Weinig vakantiegangers voelen vliegschaamte: ruim kwart pakt regelmatig vliegtuig voor Europese bestemming

Je schuldig voelen over een vliegreis die misschien ook met de auto, trein of bus had gekund: een op de acht (13 procent) geeft aan redelijk tot veel vliegschaamte te ervaren over hun reiskeuzes.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 21.000 leden van het Opiniepanel. Waar de auto voor ruim de helft (55 procent) het populairste vervoermiddel blijft binnen Europa, gebruikt 28 procent regelmatig of altijd het vliegtuig naar een Europese bestemming. Dat is in lijn met de wereldwijde vraag naar vliegreizen, die volgens brancheorganisatie IATA dit jaar voor het eerst weer hoger ligt dan voor de coronapandemie.

'Geen geschikt alternatief'

Onder de mensen die minstens één keer per jaar vliegen, geeft een ruime meerderheid (88 procent) aan zich daar weinig tot niet schuldig over te voelen. Voor hen is het vliegtuig vaak sneller en goedkoper dan alternatieve opties die minder belastend zijn voor het milieu.

Hoewel ruim de helft (58 procent) aangeeft wel te kijken naar andere vervoermiddelen voor reizen binnen Europa, kiest slechts een klein deel uiteindelijk voor de trein of bus. "Ze zouden de alternatieven goedkoper en de verbindingen beter moeten maken, voordat ik met de trein wil gaan", licht een panellid toe.

Jongeren gevoeliger

Onder jongeren geeft bijna een kwart (23 procent) aan weleens vliegschaamte te voelen, een kleine toename ten opzichte van 5 jaar geleden. "Vliegen is ongelooflijk slecht voor het milieu", laat een jongere uit het panel weten. "Als ik dan voor een uitzondering toch het vliegtuig moet pakken, heb ik daar wel moeite mee."

Toch weerhoudt het de meeste jongeren (63 procent) er niet van om minstens één keer per jaar het vliegtuig te nemen. "2 jaar geleden heb ik iets van zeven keer gevlogen, dat slaat natuurlijk nergens op en is slecht voor het milieu", zegt een jongere uit het panel.

'Moeilijk te accepteren'

Voor gedragswetenschapper Willemijn Vermeer van de Hogeschool van Amsterdam, is dat beeld herkenbaar. "Het kan heel goed naast elkaar staan dat je een probleem wel ziet en herkent, maar het moeilijk te accepteren vindt dat het iets vraagt van jouw gedrag daarin."

Volgens Vermeer is klimaatverandering voor sommigen een 'abstract probleem'. Waar de voordelen van klimaatbewuste keuzes niet altijd direct duidelijk zijn, vinden mensen het vaak niet fijn wanneer die hun 'comfortabele manier van leven' bedreigen. "Als het concreet betekent dat we maar één keer per week vlees kunnen eten, of alleen bij uitzondering kunnen vliegen, vinden we dat opeens een stuk moeilijker."

Vliegbelasting

In het regeerakkoord van het nieuwe kabinet liggen plannen om het aantal gevlogen kilometers terug te dringen. In plaats van een vaste taks van ongeveer 30 euro per reis, betaalt de reiziger een belasting naar het aantal gevlogen kilometers per vlucht.

Hoewel de helft (51 procent) die maatregel een goed idee zou vinden, verwacht maar een klein deel (10 procent) van de mensen die jaarlijks vliegen hierdoor te minderen. Sommigen geven aan dan uit te wijken naar andere luchthavens over de grens, of gewoon via Nederland te blijven boeken. "Die paar tientjes gaan mijn vakantie niet verpesten", neemt een panellid zich voor.