelijk tot een ander soort oorlog met Hamas, legt de oud-commandant uit. "Wij noemen dat een asymmetrische of een irreguliere oorlog." Dat betekent volgens hem dat er straks bijvoorbeeld meer aanslagen zullen worden gepleegd.

De bestrijding hiervan en het handhaven van de status quo is een kwestie van een lange adem die veel inspanning kost, benadrukt De Kruif. "En als er één ding is wat Israel niet heeft, dan zijn het de vele militairen die daarvoor nodig zijn."

Terughalen van gijzelaars

Los van de strijd met Hamas is bovendien de grote vraag of het andere doel van Netanyahu wel bereikt kan worden: het terughalen van de Israëlische gijzelaars in Gaza. "Bij een totale bezetting is de kans juist groter dat de gijzelaars dood gaan", zegt Malcontent. "Een intensivering van de strijd in Gaza heeft dus gevolgen."

Toch is de verwachting van beide deskundigen dat Israël doorzet. "Ze hebben ook het militaire vermogen", vertelt De Kruijf. "Hamas is relatief verzwakt. Maar vooral heeft Israël - waarschijnlijk - de steun van de president van de Verenigde Staten om dit te kunnen doen."

Internationale steun

Tegelijkertijd denkt de oud-commandant dat internationaal de steun voor Israël sterk zal afnemen bij een nieuw offensief in Gaza. "Israël zou zich dat meer moeten afvragen", zegt hij.

Wat is zo'n kortetermijnsucces om een bufferstrook te creëren je waard als je op lange termijn steun verliest in heel de wereld", legt De Kruif uit. "Terwijl je die steun hard nodig kan hebben. Want de echte vijand van Israël is Iran en die wordt gesteund door Rusland. Dus het conflict is nog lang niet ten einde."