Vertrouwen in vaccinatiebeleid bereikt een nieuw dieptepunt, maar de meeste mensen willen de coronaprik nog wel

Maar een kwart heeft vertrouwen in het Nederlandse vaccinatiebeleid (28 procent). Dat is het laagste cijfer sinds Nederland in januari begon met prikken. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag. 68 procent heeft geen vertrouwen.

Het onderzoek is gedaan na de persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge van 13 april. 36.000 leden van het Opiniepanel deden mee. Iets meer dan een kwart zegt nu vertrouwen te hebben in onze vaccinatiestrategie. In januari was dat nog 55 procent. Al snel daalde dat vertrouwen naar 37 procent in februari en 34 procent in maart. Veel mensen vonden toen dat het vaccineren te traag en te rommelig verliep.

'We lopen steeds achter de feiten aan'

En dat vinden ze nu nog steeds. Deelnemers verbazen zich erover dat een goed georganiseerd land als Nederland er maar niet in slaagt om de vaccinatiecampagne op orde te krijgen.

"We lopen steeds achter de feiten aan. We zijn niet proactief maar reactief", schrijft een panellid. Een ander zegt: "Veel te veel regeltjes en uitzonderingen. Waarschijnlijk om niemand te bevoordelen of te benadelen, maar tegelijkertijd: niet uitvoerbaar." Ook de steeds wisselende lijn met het AstraZeneca-vaccin zit veel mensen dwars.

Corona-aanpak

Het gebrek aan vertrouwen in het vaccineren werkt ook door in het vertrouwen in de corona-aanpak van de overheid in het algemeen. Een dag na de persconferentie is het vertrouwen in de aanpak op het laagste punt sinds de start van de coronacrisis: 39 procent.

Ondanks de kritiek op het vaccinatiebeleid is de bereidheid om te vaccineren nog steeds groot: driekwart (73 procent) wil zich te laten inenten, of heeft al een prik ontvangen.

Pfizer en Moderna populair

Pfizer en Moderna zijn de populairste vaccins. Van de mensen die nog niet gevaccineerd zijn, maar dat wel willen, is 98 procent bereid om een prik te laten zetten met Pfizer en 93 procent met Moderna.

Bij de vaccins van AstraZeneca en Janssen ligt het anders. Het zeldzame risico op bloedstolsels (trombose) in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes maakt sommige mensen huiverig. Een vijfde (21 procent) van alle deelnemers wil niet met AstraZeneca gevaccineerd worden. Daar staat tegenover dat 71 procent dit wel wil. Zij vinden het gevaar van corona voor hun gezondheid groter dan het risico op een bijwerking.

Zeven van de tien 60-plussers willen wél AstraZeneca

Nederland besloot vorige week om het AstraZeneca-vaccin alleen nog te geven aan mensen boven de 60 jaar, omdat voor hen de risico's kleiner zouden zijn. Onder de 60-plussers wil zeven van de tien (72 procent) dit vaccin wel, 19 procent niet.

De trombose treedt vooral op bij vrouwen onder de 60 jaar. Bij vrouwen in deze jongere leeftijdsgroep ligt de animo om dit vaccin te nemen ook iets lager: 64 procent van de ondervraagde vrouwen in die groep zegt het vaccin wel te willen nemen, 24 procent niet.

Sputnik-vaccin

Het Europees Medicijn Agentschap (EMA) onderzoekt of bij het Janssen-vaccin ook een verband is met trombose. Nederland ontving deze week de eerste Janssen-vaccins. Er wordt nu bekeken of het prikken gaat starten zoals gepland. Van alle deelnemers wil 75 procent met Janssen geprikt worden, 13 procent waarschijnlijk niet, en een op de tien weet het nog niet.

Het EMA onderzoekt momenteel ook of het Russische Sputnik-vaccin toegelaten kan worden op de Europese markt. Nu al zegt 41 procent dit vaccin zeker of waarschijnlijk wel te willen nemen. "Als het goedgekeurd wordt zal het wel veilig zijn. Als ik zo sneller gevaccineerd word, vind ik het prima", vertelt een panellid.

Nog niet aan de beurt, wel een prik

Bijna een op de tien (8 procent) heeft de afgelopen weken geprobeerd een vaccinatie te krijgen, terwijl hij of zij nog geen officiële uitnodiging heeft gehad.

Bij een derde (32 procent) van hen is het gelukt om een afspraak te krijgen. Vaak gaat het om mensen die weten dat hun geboortejaar de komende weken aan de beurt is. Het lukt hen regelmatig om alvast via de site van de GGD een plekje te bemachtigen.

'Ik ben veel te zwaar'

Andere mensen hebben in het nieuws gehoord dat huisartsen vaccins over hebben en beproeven daar hun geluk. Vooral mensen met een kwetsbare gezondheid lukt het om een plekje op de wachtlijst te krijgen.

Sommigen hebben succes als hun huisarts inderdaad een prik over heeft en verspilling wil tegengaan: "Ik ben veel te zwaar. Net geen BMI van 40, dat is de grens om vaccin te krijgen. Ik heb dat eerlijk uitgelegd aan mijn huisarts. Daarop kreeg ik toch een uitnodiging voor prik met AstraZeneca", zegt een panellid. Ook proberen sommigen met hun oudere partner mee te gaan als die al wel is opgeroepen.

'Weinig kans dat we begin juli geprikt zijn'

Volgens minister De Jonge is het nog steeds de bedoeling om iedereen van 18 jaar en ouder die dat wil voor begin juli de eerste prik te geven. Maar de overgrote meerderheid is sceptisch: slechts 14 procent verwacht dat dit gaat lukken. Acht van de tien (81 procent) geloven dat niet. "Ze hebben nog niet één door henzelf opgelegde deadline gehaald. Waarom deze wel?" vraagt iemand zich af.

"In dit tempo ben ik straks een oude oma als we eindelijk gevaccineerd zijn. Als ze nu eens 24/7 gaan prikken maken we een kans. Ik hoop het, maar ik verwacht het niet", zegt een ander.