Veruit de meeste mensen vinden dat straatnamen van zeehelden niet aangepast moeten worden, blijkt uit een gewogen peiling onder circa 28.000 mensen van het EenVandaag Opiniepanel. Wel vindt een krappe meerderheid (52%) het een goed idee als er uitlegbordjes bij geplaatst worden, waar de goede en slechte daden van de historische figuren te lezen zijn.

De Coentunnel, het borstbeeld in het Mauritshuis en de J. van Heutszstraat. De laatste tijd is hier veel discussie over ontstaan omdat de namen verwijzen naar historische figuren die destijds betrokken waren bij slavenhandel of oorlogsmisdaden pleegden. Veel mensen vinden dat deze discussie is doorgeschoten en willen dat de vernoemingen blijven. "Laten we ophouden met deze schijnheiligheid en gewoon trots zijn op onze geschiedenis", zegt iemand. Zo vinden de ondervraagden dat de Admiraal de Ruyterlaan (92%) en de Piet Heinstraat (90%) mogen blijven. Maar ook in de Van Heutszstraat (74%) en de J.P. Coenschool (73%) zien ze geen probleem. 

Dat beeld verandert als we vragen naar straatnamen van burgemeesters waarvan later bleek dat ze fout waren in de Tweede Wereldoorlog. Nog steeds zegt 57 procent dat een dergelijke straatnaam mag blijven, maar er zijn ook veel tegenstanders (37%). Een straatnaam van een priester die later schuldig bleek te zijn aan kindermisbruik kan volgens de meeste mensen (49%) niet. "In dit geval hebben we te maken met het recente verleden. Er zijn nog steeds mensen die er de negatieve (psychische) gevolgen van ondervinden."

Mensen zijn verdeeld over de vraag of nieuwe straten nog J.P. Coenstraat of Admiraal de Ruyterlaan mogen heten. 45 procent vindt dat dat nog wel moet kunnen; een even groot deel (46%) ziet dat niet zitten. 

Meer draagvlak is er voor het plaatsen van uitlegbordjes onder straatnamen van omstreden historische figuren. "Als de straatnamen dan blijven, is dit een mooi compromis. Ik denk dat hierdoor de kennis van onze geschiedenis en het historisch besef zal groeien", zegt een ondervraagde. Die uitleg moet wel evenwichtig zijn, stellen veel mensen als een belangrijke voorwaarde.  

Rapport straatnamen zeehelden moeten blijven

• Lees hier het hele rapport

---

De Stelling van Nederland

Vanavond presenteert Gijs Rademaker de resultaten uit het onderzoek in De Stelling van Nederland: Wij moeten trots zijn op onze taal, tradities en verleden. Jort Kelder leidt een discussie tussen mensen uit de zaal over dit thema. 

---

6 jaar na de geruchtmakende 'stikstofuitspraak' van de Raad van State ligt er sinds een kleine week eindelijk een pakket aan plannen op tafel. Maar onder juristen, milieuactivisten én boeren zijn er twijfels. "Nederland komende 5 jaar nog niet van slot."

"Het is een enorme draai en een mooie stap", zegt boerin Chantal Farjon. Haar melkveebedrijf met 160 koeien in het Overijsselse Bruchterveld zou gered zijn als de stikstofregels worden opgerekt zoals landbouwminister Femke Wiersma nu voorstelt. "Maar ik denk dat het venijn in de details zit."

'Rechtszaken beangstigend'

Chantal is een van de 2.500 zogeheten PAS-melders. Dat zijn boeren die onder het oude Programma Aanpak Stikstof (PAS) geen natuurvergunning hoefden aan te vragen voor activiteiten met een beperkte stikstofuitsoot. Chantal breidde haar boerderij in 2015 uit, maar na de stikstofuitspraak van de Raad van State in 2019 werd haar bedrijf in één klap illegaal.

De overheid zoekt al jaren naar een manier om de PAS-melders te 'legaliseren', omdat het buiten hun schuld gebeurde. Maar milieuorganisaties als Mobilisation for the Environment (MOB) denken daar anders over en proberen via de rechter boeren als Chantal te laten stoppen. "Beangstigend", noemt ze de dreiging die nog altijd boven haar hoofd hangt.

Bekijk ook

• 

  Boeren maken zich zorgen om voortbestaan van hun bedrijf door gebrek aan verplichte vergunning: 'Ons bedrijf gaat kapot'

  • 02-11-2024

Minister wil regels oprekken

Minister Wiersma presenteerde eind vorige maand haar langverwachte stikstofbeleid. In 2035 moet de hoeveelheid stikstof die boeren, bedrijven en het verkeer uitstoten zijn gehalveerd ten opzichte van 2019. Er komen vrijwillige regelingen voor boeren, een nieuw vergunningstelsel en verduurzaming in de industrie en het verkeer.

Ook wil ze de stikstofregels oprekken, de zogeheten rekenkundige ondergrens. Daarmee zijn veel PAS-melders in één keer geholpen. Strenger wordt Wiersma bij kwetsbare natuurgebieden zoals de Veluwe en De Peel. Daar komt een regionale aanpak, met onder meer een regeling voor boeren om vrijwillig te stoppen en 'extensivering', oftewel minder dieren per hectare.

Stikstofexpert is kritisch

Ralph Frins is universitair hoofddocent omgevingsrecht aan Tilburg University en een van de stikstofexperts in Nederland. Hij is kritisch: "De recente uitspraken van de Raad van State en de rechtbank in de Greenpeace-zaak maken duidelijk dat er nu stappen gezet moeten worden. We weten al decennia dat er maatregelen nodig zijn, maar de stappen tot nu toe zijn veel te klein."

Volgens hem lijkt het erop dat Wiersma het laat aankomen op nieuwe rechtszaken. En dan moet je, zo zegt Frins, kunnen aantonen dat je als overheid voldoende stappen zet. "De landsadvocaat zegt zelf dat dit pakket hooguit in een paar gebieden kan werken. Nota bene de landsadvocaat, die de overheid ook heeft verdedigd in de recente Greenpeace-zaak, waartegen het kabinet in beroep gaat."

Bekijk ook

• 

  Onzekerheid over stikstofplannen minister Wiersma bij zowel boeren als ecologen: 'Wanneer is het genoeg?'

  • 25-04-2025

'Dit is nieuw kleuterplan'

Milieuactivist Johan Vollenbroek oordeelt vernietigend over de plannen. Het was zijn organisatie MOB die de zaak aanspande tegen het PAS-systeem, waarin de Raad van State de ingrijpende 'stikstofuitspraak' deed. "Ook dit nieuwe kleuterplan is in strijd met de habitatrichtlijn. De eerstkomende 5 jaar gaat Nederland niet van het slot, omdat er gewoon geen stikstofruimte is om vergunningen te verstrekken."

Hij noemt het 'bizar' dat het kabinet de eisen van de rechter negeert. De rechtbank heeft volgens hem duidelijk gemaakt dat Nederland in 2030 de helft minder stikstof moet uitstoten, en niet pas in 2035. Minister Wiersma laat hem geen andere keuze dan een juridische weg te bewandelen, vindt Vollenbroek. "Onze intentie is simpel: we willen de natuur redden."

'Chantage door MOB'

Maar volgens melkveehouder Chantal gaat de wens om de natuur te redden ten koste van bedrijven zoals die van haar. "We hebben het idee dat wij heel goed bezig zijn. We hebben extra land per koe en we doen aan natuurbeheer, met drones vliegen we over het land om nesten te beschermen."

De boerin vindt het daarom onbegrijpelijk dat Vollenbroek en zijn milieuorganisatie via de rechter probeert af te dwingen dat zij moet stoppen haar bedrijf. "Ze zijn niet tevreden over het pakket van de minister. En dan chanteren ze de minister door boeren aan te pakken. En de natuur is er nog steeds helemaal niks mee opgeschoten."

Bekijk ook

• 

  Hoe de provincie Utrecht probeert stikstofuitstoot te verminderen en boeren als Jan te helpen, ondanks gebrek aan hulp vanuit Den Haag

  • 22-01-2025

Bij kabinet aankloppen?

"Zij moet met haar zorgen bij zowel de provincie als het kabinet aankloppen", reageert Vollenbroek. "Ik hoop dat zij gaat inspreken in de Tweede Kamer, laat weten dat dit plan het niet gaat redden. Ik hoop dat ze dat gaan doen, want dat betekent dat als er echt een goede oplossing komt, wij kunnen stoppen met al onze procedures."

Hij zegt dat MOB jaren geleden al een plan heeft ingediend voor 'een complete herstructurering van de landbouw, waarbij de stikstofuitstoot fors omlaag gaat'. Dat zou volgens hem 24 tot 30 miljard euro kosten. "Economisch gezien levert het winst op. Nederland zou volgens een economische studie welvarender zijn met een veel kleinere veestapel. Je moet eventjes flink investeren, maar dan hebben we ook wat. En dan komen we van het stikstofslot."