‘Ik heb dingen meerdere keren aangekaart en toen wilden ze me ontslaan.’ 

‘100 formulieren voor een knipperlicht.’ 

‘Omstanders begrijpen niet waarom we staan te wachten terwijl hun huis in brand staat.’ 

‘Hier ben ik geen vrijwilliger voor. Ik wil iemand helpen.’

Afgelopen week maakten EenVandaag en RTV NH nieuws met een reportage en een eigen onderzoek over de leegloop bij de vrijwillige brandweer. Honderden brandweervrijwilligers vertelden ons hun verhaal in het onderzoek, via mails naar de redactie en op social media. 

Een kwart van de vrijwilligers die ons onderzoek invulden overweegt serieus om te stoppen of is daar al mee bezig. 

De daling is al langer gaande. Uit cijfers van het CBS blijkt dat het aantal vrijwilligers tussen 2010 en 2015 gedaald is met 1951 personen. In deze periode vonden er een reorganisatie en bezuinigingen plaats bij de brandweer. 

Naar aanleiding van de uitzending werden Kamervragen gesteld. Minister Van der Steur erkent dat er ‘een serieus probleem’ is en stelt een onderzoek in. 

Waarom willen de vrijwilligers weg bij de brandweer? Lees hier hun reacties en persoonlijke verhalen.  

‘Angstcultuur’

Veel brandweervrijwilligers durven niet (meer)tegen de leiding te klagen omdat ze bang zijn dat dit gevolgen heeft voor hun werk. 

Als je de zaken aankaart wordt je in eerste instantie wel gehoord. Helaas wordt er niks mee gedaan. Als je na enige tijd opnieuw aan de bel trekt dan is men al minder vriendelijk. Het probleem dat je aankaart wordt meteen bij je terug gelegd. Nadien wordt je ook aangesproken op het feit dat men van mening is dat je niet loyaal bent. Er heerst een angstcultuur, mensen worden afgerekend. De JA knikkers, die overigens apart wel degelijk problemen zien, worden beloond, de kritische medewerkers worden aan de kant gezet.

Ik heb meerdere dingen meerdere keren aangekaart en toen wilden ze me ontslaan doordat ik de naam van m`n leidinggevende had genoemd en die was daar kwaad over terwijl ik gewoon de waarheid sprak!  Ik ben dus na 14 jaar dit geweldige vak te hebben uitgevoerd geen brandweer meer en dat vind ik heel erg.....maar wie weet als het weer gemeentelijk wordt, dan zal ik weer solliciteren!

Gecreëerde angstcultuur.(ik ben al de 2e persoon met ontslag door o.a. kritiek op het beleid.)

Als we iets aankaarten zijn we bang om eruit geschopt te worden, dus door deze angstcultuur zeggen we maar niets.

De communicatie is zeer slecht en als je de leiding eerst ergens op aan spreekt dan doen ze net of hun neus bloed en een aantal dagen later komen de dingen uit waar de vrijwilliger al voor vreesde. Leidinggevende draaien en liegen en doen er alles aan om hun eigen hachje te redden. Ze zijn de vrijwilliger liever kwijt dan rijk.

Er wordt geluisterd maar niks mee gedaan. LUISTER NAAR JAN DE MAN OP DE WERKVLOER. die krijgt de vonken in de nek!!!!!

Er word gedaan dat we mee mogen praten etc. Hele onderzoeken etc worden aan de nieuwe brandweer besteed. Uiteindelijk komt er precies uit het onderzoek wat goed uitkomt voor de bezuinigingen. Er word niks gedaan met onze kritiek etc.

Er moet een extern onderzoek komen naar de Brandweer en het fenomeen veiligheidsregio. Zijn intern niet in staat het te te keren. Rapporten worden zo opgebouwd alsof het allemaal goed gaat. Werkelijkheid is wel anders. Komt niet naar buiten. 

Geen klokkenluider durft zich nog te branden.

Vrijwilligers ingezet als beroeps

Vrijwilligers hebben het gevoel dat er geen rekening met hen gehouden wordt in de reorganisatie. Velen vinden dat ze worden ingezet als beroeps en dat er te hoge eisen aan hen gesteld worden. 

Er word meer gedacht in beroeps dan in vrijwillig .

Er word meer vergaderd dan geoefend van regels weet je nu veel meer.

Hier ben ik geen vrijwilliger voor ik wil iemand helpen.

Door het sluiten van kazerne's en de verzorgings gebieden groter te maken gaat de motivatie bij de vrijwilliger er erg hard af.

je word niet meer als vrijwilliger gezien die brandweer als hobby heeft je word gezien als een beroepsbrandweerman/vrouw die van thuis moet komen en op deze manier van handelen ook vanuit het ifv gaat er in de de toekomst een groot probleem voor doen om nog vrijwilligers te vinden die hun leven in de strijd gooien om anderen te redden.

Door het steeds efficienter werken wordt de druk bij een vrijwilliger steeds groter. Je moet aan steeds meer wensen (vaak nog geen eisen) voldoen. Dit komt de motivatie niet ten goede, dus als het niet bevalt ga je weg bij de brandweer.

Er wordt veel meer van ons verwacht! Wat zijn we nu? Vrijwilligers of is het een parttime baan? Niet de ene keer zus en de andere keer zo!!!!!

Gevoel van minder inspraak, en zelf klussen kunnen oplossen binnen de kazerne. moet nu allemaal centraal gedaan worden. Als vrijwilliger het gevoel een ondergeschoven kindje te worden en niet serieus worden genomen tegenover de beroeps binnen de regio.

Bureaucratie voor een boutje 

Door de reorganisatie worden veel zaken centraal geregeld of ingekocht waar dit voorheen geregeld kon worden binnen een gemeentelijk brandweerkorps. Veel brandweermensen klagen over de onnodige bureaucratie die hierdoor ontstaat. 

De vrijwilligers die aan het onderzoek hebben meegedaan gebruiken regelmatig de beeldspraak van de omgekeerde kerstboom of omgekeerde pyramide. Hiermee bedoelen ze dat er in hun ogen te veel managers zijn in relatie tot de brandweermannen en –vrouwen op de werkvloer. 

Kleine materialen die vroeger zelf gehaald mochten worden, moeten nu 100 formulieren voor worden ingevuld waarna er na 2-4 weken een (bijvoorbeeld) lampje voor een knipperlicht gebracht wordt.

‘Alles moet via het hoofdkantoor, niks kan meer geregeld worden via het korps zelf. Als ik een boutje bestelde was het vroeger een kwestie van ‘een ja, een paar euro en paar minuten.’ Nu moet het langs vier managementlagen.’ 

Er wordt niet gewerkt volgens het principe kwaliteit maar vanuit kosten overweging. Deze staan haakt op elkaar.

De witte boorden zijn gigantisch vermeerderd. 

De kerstboom staat op zijn kop!!!

Aan de ene kant bezuinigen vanaf de onderkant (lees vrijwilliger) en aan de andere kant een zware top. Dat is op dit moment wat het beeld is van de vrijwilliger naar de veiligheidsregio toe. Ik weet dat deze maatregelen ergens naar toe moeten lijden maar wees als bestuur duidelijk ook al is dit pijnlijk voor de vrijwilliger. Kortom communicatie is het sleutelwoord, daar zijn al veel bedrijven mee het schip in gegaan.

Het is een geldverslindende organisatie, het zou volgens de mooie verhalen efficiënter en goedkoper worden, maar als ik zie hoeveel geld het de gemeente extra kost en wat ze er voor terug krijgen, schieten de tranen in mijn ogen.

Duikers weg bezuinigd. Collega onderkoeld geraakt omdat hij niet de juiste kleding had en toch wilde handelen.

Minder mensen op de wagen: efficiëntie of schijnveiligheid?  

Waar er vroeger standaard met zes brandweermensen werd uitgerukt is het nu ook mogelijk om met vier of zelfs twee man op een brandweerwagen uit te rukken. De meeste ondervraagden geven aan dat ze dit geen probleem vinden bij kleine brandjes. Maar bij een woningbrand moet dit niet mogelijk zijn en ze zien risico’s wanneer een brand uit de hand loopt of er meerdere meldingen tegelijk komen. 

Omstanders hebben weinig begrip en de brandweerlieden voelen de druk om toch naar binnen te gaan om te blussen, ook als ze eigenlijk met te weinig mensen zijn. 

Ze maken zich zorgen dat dit een glijdende schaal is en een verkapte bezuiniging. Een aantal heeft onveilige situaties meegemaakt en ze vrezen dat dit in de toekomst meer zal worden. 

Onlangs uitgerukt voor reanimatie met 4 man, toen we vervolgmelding kregen voor een

 woningbrand. Er zat nog een persoon binnen de woning, maar wij mochten er niet naar

 uitrukken omdat we 2 man tekort kwamen...

Een woning brand met mogelijk moeder en kind binnen. Door te kort aan personeel TS4 konden wij niet door naar de slaapkamers waar mogelijk slachtoffers zouden liggen. wachten met dit soort woning branden duurt lang. 

Je komt met een brandweer voertuig aanrijden. Mensen verlangen hulp van je. Er is weinig respect voor als  je met handen in zakken wacht op een ander voertuig, daardoor kan je onderdruk gezet worden en dingen doen die te gevaarlijk zijn.

Het duikteam is in onze regio weg bezuinigd dit lijdt ook tot gevaarlijke situaties als je aan komt wordt toch van je verlangt dat je iets doet. Maar helaas kun je dat niet waardoor omstanders je bijna in het water willen duwen. Maar je moet dan uitleggen dat onze bazen ervoor gekozen hebben het duikteam weg te bezuinigen en we moeten wachten op een 

duikteam wat meer dan 40 km verder op zit. Helaas maar als er iemand nog inde auto zit 

dan zal hij helaas verdrinken. Moet je dan de mensen mee geven. En kijken ze je verbaasd 

aan. 

Bij een brand wat startte als een vuilnisbakje in een bijkeuken. Uiteindelijk is de hele bijkeuken onder onze ogen afgefikt. Je begrijpt dat dit niet goed voelde, niet voor ons maar de eigenaar was ook niet blij. (en we wonen in dezelfde straat!)

Als variabele bezetting wordt gebruikt als bezuinigingsmaatregel dan is dit een zeer 

slechte en gevaarlijke keuze.

Krijg het gevoel dat het belangrijkste is dat er binnen de gestelde tijd een rood voertuig 

voor de deur staat en niet gekeken wordt of er ook kwaliteit aan boord is.

Naar mijn mening is dit dus schijnveiligheid.

De ervaring is dat het slecht is. Wij rukken uit me collega's uit de 

naburige veiligheidsregio. Bij binnenbranden blijkt dat ze dus veel te weinig mensen 

hebben. Het is vragen totdat er een keer wat fout gaat en er doden aan brandweerzijde 

vallen.

Flexibiliteit is een goede zaak. Men moet dan wel kijken bij welke uitruk flexibel kan 

worden uitgerukt.

In grote steden kan dit zeer goed werken. Er is immers snel een (kleiner) voertuig ter plaatse. Echter in de buitengebieden (platteland) waar bijvoorbeeld boerderijen met een rieten kap staan, kun je als SIV (snel interventie voertuig) helemaal niets beginnen. Je staat eigenlijk voor 'aap'. Daarbij snappen mensen niet dat je in sommige gevallen gewoon even niets kunt doen totdat er meerdere brandweermensen/voertuigen bij komen. Dus naast het feit dat je machteloos staat tegenover grotere incidenten heb je ook te maken met (soms zelfs agressieve) bewoners die een brandweerkorps zien dat niets doet. Dit is moeilijk te begrijpen voor de burgers. 

De Consumentenbond doet vandaag een oproep in de Tweede Kamer: verlaag de btw op elektriciteit om de energierekening financieel behapbaar te houden. Maar is dat de oplossing? "Tijdelijke pleister."

De energierekening: voor veel mensen is het een grote zorg. Daarom roept de Consumentenbond op om het btw-tarief voor energie van 21 procent naar 9 procent te verlagen.

Hoge rekening profiteert

Dat er iets moet gebeuren is duidelijk, ook volgens energie-expert bij Milieu Centraal Gwen Jansen. Maar het voorstel van de Consumentenbond is volgens haar maar 'een tijdelijke pleister'. Daarbij is het vooral voordelig voor mensen die al veel stroom gebruiken, en niet voor mensen die juist proberen de energierekening laag te houden omdat ze al moeite hebben met betalen.

"Dit voorstel is eigenlijk vooral goed voor de mensen met een hoge energierekening, want die profiteren het meest", vertelt ze. "Maar juist de mensen die het heel hard nodig hebben, maar een lagere energierekening hebben, profiteren minder. Dus wij zijn voorstander van meer structurele maatregelen."

Beter isoleren

Minder btw betalen klinkt als een goed idee, maar houdbaar is het niet volgens Jansen. "Want uiteindelijk gaat die btw weer omhoog, dus je kan beter kijken hoe deze mensen op de langere termijn geholpen kunnen worden."

Maar er zijn volgens de energie-expert wel andere maatregelen die genomen kunnen worden om de energierekening betaalbaar te houden. "Verreweg op één staat het beter isoleren en ventileren van de woningen. Energie die je niet verbruikt hoef je ook niet te betalen. 2 op de 3 woningen zijn nog slecht geïsoleerd en 9 op de 10 slecht geventileerd. Dat zorgt voor veel hogere kosten dan nodig is."

Inzet energiecoaches

Maar volgens Jansen kunnen zogenaamde energiecoaches ook een groot verschil maken. Dat terwijl in bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam de huis-aan-huisbezoeken met de energiecoaches worden stopgezet. "Uit onderzoek van TNO blijkt heel duidelijk dat energiecoaches, heel goed werk leveren en dat zij de maatschappelijke kosten ook op termijn heel erg laag kunnen houden. Ook voor de gezondheid van heel Nederland is dat goed."

Het is een laagdrempelige manier om mensen te helpen, zegt Jansen. "Je ziet dat heel veel energiehulp mensen nog niet bereikt. De deuren blijven dicht, vooral bij mensen die de energierekening niet kunnen betalen. Daar is schaamte en wantrouwen. Hoe kom je daar wel binnen? Door heel dicht bij deze mensen te staan." Volgens de experts is dat het geval met energiecoaches. "Die werken ook vaak met vrijwilligers uit de buurt, die wel binnenkomen bij deze mensen."

Radiatorfolie, douchetimers en tochtstrips

Claar Wachter is zo'n energiecoach bij organisatie !WOON die bewoners in Amsterdam bijstaat. Zij weet precies waar ze op moet letten als ze bij mensen over de vloer komt, en heeft een aantal trucjes die ze altijd aanbeveelt. Bijvoorbeeld een timer voor in de douche: "Na 5 minuten geeft die een geluid als een sirene." Of folie achter de verwarming: "Dat zorgt dat je niet de buitenmuur verwarmt, maar dat alles binnen blijft."

En zo kan ze nog even verder gaan: tochtstrips, de instellingen van de cv-ketel en zelfs de brievenbus komen aan bod bij haar huisbezoeken. Daar ziet ze ook wat de hoge rekening met mensen kan doen. "Ik kom ook wel bij mensen die hun verwarming niet aan durven te zetten vanwege de energierekening. Dat is ook niet goed voor de gezondheid."

'Het is altijd zinvol'

Het werk van Claar wordt gewaardeerd door de mensen die het nodig hebben. "Mensen zijn blij als ik uitleg hoe de verwarming werkt: dat je niet de radiatoren aan en uit moet doen, maar de thermostaat moet gebruiken. Of mijn uitleg over de radiatorfolie of over ventileren. Het is altijd zinvol, ook als het alleen is om mensen gerust te stellen dat ze het meeste goed doen."

Een lagere btw is volgens Claar helemaal niet zo'n slecht idee. "Er zit nu wel heel veel belasting op voor de consument, dus ik ben het wel eens met de redenatie." Verder is de energiecoach het met Milieu Centraal eens dat goede isolatie in woningen de meest duurzame oplossing is. "Dat scheelt enorm."

Investeren in energiehulp

Helemaal tegen het idee van de Consumentenbond is Jansen van Milieu Centraal overigens niet. "Elke poging om te zorgen dat die energierekening betaalbaar wordt, is hartstikke goed want het is heel erg nodig. Maar", gaat ze verder, "wij denken dat er een betere maatregel is."

"Wij zijn er groot voorstander van dat het energiehulp-werkveld eigenlijk versterkt wordt om hun werk nog beter te kunnen doen. Dat ze de tools krijgen, de content, de kennis om de mensen ook structureel te kunnen helpen", sluit ze af.

Terwijl China en de Verenigde Staten met importheffingen naar elkaar gooien, is er slecht nieuws uit IJmuiden. Mede dankzij die importheffingen zit Tata Steel in zwaar weer. 1 op de 5 medewerkers gaat zijn baan verliezen. "Speelt al heel lang bij Tata."

Tata Steel heeft het, net als andere Europese staalbedrijven, al jarenlang moeilijk. De recente importheffingen van Amerikaanse president Donald Trump van 25 procent op Europees staal zijn maar een van de vele uitdagingen, ziet ook Ron Stoop, strategisch analist geo-economie aan het Haags Centrum voor Strategische Studies.

Concurrentie vanuit China

"Allereerst is er hele hoge concurrentie vanuit China op dit moment", legt hij uit. Dat komt volgens Stoop door het industriebeleid van China, daar wordt erg ingezet op de zogenaamde maakindustrie maar neemt de consumptie minder toe. Dus er wordt heel veel gemaakt in China terwijl de vraag niet enorm hoog is.

"Daardoor wordt er vanuit China heel veel staal geëxporteerd. Dat staal komt dus op andere markten terecht, waaronder de Europese." Dat goedkope Chinese staal drukt op de markt, legt Stoop uit, waardoor Europese staalbedrijven minder aantrekkelijk worden. "Er zijn toch veel bedrijven die gewoon staal kopen waar het het goedkoopst is."

Energieprijzen en investeringen

Maar ook binnen Europa zijn er grote ontwikkelingen, ziet de analist. "Ten eerste de hogere energieprijzen, als gevolg van onder andere de energiecrisis." Daardoor zijn Europese bedrijven die veel energie gebruiken, zoals de staalindustrie, veel duurder uit. "Die worden gewoon minder concurrerend."

De tweede ontwikkeling is volgens Stoop de energietransitie, staal moet op een groenere manier gemaakt worden. "Daarvoor zijn veel investeringen nodig. Daarbij is het ook zo dat groene productiemethoden op dit moment duurder zijn dan de traditionele methoden", legt hij uit. Bedrijven weten daarom volgens hem niet zeker of ze die grote investeringen gaan terugverdienen.

'Speelt al erg lang bij Tata Steel'

Medewerkers van Tata Steel zijn niet verrast dat er ontslagen vallen. "Dat is een verhaal dat eigenlijk al heel erg lang speelt bij Tata Steel", vertelt een logistiek medewerker. "We moeten natuurlijk naar groen staal toe en daar zijn gewoon impactvolle beslissingen voor nodig, dit is waarschijnlijk er weer één van."

Volgens een andere medewerker van het staalbedrijf moeten de Nederlandse regering en Europese beleidsvormers iets doen om het tij te keren voor Europese staalbedrijven. "China dumpt heel veel staal op de internationale markt. Ik denk ook dat de Europese staalindustrie gesubsidieerd moet worden om overeind te blijven."

'Is een algehele trend in Europa'

Voor Stoop is het ook geen verrassing dat Tata Steel met een ontslagronde komt. "Het is een trend, ook in Engeland zijn er staalbedrijven flink aan het snoeien in het aantal medewerkers", vertelt hij. "Je hebt ook andere Europese bedrijven die bepaalde groene staalinitiatieven nu aan het terugschroeven zijn."

Het verschilt volgens de analist enorm per bedrijf wat ze doen om geld te besparen. Zo kunnen bedrijven doorwerken maar geen nieuwe investeringen doen, mensen ontslaan, het bedrijf verplaatsen naar goedkopere plekken of sluiten.

Basisindustrie in Rotterdam

De vraag is hoe belangrijk het nog is dat we staalfabrieken hebben in Europa, want we kunnen het gewoon veel goedkoper halen uit China. Maar volgens Stoop is deze zogenaamde 'basisindustrie' nog steeds nodig. "Belangrijkste is dat die producten weer in andere industrieën verder gebruikt worden, zoals in de hightechindustrie."

Stoop legt uit dat die industrieën zich vaak vestigen waar ze die producten kunnen kopen, zoals in Rotterdam. "Er zijn ook allemaal hightech-bedrijfjes die om die basisindustrie heen zitten. Daar zie je het veel."

'Nodig voor schepen en tanks'

Een andere reden waarom Europa - vooral nu - volgens de analist staalfabrieken nodig heeft, is de herbewapening. "Want staal heb je nodig voor schepen en voor tanks. Zonder staal kun je eigenlijk bijna niet beginnen met het maken van defensieproducten."

"Stel je bent in oorlog met China, jij moet schepen maken en China zegt: 'Je krijgt geen staal meer van ons.' Dan heb je wel een probleem natuurlijk", legt hij uit.