"Bij klachten, blijf thuis", benadrukte premier Rutte vrijdag nog maar eens. Dat blijkt nodig, want veel werknemers zouden 'gewoon' naar het werk gaan met een snotneus. Vaak omdat ze zich verplicht voelen en ze niet gemist kunnen worden door werkgevers.
Drie op de tien werknemers zouden bij klachten geen test laten doen en 'gewoon' naar het werk gaan, blijkt uit onderzoek van EenVandaag. En dat terwijl uit RIVM-cijfers duidelijk blijkt dat de werkvloer, na het eigen huishouden en andere familie-aangelegenheden, de plek is waar het virus zich op dit moment het meest verspreidt. Alle reden voor werkgevers en werknemers om de oproep van Rutte serieus te nemen. Waar gaat het mis?
'Werkgever staat thuisblijven niet toe'
Allereerst worden lang niet alle werknemers verplicht om thuis te blijven werken bij klachten. In geval van lichte verschijnselen is dat zelfs een minderheid (43 procent). Ook bij een grieperige huisgenoot of wanneer ze zelf terugkomen uit een risicogebied is het, tegen de richtlijnen van de overheid in, niet vanzelfsprekend dat de werknemer thuisblijft.
Veel werknemers hebben het gevoel niet anders te kunnen. Een deel wordt verwacht naar het werk te komen, ook met klachten. "Mijn werkgever staat niet toe om met lichte klachten thuis te blijven. Er lopen hier ook genoeg collega's rond die zich niks van de richtlijnen aantrekken." Een ander deel mag van de werkgever zelf bepalen of ze op het werk komen met klachten. Opvallend, want een grote groep (45 procent) voelt zich bezwaard om thuis te blijven bij klachten. Bij het overige deel zijn er simpelweg geen richtlijnen van de werkgever.
Hoesten en verkoudheid niet zomaar corona
Daarnaast maken veel werknemers voor zichzelf onderscheid tussen verkoudheid en corona. Net als voor de coronacrisis laten ze zich niet zomaar uit het veld slaan door een koutje. "Dan kan heel Nederland straks wel een test aanvragen. Bij wat hoesten en een neusverkoudheid denk ik niet direct aan coronavirus", zegt een werknemer in het onderzoek.
Andere werknemers overwegen pas bij zwaardere of lang aanhoudende klachten thuis te blijven. Een werknemer in het onderzoek: "Als ik alleen een loopneus heb, is het aanstellerij om thuis te blijven of te testen. De GGD wordt al genoeg belast." Ook de cultuur op het werk zorgt er bij werknemers voor dat ze toch maar gaan bij klachten: "Ik ben wel vaker verkouden. Collega's zouden het raar vinden als ik dan nu niet mag werken", zegt een ondervraagde.
Lees ook
Nauwelijks controle op werknemers met klachten
Verder weten werkgevers vaak niet of het personeel naar hun werk komt met klachten of niet. Van de 500 door EenVandaag ondervraagde werkgevers, controleert slechts een derde (33 procent) actief of personeel op de werkvloer aanwezig is met klachten. Een forse meerderheid (64 procent) doet dat niet.
Deels ontbreekt het aan middelen om overzicht te houden, maar werkgevers zijn ook bang voor het voortbestaan van hun bedrijf als werknemers massaal thuisblijven met lichte klachten. 71 procent van de ondervraagde werkgevers noemt de richtlijn om werknemers thuis te laten werken bij lichte klachten dan ook onhoudbaar voor hun bedrijf. "Iedereen heeft in de winter wel lichte klachten. Als al mijn krachten dan thuisblijven, is dat een ramp", licht een werkgever toe.
Een op drie werkgevers overweegt commerciële testen
Een derde van de werkgevers overweegt zelf commerciële testen, voor 100 tot 150 euro per stuk, in te kopen voor de werknemers. "Dat is goedkoper dan zieke mensen doorbetalen", zegt een werkgever.
Ook vragen ze de politiek om hen financieel tegemoet te komen tot er weer snel getest kan worden: "De overheid moet minimaal de loonkosten opvangen. Want werkgevers moeten bij ziekte loon doorbetalen én zij hebben minder inkomsten door het extra ziekteverzuim. Dat is dubbel verlies."
Lees ook
Over dit onderzoek
Aan het onderzoek, gehouden van 17 tot 22 september 2020, deden 23.077 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, onder wie 490 ondernemers met personeel. Ook zijn werknemers en zzp'ers (7.949) gevraagd naar hun ervaringen met hun werkgever of opdrachtgever. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.
