Ja Zuster, Nee Zuster, Boer zoekt Vrouw, Zeg ‘ns AAA en Goede Tijden, Slechte Tijden. 70 jaar Nederlandse televisie heeft heel wat bekende televisieprogramma’s opgeleverd. Deze zijn het meest populair.

Op 2 oktober bestaat de Nederlandse televisie 70 jaar. Daarom vroegen we 20.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel wat hun favoriete programma's van de afgelopen decennia zijn.

Journaal meest toonaangevend

Nieuws, het journaal, sport en actualiteitenprogramma's. Als mensen aan de televisie denken, denken velen aan dagelijkse actualiteitenprogramma's, zo blijkt als kijkers aangeven wat volgens hen de meest toonaangevende programma's van de afgelopen decennia zijn.

Maar er was meer, van series en quizzen tot soaps en documentaires. Dit zijn volgens kijkers, naast de actualiteitenrubrieken en de journaals, de beste televisieprogramma's uit 70 jaar Nederlandse televisie.

Jaren 50 en 60: komedie en muziek

'Dat is uit het leven gegrepen' uit Farce Majeure

Harry Bannink

Als mensen denken aan televisie van de jaren 50 en 60, denken ze aan de muziek van Harry Bannink. Hij was een van de componisten van de muziek uit het satirische programma Farce Majeure en televisieserie Ja Zuster, Nee Zuster. Die twee programma's zijn met afstand de favorieten van de eerste decennia van de Nederlandse televisie.

Ook de One Man Show, Toon Hermans en Stiefbeen en Zoon, de twee winnaars van de eerste Televizier-Ringen ooit, halen de top-vijf, evenals Voor de Vuist weg. Jongere deelnemers kiezen het meest voor Ja Zuster, Nee Zuster. Bij hen is de serie vooral bekend door de film en musical die rond het jaar 2000 uitkwamen.

Jaren 70: Nederland 1 en Nederland 2

Hoogtepunten van Te Land, Ter Zee en in de Lucht

Zelfgemaakte voertuigen, een bel en de pechprijs

Het is het langstlopende amusementsprogramma ooit: Te Land, Ter Zee en in de Lucht kwam al in 1971 voor het eerst op televisie. Het TROS-programma, waarin deelnemers een parcours moesten afleggen in hun zelfgemaakte voertuig, is duidelijk het meest favoriete programma uit de jaren 70.

Het werd oorspronkelijk gepresenteerd door Willem van Kooten. Later volgden onder anderen André van Duin, Bert Kuizenga en Jack van Gelder, die het programma met 12 jaar het langst presenteerde. En wie Te Land zegt, zegt ook Johan Vlemmix. De ondernemer deed ruim honderd keer mee en werd later jurylid en starter.

Generatieverschillen

Het zijn de wat latere generaties die ervoor zorgen dat 'Te Land' de toppositie uit de jaren 70 pakt. Met onderdelen als de Badkuiprace, Achteruit rijden en Vlieg er eens uit, staat het programma bij velen in het geheugen gegrift: "Die bel, de zelfgemaakte voertuigen en het commentaar, heel komisch allemaal en een echt familieprogramma", schrijft iemand.

Bij televisieprogramma's uit de jaren 70 zijn verder duidelijke generatieverschillen te zien. Waar de destijds zeer populaire serie Dagboek van een Herdershond, 't Schaep met de 5 Pooten en 2 voor 12 vooral geliefd zijn onder oudere kijkers, is AVRO's Toppop met Ad Visser de favoriet uit die tijd van veel 35- tot en met 65-jarigen: "Zoiets authentieks als Toppop mis ik nog steeds, daar leefde ik voor! Vroeger kwamen de bands speciaal naar de studio om te playbacken en hoé!"

Jaren 80: humor en typetjes

'Kranprie de het Binnenhof' van Koot en Bie

De Vieze Man en de assistente van dokter Van der Ploeg

De Vieze Man, Jacobse en Van Es en Cor van der Laak; als het over de jaren 80 gaat, denkt iedereen aan de typetjes van Kees van Kooten en Wim de Bie. Het is dan ook Koot en Bie dat het lijstje favorieten uit die tijd en misschien wel ooit, aanvoert. Want als mensen zelf mogen invullen wat in hen opkomt als ze aan 70 jaar televisie denken, worden behalve nieuwsprogramma's ook Van Kooten en De Bie veel genoemd.

De jaren 80 was ook de tijd van Zeg 'ns AAA. "Dat programma was een en al humor, vooral te danken aan die fantastische Carry 'Met de assistente van dokter Van der Ploeeeeg' Tefsen", schrijft een kijker.

Dieren, verborgen camera's en een ziekenhuis

Ook André van Duins Animal Crackers doet het goed. Het rijtje favoriete programma's uit dit decennium wordt compleet gemaakt door Medisch Centrum West ("heerlijk tenenkrommend") en Bananasplit ("super grappig"), dat het vooral onder jongere deelnemers goed doet.

Bij hen halen ook Lingo!, de Soundmixshow en de Mini Playbackshow de top-5, maar bij ouderen niet.

Jaren 90: opkomst van de commerciële omroep

De intro van Baantjer

RTL-programma's

Tot en met de jaren 80 bestonden er in Nederland alleen publieke omroepen, maar daar kwam verandering in toen RTL-Véronique, het latere RTL 4, in 1989 ging uitzenden.

In de jaren 90 domineren dan ook programma's die (ook) door de commerciële omroepen zijn uitgezonden. Zo doet komedieserie Het Zonnetje in Huis met vader en zoon John Kraaijkamp en Martine Bijl het goed. De serie over de familie Bovenkamp begon bij de VARA, maar werd vervolgens jaren door RTL uitgezonden. Ook Peter R. de Vries, misdaagverslaggever (RTL en SBS) en Dit was het Nieuws (TROS, later RTL en AVROTROS) zijn populair.

De Cock met C-O-C-K

Er zijn twee echte uitschieters dit decennium. Zo staat Toen was Geluk heel gewoon, met Gerard Cox, Joke Bruijs en Sjoerd Pleijsier bij velen in het geheugen gegrift. De televisieserie, die in Rotterdam speelde, was 16 jaar lang op tv te zien.

Maar het meest geliefd in de jaren 90 waren De Cock met C-O-C-K en zijn collega Vledder: grote groepen deelnemers van verschillende generaties bestempelen de RTL-serie Baantjer als hét programma uit die tijd.

Jaren 00: langlopende titels

Grappige momenten uit De Wereld Draait Door

Matthijs van Nieuwkerk en Jack Spijkerman

"Dit is De Wereld Draait Doorrr!" Jarenlang boeide het programma van Matthijs van Nieuwkerk dagelijks honderdduizenden kijkers. Het is dan ook dit programma dat bovenaan de favorietenlijst van de jaren 00 staat.

Meteen daarachter volgt een programma met nog zo'n bekende introductie: "Het is zaterdagavond. U kunt geen kant meer op. Zappen is zinloos. Dit is Kopspijkers!" Miljoenen mensen keken elke zaterdagavond naar het amusementsprogramma met Jack Spijkerman, dat z'n hoogtijdagen beleefde tussen 2001 en 2003, toen meer dan 3 miljoen mensen elke week op Kopspijkers afstemden.

VI: alleen populair bij mannen

Net als in andere decennia zijn de meest favoriete programma's van het begin van dit decennium allemaal langlopende titels. Zo doen Boer zoekt Vrouw, De Lama's en Wie is de Mol? het ook goed.

Bij oudere kijkers is Pauw en Witteman de favoriet, maar bij jongere kijkers scoort het programma een stuk minder. Die groep noemt juist het nog altijd populaire Expeditie Robinson vaak. Voetbal Inside (VI) doet het heel goed bij mannen - bij die groep staat de voetbaltalkshow op de tweede plek. Maar bij vrouwen scoort het zo laag (de 18e plaats) dat VI de algemene top-5 niet haalt.

Jaren 10: oude gezichten, nieuwe programma's

Misschien wel het bekendste fragment van Zondag met Lubach: 'America First, The Netherlands Second'

ZML en DSM

Ook de afgelopen jaren domineert de publieke omroep weer, met heel verschillende programma's. Zo staan De Slimste Mens en de Luizenmoeder op nummer 2 en 3. De satirische televisieserie over de basisschool had slechts twee seizoenen maar was vanaf het begin populair en spraakmakend.

Televisiequiz De Slimste Mens met Philip Freriks en Maarten van Rossem is sinds 2012 te zien op NPO2 en loopt nog steeds. De eerste winnaar van 'De Slimste' op de publieke omroep was Arjen Lubach, die volgens kijkers zelf het beste programma van de afgelopen jaren maakte. Jong en oud zijn het erover eens dat Zondag met Lubach dé titel van de jaren 10 is.

Reizen en bakken

Zondag met Lubach won in 2017 de Gouden Televizier-Ring. Het jaar daarvoor won Floortje naar het Einde van de Wereld, waarin reisjournalist Floortje Dessing de kijkers meeneemt naar bijzondere plekken op de aarde. Dat programma is de nummer vier van de recentere tv. De top-5 wordt compleet gemaakt met het kookprogramma Heel Holland Bakt. Dat scoort onder vrouwen tweemaal zo goed als onder mannen, maar ook daar doet het programma het met een zesde plek niet slecht.

Over de beste programma's van de afgelopen jaren zijn jong en oud het grotendeels eens. Opvallend is wel dat bij deelnemers onder de 35 jaar Flikken Maastricht hoog scoort, terwijl praatprogramma Pauw een van de favorieten van 65-plussers is.

Favoriete kinderprogramma's

Wie kent hem nog? De begintune van Swiebertje

Adriaan is acrobaat en Bassie zit vol kattenkwaad

Het zijn vooral de kinderprogramma's waar veel mensen warme herinneringen aan hebben: "Mijn beste herinneringen aan de televisie komen uit mijn jeugd, toen tv-kijken nog speciaal was omdat het niet altijd mocht. Ik kon er echt zo van genieten", schrijft een deelnemer.

De verschillen tussen generaties zijn hier logischerwijs groot. Bij de jongere kijkers liggen de favorieten dicht bij elkaar. Het Sinterklaasjournaal, Sesamstraat, Het Jeugdjournaal en Het Klokhuis zijn heel populair, maar de ultieme favoriet van jongere kijkers is Bassie en Adriaan. De clown en de acrobaat zijn de jeugdhelden van verschillende generaties. "Waar zie je Bassie gaan, dan komt Adriaan eraan!" memoreert een deelnemer de begintune van de serie. Iemand anders zegt: "Kijk links, kijk rechts, ik zong de liedjes uit de serie met m'n kinderen en nu voor m'n kleinkinderen."

Daar is Swiebertje

Bij oudere kijkers zijn de verschillen groter. Ome Willem, Floris en de Fabeltjeskrant behoren bij die groep tot de meest geliefde jeugdprogramma's en daarnaast doen Weg naar Hamelen en Theo en Thea het goed.

Ook hier staat een clown hoog in de lijst, want volgens veel oudere deelnemers is Pipo de Clown een van de betere kinderprogramma's ooit gemaakt. Maar met afstand de grote favoriet onder die generatie is Swiebertje. Het kinderprogramma over zwerver Swiebertje en veldwachter Bromsnor is volgens veel oudere deelnemers het beste dat 70 jaar televisie heeft opgeleverd: "Als ik aan mijn kindertijd denk, denk ik aan Swieber. Z'n aparte taaltje, de humor. Ik zou het zo weer kijken."

Uit een inventarisatie van EenVandaag blijkt dat aanhoudende protesten er vaak toe leiden dat de geplande opvangplekken voor asielzoekers tijdelijk of definitief worden geschrapt.

Door deze aanhoudende en succesvolle protesten raakt het Centraal Opvang Asielzoekers (COA) steeds verder af van het doel van 96.000 opvangplekken. Dit zijn het aantal plekken dat de spreidingswet voorschrijft en moet voor 1 juli worden behaald.

Ophef om azc

In zeker veertien gemeenten, die samen goed zijn voor de opvang van bijna 3.000 vluchtelingen, is de afgelopen maanden een tijdelijke of definitieve streep gezet door de plannen voor een asielzoekerscentrum.

Deze inventarisatie is gedaan op basis van berichtgeving van de afgelopen maanden over opvang die geannuleerd is. Er is gekeken naar de protesten en de daaropvolgende reactie vanuit het gemeentebestuur.

Zoeken naar nieuwe opvanglocaties

Het werkelijke aantal kan nog hoger liggen, omdat ook veel gemeenten waar protest is geweest nog geen besluit hebben genomen. Zoals bijvoorbeeld in de gemeente Maashorst, waar een informatieavond over drie mogelijke opvanglocaties uit de hand liep. De avond werd beëindigd met charges van de mobiele eenheid.

De locatie in Maashorst moest in totaal 750 asielzoekers opvangen. Of dit plan kan worden doorgezet is nu nog maar de vraag. Uit de rondgang van EenVandaag blijkt dat er de komende weken op nog meer plekken wordt gesproken over nieuwe opvanglocaties.

Bekijk ook

• 

  Buigt lokale politiek in Berlicum voor boze inwoners die tegen azc zijn? 'Protest voelde intimiderend voor raadsleden'

  • 01-04-2025

Geen azc na protesten

In sommige gevallen zegt de gemeente zelf dat ze de beoogde locatie voor een azc annuleren vanwege de protesten. Dit was bijvoorbeeld het geval in de gemeente Sint Michelsgestel.

"Na de maatschappelijke en politieke onrust die is ontstaan in de gemeente, is de primaire inzet van het college gericht op nazorg en depolarisering", schrijft de gemeente op hun website.

'We zijn niet gezwicht'

In andere gevallen zijn er wel protesten geweest, maar ontkennen raadsleden daar aan toe te hebben gegeven. Zo kondigde de gemeente Hardenberg in maart aan te kijken naar zeven potentiële locaties voor een nieuwe opvang. Na dit bericht volgde er twee informatieavonden en een protest.

Daarna maakte de coalitie bekend de zoektocht naar een locatie te staken. Raadslid Simone Hof (Christenunie) zei toen tegenover RTV Oost: "We zijn niet gezwicht voor de druk van een luidruchtige groep tegenstanders." Zij wijst juist naar het wankelende beleid van asielminister Marjolein Faber. Ook blijkt dat stikstof besluitvorming in de weg zit, of als argument wordt gebruikt om een azc niet te gaan bouwen.

Weinig draagvlak

Verschillende gemeenten geven na het schrappen van een locatie wel aan verder te zoeken naar een andere locatie. Dat moet ook volgens de spreidingswet. Toch hebben ze nog weinig tijd om dit voor 1 juli te regelen, omdat ze vaak al veel locaties in beeld hebben gehad.

In de gemeente Dinkelland is de beoogde locatie van de baan, maar zegt de gemeente wel verder te zoeken naar een andere locatie. CDA-raadslid Marc Smelink hoopt dat dat voor 1 juli nog lukt, maar merkt ook weinig draagvlak. Het helpt volgens hem niet mee dat Faber geen regie pakt op de spreidingswet.

Asielminister Faber moet regie pakken

Op vragen - die EenVandaag eerder aan de asielminister stelde - over de consequenties die het heeft als gemeenten geen opvang regelen, zegt Faber dat op 1 juli opnieuw te bekijken.

"Maar als de landelijke overheid geen regie pakt dan staan we als gemeente tegenover de inwoner, terwijl we daar juist naast willen staan", reageerde Smelink toen.

Bekijk ook

• 

  Bewoners die konden meepraten over komst azc zijn achteraf vaker positief, maar weinig mensen kregen die kans

  • 31-12-2024

Een derde van 55-plussers vindt hun woning te groot voor wat ze nodig hebben. Veel van hen willen wel ruimte maken voor jonge huizenzoekers, maar doorstromen blijkt lastig: 30 procent zoekt al ruim 2 jaar naar een geschikte woning.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 30.000 leden van het Opiniepanel. Onder alle ondervraagde 55-plussers zoekt 15 procent op dit moment naar een toekomstbestendige woning, en wil nog eens 27 procent dat op termijn gaan doen. Onder de 55-plussers die op dit moment te groot wonen, is dat aandeel nog groter.

'Gezinnen kunnen ruimte beter gebruiken'

Een derde (33 procent) van alle 55-plussers in het onderzoek laat weten op dit moment meer woonruimte in gebruik te hebben dan nodig. Voor de meesten van hen gaat dat om een woning van 100 vierkante meter of groter. Sommigen willen graag naar een woning met minder trappen, minder tijd kwijt zijn aan de schoonmaak, of ruimte bieden aan jonge huizenzoekers.

"Ik ben alleenstaand in een eengezinswoning, het onderhoud wordt me een beetje te veel", vertelt een gepensioneerde deelnemer. "Er zijn gezinnen die de ruimte veel beter kunnen gebruiken."

Jongeren komen ruimte tekort

Die opvatting kunnen veel jongeren beamen. Waar 55-plussers vaker woonoppervlakte over hebben, moet een vijfde (21 procent) van 18- tot en met 34-jarigen het doen met een woning die te klein is voor hun situatie. Van hen woont 40 procent momenteel in een woning van minder dan 50 vierkante meter.

"We willen eigenlijk kinderen, maar stellen dat al jaren uit omdat we geen geschikte woning kunnen vinden", laat een jongere in zo'n woning weten. "Ik ben bang dat het voor ons al te laat is tegen de tijd dat de woningmarkt weer hersteld is."

Zoektocht naar woning

Een flinke groep van 55-plussers met een te grote woning is best bereid om plaats te maken voor woningzoekende jongeren en daarbij ruimte in te leveren.

Een derde van hen (34 procent) is op dit moment al op zoek naar een woning die beter geschikt is om op latere leeftijd in te wonen. Nog eens 40 procent zou dat op termijn willen.

Minder woning, hogere huur

Toch is het voor een ruime meerderheid (85 procent) van de 55-plussers die nu op zoek zijn, lastig om iets te vinden. 30 procent geeft aan al minstens 2 jaar bezig te zijn met het vinden van de juiste woning. Zij zien weinig geschikte opties en lange wachttijden in de sociale huur, maar zouden er vaak ook financieel flink op achteruit gaan.

"Ik wil graag kleiner wonen, maar kan alleen een appartement krijgen van 1.500 euro", laat iemand weten. "Dan zou ik een tuin én ruimte inleveren voor ruim 500 euro per maand meer."

Niet iedereen wil verhuizen

Bovendien zou ongeveer een vijfde (21 procent) van 55-plussers ondanks een te grote woning helemaal niet willen verhuizen. Voor sommigen is hun woning al voldoende geschikt om ook later nog te kunnen wonen.

Anderen hebben daarvoor aanpassingen laten doen, zoals het plaatsen van een traplift of het bouwen van een badkamer op de begane verdieping om langer in hun huis te kunnen blijven.

Gehecht aan woning

Daarnaast spelen er, ook onder ouderen die hun huidige woning eigenlijk te groot vinden, sentimentele redenen mee om niet weg te willen.

Bijvoorbeeld omdat ze gehecht zijn aan hun huis of niet weg willen uit hun sociale omgeving. "Een fijne buurt en een riant huis, daar kan geen appartement tegenop", besluit een deelnemer.

Bekijk ook

• 

  Meer ouderenwoningen nodig, maar de politiek durft er niet aan: 'Ik zie niet dat er keuzes worden gemaakt'

  • 10-11-2023