De stakingen voor 'een beter pensioen' die door de vakbonden zijn afgekondigd kunnen rekenen op veel steun. Dit blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 27.000 mensen. Tweederde (69 procent) wil dat de AOW-leeftijd voorlopig 66 jaar blijft.

Dinsdag is er een grote staking in het openbaar vervoer en woensdag volgen andere sectoren. Inzet van de vakbonden is het bevriezen van de pensioenleeftijd op 66 jaar. Pas als het kabinet dit toezegt willen de bonden in het pensioenoverleg verder praten over de toekomst van ons pensioenstelsel. Eind vorig jaar liep dit overleg vast. De AOW-leeftijd gaat nu naar 67 jaar in 2021 en stijgt daarna mee met de levensverwachting.

Begrip voor stakingen

Driekwart (74 procent) van de ondervraagden heeft begrip voor de algemene staking. Ze vinden het goed dat er zo meer druk gezet wordt op het pensioenoverleg met het kabinet.

Het duurt ze veel te lang voordat er een akkoord komt over zoiets belangrijks als de pensioenleeftijd. Ook voor de OV-staking is begrip (59 procent). Onder mensen die wekelijks met het openbaar vervoer reizen is dat even hoog.

Kiezers coalitie willen ook 66 jaar

Het kabinet is nu aan zet om samen met de vakbonden en de werkgevers tot een pensioenakkoord te komen. Er is een groot draagvlak voor het bevriezen van de pensioenleeftijd op 66 jaar onder de kiezers. De achterbannen van alle politieke partijen zijn in meerderheid voor.

Ook onder de kiezers van coalitiepartijen VVD (52 procent), CDA (67 procent), D66 (54 procent) en CU (57 procent) is de grootste groep hier voorstander van. Bij de andere grote partijen is dat vaak nog hoger: PVV (85 procent), SP (76 procent), Forum voor Democratie (73 procent), PvdA (70 procent), GroenLinks (53 procent).

Gewerkte jaren

Veel deelnemers geven aan dat je beter naar het aantal gewerkte jaren van iemand kunt kijken dan naar de leeftijd. 45 jaar wordt hierbij vaak genoemd. Ouderen geven zelf ook aan dat het hen vaak zwaar valt om alle nieuwe ontwikkelingen nog bij te benen na hun 60-ste.

Mensen die tegen hun pensioen aan zitten zeggen bovendien onzeker te worden van alle veranderingen rond de pensioenen van de afgelopen jaren. "De VUT is afgeschaft, ik moet opeens werken tot 67 en de hoogte van mijn pensioen is ook al onzeker. Ik weet niet meer waar ik aan toe ben", zegt een ondervraagde.

Uitzondering voor zware beroepen

Voor zware beroepen ligt de pensioenleeftijd nu al veel te hoog, zeggen veel mensen. Acht van de tien (84 procent) zijn er in principe voor dat mensen met een fysiek of psychisch zwaar beroep eerder kunnen stoppen met werken zonder dat ze daar financieel nadeel van ondervinden. Werken in de bouw, verpleegkundigen, ambulance personeel, politie en militairen, de geestelijke gezondheidszorg en het onderwijs worden hier het meest genoemd.

Zzp-ers willen niet verplicht in pensioenfonds

In het onderzoek werd ook de vraag voorgelegd of de overheid zzp-ers zou moeten verplichten om te sparen voor een aanvullend pensioen. De ondervraagden zijn hier verdeeld over: 46 procent vindt van wel en 39 procent zegt nee. Nog eens 15 procent weet het niet.

Aan het onderzoek deden ruim 1300 zzp-ers mee. Zij zien niet veel in een verplichte pensioenopbouw: tweederde (66 procent) is tegen. Zij regelen hun pensioen liever zelf door te sparen of te beleggen of hun huis vervroegd af te lossen. Bij pensioenfondsen moet je maar afwachten wat je uitgekeerd krijgt, is het idee. 20 procent van de ondervraagde zzp-ers ziet wel wat in verplicht sparen in een pensioenfonds.

De druk van China op Taiwan wordt steeds groter. Met grootschalige militaire oefeningen rondom het eiland groeit de vrees voor een invasie. Gaat China nu echt proberen Taiwan zich opnieuw toe te eigenen? "Dit moeten we zien als het nieuwe normaal."

'Eenheid van kabinetsbeleid': voor en tijdens het Kamerdebat over de lintjesaffaire gaat het er veel over. Meerdere politici vinden dat minister Marjolein Faber aan deze eenheid morrelt. Maar wat betekent het precies? "Ze moeten met één mond spreken."

Afgelopen weekend werd duidelijk dat minister Marjolein Faber van de Asiel en Migratie weigert te tekenen voor koninklijke onderscheidingen voor vrijwilligers die zich hebben ingezet voor vluchtelingen en asielzoekers. Als oplossing zullen premier Dick Schoof en minister van Binnenlandse Zaken Judith Uitermark hun handtekening zetten. Maar volgens critici staat de 'eenheid van kabinetsbeleid' hierdoor op het spel.

Met één mond spreken

Het kabinet moet met één mond spreken, legt politiek commentator Joost Vullings uit. Dat is volgens hem een van de kernwaarden van het Nederlands staatsbestel. "Je moet het eigenlijk zo voor je zien: je mag als minister best je eigen mening hebben, maar die bespreek je dan alleen in de ministerraad met alle ministers achter gesloten deuren."

"Maar als er dan uiteindelijk een besluit wordt genomen, dan sta je daar met z'n allen achter en draag je dat ook uit", gaat hij verder. "Want anders heb je als kabinet natuurlijk buitengewoon weinig gezag als vervolgens iedere minister alsnog zijn eigen mening gaat geven. En dat is dus hier het geval."

Niet de eerste keer

Toch is het niet voor het eerst dat een minister uitspreekt dat hij of zij het niet eens is met de rest van het kabinet. Zo keerde Mona Keijzer, toen nog staatssecretaris van Economische Zaken, zich in 2021 tegen een in de ministerraad genomen besluit over het coronatoegangsbewijs. Zij stapte uiteindelijk niet zelf op, maar werd ontslagen door toenmalig premier Mark Rutte: een uitzonderlijk besluit.

Het Kamerdebat vandaag gaat dan ook niet alleen om een eventueel excuses van minister Faber, maar ook om leiderschap van premier Schoof, vertelt Vullings. "Het is de bedoeling dat hij tegen zijn minister zegt: 'Luister, wij willen dat deze lintjes worden uitgedeeld aan die mensen. En we willen ook dat iedereen dat uitdraagt en er niet één iemand zegt het er niet mee eens te zijn.'"

'Kabinet is als voetbalteam'

Partijleider Mirjam Bikker van de ChristenUnie vergelijkt het kabinet met een voetbalteam. "Als je gaat spelen in verschillende stijlen, wordt het geen wedstrijd. En een belangrijke regel is: het kabinet regeert, en gaat als het goed is aan de slag met wetsvoorstellen, en de Kamer controleert."

"Maar als de ene minister zegt 'ik vind het een goede wet' en de andere 'ik vind het een slechte wet', dan kan de Kamer dat niet meer controleren", benadrukt ze over het belang van 'eenheid van kabinetsbeleid'. "Wat je persoonlijk op een verjaardag vindt, is tot daaraan toe. Maar als minister spreek je dezelfde woorden als je collega's, want je bent het met elkaar eens."

'Niet alleen excuses, ook tekenen'

Ook GroenLinks-PvdA-leider Frans Timmermans is niet te spreken over de huidige situatie. Volgens hem is eenheid juist nu nodig. "Kijk eens in wat voor tijd we leven: op 2 uur vliegen is er een oorlog gaande, vandaag kondigt Trump handelsmaatregelen aan die Nederland hard kunnen raken", somt hij op. "Dan moet je een eensgezind landsbestuur hebben en dat hebben we niet, ze maken alleen maar ruzie."

Het is volgens hem dan ook belangrijk dat Faber niet alleen haar excuses aanbiedt, maar ook zelf de aanvragen voor de lintjes ondertekent. "Dat moet ze beloven, want dat is dan eenheid van kabinetsbeleid. En dat ze iedere volgende aanvraag - die ongetwijfeld zal komen - ook zal tekenen. Daarmee herstel je het vertrouwen in het decoratiestelsel."

Herhaling voorkomen

Chris Stoffer van de SGP sluit zich hierbij aan en benadrukt hoe belangrijk die eenheid is. "Het is altijd zo geweest en zie in wat voor rommeltje we nu terechtkomen." Daarom vindt hij het ook belangrijk dat premier Schoof uiteindelijk toch aanwezig is bij het Kamerdebat. "Het gaat nu over het hele kabinet", zegt Stoffer. "Hij moet ingrijpen en zorgen dat het niet nog een keer gebeurt."

Ook Vullings ziet dat alle ogen nu op de premier gericht zijn, zegt de politiek commentator tot slot. "Vijf lintjes zijn misschien een kleine kwestie, maar als je nu niet optreedt, dan kan het nog een keer gebeuren."