radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Vertrouwen in vaccinatiebeleid bereikt een nieuw dieptepunt, maar de meeste mensen willen de coronaprik nog wel

Vertrouwen in vaccinatiebeleid bereikt een nieuw dieptepunt, maar de meeste mensen willen de coronaprik nog wel
Vaccinatielocatie van de GGD in Almere
Bron: ANP

Maar een kwart heeft vertrouwen in het Nederlandse vaccinatiebeleid (28 procent). Dat is het laagste cijfer sinds Nederland in januari begon met prikken. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag. 68 procent heeft geen vertrouwen.

Het onderzoek is gedaan na de persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge van 13 april. 36.000 leden van het Opiniepanel deden mee. Iets meer dan een kwart zegt nu vertrouwen te hebben in onze vaccinatiestrategie. In januari was dat nog 55 procent. Al snel daalde dat vertrouwen naar 37 procent in februari en 34 procent in maart. Veel mensen vonden toen dat het vaccineren te traag en te rommelig verliep.

Lees je dit artikel op je smartphone? Draai je scherm voor optimale weergave.

'We lopen steeds achter de feiten aan'

En dat vinden ze nu nog steeds. Deelnemers verbazen zich erover dat een goed georganiseerd land als Nederland er maar niet in slaagt om de vaccinatiecampagne op orde te krijgen.

"We lopen steeds achter de feiten aan. We zijn niet proactief maar reactief", schrijft een panellid. Een ander zegt: "Veel te veel regeltjes en uitzonderingen. Waarschijnlijk om niemand te bevoordelen of te benadelen, maar tegelijkertijd: niet uitvoerbaar." Ook de steeds wisselende lijn met het AstraZeneca-vaccin zit veel mensen dwars.

Corona-aanpak

Het gebrek aan vertrouwen in het vaccineren werkt ook door in het vertrouwen in de corona-aanpak van de overheid in het algemeen. Een dag na de persconferentie is het vertrouwen in de aanpak op het laagste punt sinds de start van de coronacrisis: 39 procent.

Ondanks de kritiek op het vaccinatiebeleid is de bereidheid om te vaccineren nog steeds groot: driekwart (73 procent) wil zich te laten inenten, of heeft al een prik ontvangen.

Lees ook

Pfizer en Moderna populair

Pfizer en Moderna zijn de populairste vaccins. Van de mensen die nog niet gevaccineerd zijn, maar dat wel willen, is 98 procent bereid om een prik te laten zetten met Pfizer en 93 procent met Moderna.

Bij de vaccins van AstraZeneca en Janssen ligt het anders. Het zeldzame risico op bloedstolsels (trombose) in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes maakt sommige mensen huiverig. Een vijfde (21 procent) van alle deelnemers wil niet met AstraZeneca gevaccineerd worden. Daar staat tegenover dat 71 procent dit wel wil. Zij vinden het gevaar van corona voor hun gezondheid groter dan het risico op een bijwerking.

Zeven van de tien 60-plussers willen wél AstraZeneca

Nederland besloot vorige week om het AstraZeneca-vaccin alleen nog te geven aan mensen boven de 60 jaar, omdat voor hen de risico's kleiner zouden zijn. Onder de 60-plussers wil zeven van de tien (72 procent) dit vaccin wel, 19 procent niet.

De trombose treedt vooral op bij vrouwen onder de 60 jaar. Bij vrouwen in deze jongere leeftijdsgroep ligt de animo om dit vaccin te nemen ook iets lager: 64 procent van de ondervraagde vrouwen in die groep zegt het vaccin wel te willen nemen, 24 procent niet.

Lees ook

Sputnik-vaccin

Het Europees Medicijn Agentschap (EMA) onderzoekt of bij het Janssen-vaccin ook een verband is met trombose. Nederland ontving deze week de eerste Janssen-vaccins. Er wordt nu bekeken of het prikken gaat starten zoals gepland. Van alle deelnemers wil 75 procent met Janssen geprikt worden, 13 procent waarschijnlijk niet, en een op de tien weet het nog niet.

Het EMA onderzoekt momenteel ook of het Russische Sputnik-vaccin toegelaten kan worden op de Europese markt. Nu al zegt 41 procent dit vaccin zeker of waarschijnlijk wel te willen nemen. "Als het goedgekeurd wordt zal het wel veilig zijn. Als ik zo sneller gevaccineerd word, vind ik het prima", vertelt een panellid.

Nog niet aan de beurt, wel een prik

Bijna een op de tien (8 procent) heeft de afgelopen weken geprobeerd een vaccinatie te krijgen, terwijl hij of zij nog geen officiële uitnodiging heeft gehad.

Bij een derde (32 procent) van hen is het gelukt om een afspraak te krijgen. Vaak gaat het om mensen die weten dat hun geboortejaar de komende weken aan de beurt is. Het lukt hen regelmatig om alvast via de site van de GGD een plekje te bemachtigen.

'Ik ben veel te zwaar'

Andere mensen hebben in het nieuws gehoord dat huisartsen vaccins over hebben en beproeven daar hun geluk. Vooral mensen met een kwetsbare gezondheid lukt het om een plekje op de wachtlijst te krijgen.

Sommigen hebben succes als hun huisarts inderdaad een prik over heeft en verspilling wil tegengaan: "Ik ben veel te zwaar. Net geen BMI van 40, dat is de grens om vaccin te krijgen. Ik heb dat eerlijk uitgelegd aan mijn huisarts. Daarop kreeg ik toch een uitnodiging voor prik met AstraZeneca", zegt een panellid. Ook proberen sommigen met hun oudere partner mee te gaan als die al wel is opgeroepen.

Lees ook

'Weinig kans dat we begin juli geprikt zijn'

Volgens minister De Jonge is het nog steeds de bedoeling om iedereen van 18 jaar en ouder die dat wil voor begin juli de eerste prik te geven. Maar de overgrote meerderheid is sceptisch: slechts 14 procent verwacht dat dit gaat lukken. Acht van de tien (81 procent) geloven dat niet. "Ze hebben nog niet één door henzelf opgelegde deadline gehaald. Waarom deze wel?" vraagt iemand zich af.

"In dit tempo ben ik straks een oude oma als we eindelijk gevaccineerd zijn. Als ze nu eens 24/7 gaan prikken maken we een kans. Ik hoop het, maar ik verwacht het niet", zegt een ander.

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek (pdf) is gehouden op 13 en 14 april 2021. Aan het onderzoek deden 25.695 leden van het Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 70.000 leden.

Bekijk hier de tv-reportage en de presentatie van Gijs Rademaker over dit onderwerp.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'

Sociaal contact en mentale uitdaging: in Kerkrade proberen ze dementie te voorkomen met de 'ontmoetingbus'
Remco van Vliet van Leger des Heils en wethouder Jo Paas van Kerkrade
Bron: EenVandaag

Voor dementie is geen medicijn, maar door je levensstijl aan te passen kan je je hersenen wel actief houden. Een onderdeel daarvan? Sociaal contact. Daarom rijdt in het Limburgs Kerkrade de 'ontmoetingsbus'.

De bus, waar mensen bij elkaar komen om contact te houden, sluit goed aan bij een campagne van Alzheimer Centrum Limburg die gisteren van start ging. Deze campagne, genaamd 'We zijn zelf het
medicijn', moet mensen
bewust maken van de invloed van een gezonde leefstijl op de hersengezondheid.

Gezonde levensstijl

Het initiatief voor de bus
werd opgestart vanuit een vitaliteitsproject van gemeente
Kerkrade, in samenwerking met inwoners en maatschappelijke
partners zoals het Leger des Heils. Remko van Vliet van Leger des Heils vertelt: "Een medicijn is er niet tegen dementie. Wat je wel kunt doen, dat is een gezonde levensstijl nastreven: voldoende bewegen, goede voeding, mentale uitdaging en voldoende interactie."

Dat laatste is waar de 'ontmoetingsbus', omgebouwde SRV-wagen, in het spel komt. Die staat de hele week op zes verschillende locaties in Kerkrade. Mensen komen er bij elkaar onder het genot van een kop koffie en - op z'n Limburgs - een stuk vlaai. "De bedoeling is dat mensen achter de voordeur uitkomen, participeren, meedoen in de maatschappij en het gezellig hebben", vertelt Van Vliet.

'Ze vinden iets hier'

Een vaste ontmoetingsplek - zoals de bus - kan helpen, vertelt hij. Op die manier kunnen ook ouderen die minder mensen om zich heen hebben contact houden met anderen.

"Als ze hier 2 uur zijn, zeggen ze misschien zes zinnen, maar ze komen iedere week terug." Waarom precies, daar kan hij de vinger nog niet op leggen. "Maar ik denk dat ze iets vinden hier, dat ze erbij mogen horen."

info

Dementie in Nederland

In Nederland waren in 2019 114.000 gevallen van dementie bekend bij de huisarts, deze mensen hebben dus een diagnose. Op basis van bevolkingsonderzoek hadden er naar schatting 290.000 mensen dementie in 2021.

In de gemeente Kerkrade leefden in 2023 naar schatting 1.000 mensen met dementie. Naar verwachting zal dat in 2050 stijgen met 60 procent, volgens gemeente Kerkrade.

Hoogste ziektekosten

Ook wethouder van Integraal Ouderenbeleid in Kerkrade Jo Paas kent deze cijfers. "Alleen al de kosten van dementie van 2020: 10,6 miljard. De hoogste ziektekosten van alle ziektes van Nederland. En in 2040 komen we 50.000 bedden tekort voor mensen die in een verzorgingstehuis opgenomen moeten worden als gevolg van dementie", somt hij op.

"We hebben geen bedden, het kost veel te veel geld en er is geen medicijn." Dus, is de wethouder van mening, moeten we zelf zorgen dat we fysiek en mentaal in beweging blijven. "We zijn zelf het medicijn", herhaalt hij de naam van de campagne.

Bekijk ook

Extra functie

Naast dat de bus zorgt voor sociaal contact, heeft die ook nog een andere functie. Van Vliet: "Wij ontmoeten allerlei soorten mensen uit de samenleving en als wij merken dat mensen extra zorg nodig hebben, dan weten we ook bij wie we terecht kunnen in de gemeente Kerkrade."

Hij gaat verder: "Dus ja, de bus heeft als eerste functie: komen, zijn en ontmoeten. Maar als we zien en proeven dat er meer nodig is, dan weten we naar wie we ze kunnen doorverwijzen. En daar zijn we heel blij mee." Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?"

Meer zicht

Ook wethouder Paas voelt dit: "We hebben zicht op wat er gebeurt en je krijgt dan ook een gevoel dat je weet: hoe zit het nou in onze maatschappij?" Hij is dan ook groot voorstander van de campagne en initiatieven zoals de ontmoetingsbus. "Het moet indalen bij mensen dat ze aan het voorkomen of vertragen van het proces van dementie zelf iets kunnen doen." Zelf is hij 71 en probeert zichzelf mentaal uit te blijven dagen, sluit hij af.

De aftrap van de campagne 'We zijn zelf het medicijn' wordt de komende tijd uitgerold over heel Zuid-Limburg.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Eerst Cito, nu de doorstroomtoets: waarom er steeds kritiek is vanuit scholen op de eindtoets

Vier basisscholen die eerder hadden aangekondigd om de verplichte doorstroomtoets niet af te nemen, moeten dat van de staatssecretaris nu alsnog doen. Anders volgen er financiële sancties. De scholen uiten kritiek dat de toets te weinig meet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant