We zien dat het beter gaat met de economie, maar merken er niks van

3 jaar na het einde van de financiële crisis merkt driekwart van de mensen (76 procent) niet dat het economisch goed gaat met Nederland. En de volgende crisis is al in aantocht, is de verwachting.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 19.000 leden van het Opiniepanel. De meesten (66 procent) zien dat het goed gaat met de economie: een flinke stijging ten opzichte van 2014 (18 procent). Toch plukken mensen daar niet de vruchten van, is het gevoel.

Betalingsproblemen

De somberheid zit vooral bij lagere inkomensgroepen, maar opvallend is dat ook driekwart van de mensen met een middeninkomen de economische groei steeds niet in de portemonnee voelt.

Kosten voor boodschappen, energie en zorg stijgen en de netto inkomsten blijven achter, zeggen ondervraagden. Het gevolg is dat een aanzienlijke groep moeite heeft met het betalen van de rekeningen, zoals voor zorg, de gemeentelijke lasten en de boodschappen (bij allemaal 42 procent). Daarnaast zegt 31 procent maar moeilijk de energie en de huur of hypotheek te kunnen betalen.

Ook de middeninkomens

Opvallend is dat naast de lagere inkomens ook de middeninkomens betalingsproblemen hebben. Een panellid met een middeninkomen in het onderzoek: "Als alles duurder wordt, kun je van een loonsverhoging van maximaal twintig euro per maand niet blij worden. Dat dekt de stijgende kosten simpelweg niet."

Een ander panellid vat de frustratie krachtig samen: "Mijn werkgever doet niet aan salarisverhoging, maar het kabinet doet wel aan lastenverzwaring."

1 op 10 denkt er in 2020 op vooruit te gaan

Het pessimisme op dit moment zet door naar volgend jaar. Een klein deel (12 procent) van de ondervraagden denkt er in 2020 financieel op vooruit te gaan. 43 procent verwacht er juist op achteruit te gaan. Nog eens 42 procent denkt hetzelfde over te houden als dit jaar. Mensen met een lager of met een middeninkomen zijn weer het somberst. "Eerst maar zien of ik een loonsverhoging krijg die hoger is dan de inflatie", zegt een panellid.

Ook maken mensen zich zorgen over buitenlandse dreigingen voor de economie, zoals de brexit en de handelsoorlog tussen de VS en China. De dreiging van negatieve spaarrente zorgt ook voor onrust: "Ik vermoed dat de negatieve rentes gemeengoed gaan worden en deze kosten verder worden doorberekend aan de burger."

Binnen 5 jaar nieuwe crisis

Vorig jaar verwachtte 17 procent dat het op korte termijn slechter zou gaan met de economie; nu ziet 30 procent economisch zwaar weer snel naderen. Hoewel het nu nog goed, waarschuwen instanties voor een economisch gure wind op de lange termijn. Die zorgen leven ook in het Opiniepanel: 54 procent denkt dat Nederland binnen 5 jaar in een nieuwe crisis terecht komt. 21 procent verwacht dat dat tussen de 5 en 10 jaar gebeurt. Volgens 10 procent duurt dat nog langer dan 10 jaar.

Om zo weinig mogelijk te hoeven bezuinigen in een volgende crisis wil het kabinet een investeringsfonds oprichten. Nederland leent dan nu veel geld, wat voordelig is door de lage rente, om het uit te geven als het slechter gaat. De grootste groep (50 procent) vindt dit een goed plan. Een kwart (27 procent) van de ondervraagden is tegen.