radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Onderzoek: Helft vluchtelingen voelt zich eenzaam

De helft van de Syriërs die de afgelopen twee jaar naar ons land zijn gevlucht is eenzaam en heeft moeite om sociale contacten aan te gaan met Nederlanders. EenVandaag heeft meer dan duizend vluchtelingen ondervraagd over het leven in Nederland en hoe zij kijken naar hun eigen integratie. 

Een kwart (24%) van de ondervraagde nieuwkomers heeft nauwelijks contact met Nederlanders. Zij hebben geen enkele Nederlandse vriend of vriendin. Dat is een belangrijke indicator voor het succes van de integratie.

LEES OOK: Groepsgesprek met vluchtelingen: wat vinden zij?

Negen op de tien (94%) zou meer Nederlandse vrienden willen hebben, maar volgens de helft is dat lastig te realiseren. Vooral jonge Syrische mannen geven aan dat de taalbarrière goed contact met Nederlanders in de weg staat. Ze kunnen vaak niet meer dan een paar uur les per week volgen, en velen zeggen dat de kwaliteit van de lessen ook niet alles is.

Ook merken ze dat het stempel ‘vluchteling’ een groot obstakel is om vrienden te maken; ze merken dat er veel vooroordelen zijn. “Het woord ‘vluchteling’ is genoeg om veel mensen weg te jagen waarmee ik graag vrienden zou zijn”, laat een van hen weten. Jonge Syriërs geven ook aan dat ze graag contact zouden hebben met Nederlandse leeftijdsgenoten, terwijl veel vrijwilliger wat ouder zijn.

LEES OOK: 'Asielmigranten in bijstand bedreigen verzorgingsstaat'

Hoewel de integratie lastig verloopt zijn veel ondervraagden hoopvol. Twee op de drie verwacht een goede toekomst te krijgen in Nederland. Velen geven aan dat ze hoogopgeleid zijn en hier werk verwachten te vinden. Zeven op de tien wil in Nederland blijven, ook als de rust in Syrië terugkeert.

76 procent zegt zich welkom te voelen in Nederland, tien procent voelt zich niet welkom. Dat lijkt heel positief, maar als je de reacties leest die op de redactie binnenkwamen is het beeld een stuk genuanceerder. Nederlanders zijn volgens hen in eerste instantie heel aardig, maar te afstandelijk om een goede band of duurzaam contact mee op te bouwen. Er wordt een dubbel beeld geschetst: “Sommige mensen laten me welkom voelen, anderen lijken mij te kunnen doden met hun blik. Die zegt dat ik naar hun land gekomen ben om misbruik te maken van hun banen en geld”, zegt een vluchteling.

Antwoorden op de open vraag zijn redelijk positief. Van de duizend deelnemers zeggen velen dat ze de manier van leven in Nederland waarderen. Ze zijn te spreken over de gewoontes, normen en waarden hier en ervaren vrijheid en gelijkheid. “Ik heb rechten die ik nooit eerder heb gehad. Mensenrechten, en rechten als vrouw”, zegt een vluchtelinge. Een ander: “Alles is hier goed geregeld, behalve werkgelegenheid. Ik had verwacht sneller en makkelijker werk te vinden, maar er is te weinig werk beschikbaar.”

LEES OOK: 'Verlies geen tijd, haal snel een diploma' 

Vluchtelingen merken dan Nederlanders positiever naar ze kijken als ze zien dat ze de taal leren en hun best doen te integreren. Maar ze schrikken van de negatieve associaties die er leven. “Ze weten niets over Syrië”, zegt een vluchteling. “Behalve wat ze op televisie zien. Daarom denken ze dat ik gevaarlijk ben.”

Een ander analyseert: “Misschien hebben ze het gevoel dat wij hun gemeenschap zijn binnengevallen, of komt het doordat ze de waarheid over onze cultuur en ons leven niet kennen. Of omdat ze ons niet willen leren kennen en niet onze positieve kanten willen zien.” Weer een ander is positiever: “Ze kijken positief naar me, omdat ik de taal snel leer, veel oefen en werk aan het zoeken ben. We vinden het niet fijn om afhankelijk te zijn van de overheid.”

Bijna de helft van de ondervraagden voelt zich Nederlander. 44 procent van hen zegt zich geen Nederlander te voelen, acht procent weet het niet. Wel heeft het merendeel het gevoel deel uit te maken van de Nederlandse samenleving.

Download

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

'Handjes alleen op de schouders tijdens polonaise': belangenorganisaties willen meer bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval

'Handjes alleen op de schouders tijdens polonaise': belangenorganisaties willen meer bewustzijn over grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval
Carnavalvierders in het centrum van Den Bosch in 2024
Bron: ANP

De vier grootste Brabantse carnavalssteden hebben een campagne gelanceerd tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag tijdens carnaval. 'Nie Graaje mar Zwaaje', lees je op posters, verspreid door de steden.

Op de poster staat een QR-code die bezoekers naar een meldpunt leidt, dat gekoppeld is aan de betreffende stad. Daar kun je online een melding doen van wat je hebt gezien of meegemaakt. En word je verder geholpen.

'Handjes op de schouders'

"Seksuele of straatintimidatie zien we helaas altijd", zegt Jip Kuijper van BO Diversity in Breda, de organisatie achter de campagne. "Maar wat we met carnaval zien, is dat die intimidatie veel fysieker wordt."

Dat wil zeggen dat mensen, naast dat ze met verbale intimidatie te maken krijgen, ook sneller aan hun geslachtsdelen worden aangeraakt, vast worden gepakt of dat geprobeerd wordt ze te zoenen. "Het is heel leuk als we de polonaise lopen, maar handjes op de schouders. Handjes hoog en niet ergens anders", zegt Kuijper

Anonieme daders

Kuijper viert zelf ook al jaren carnaval en die en diens vrienden hebben genoeg verhalen over wat zij hebben meegemaakt tijdens carnaval: "We kennen allemaal een slachtoffer. We kennen allemaal iemand die seksueel geweld of seksueel ongewenst gedrag heeft meegemaakt. Maar we kennen allemaal géén dader."

Dat komt volgens Kuijper grotendeels ook door de anonimiteit die er heerst tijdens carnaval: "Je kunt ervoor kiezen om in een tijgerpak te lopen, je gezicht te schminken. Je neemt een andere rol aan. Dus je voelt je misschien ook wel minder verantwoordelijk voor het gedrag dat je op dat moment vertoont."

Bekijk ook

Klein percentage zorgt voor problemen

Dat geldt vanzelfsprekend niet voor iedereen. De meeste feestvierders geven ook aan dat ze nooit over iemand anders' grenzen heen zouden gaan. Toch zorgt een klein percentage voor problemen.

"Ik denk dat we met dat kleine percentage moeten praten. Dat we hen als omstanders er samen op moeten aanspreken, van: 'Hé, wat je net deed, dat kan volgens mij niet'", zegt Kuijper. Dat is moeilijk: "Carnaval is een beetje heilig, daar moet je niet te veel aankomen. Carnaval draait om plezier. Dat vind ik ook, maar we moeten het hebben over wanneer het niet plezierig meer is."

Meer slachtoffers

Bij Blauwe Maan, een lokale hulporganisatie voor slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag en misbruik in Tilburg, zien ze een stijging in aanmeldingen rond, maar vooral na de carnaval.

"Soms melden slachtoffers zich pas veel later, omdat ze zich schamen voor wat ze tijdens carnaval hebben meegemaakt", zegt Luna Rooijmans van de organisatie. "Ze denken dan dat ze het misschien wel geïnitieerd hebben, of voelen zich zwak omdat ze toen niets durfden te doen."

Gedrag genormaliseerd

Blauwe Maan krijgt meldingen over grensoverschrijdend gedrag, maar ziet ook dat verkrachtingen tijdens carnaval voorkomen. Bij die laatste is niet altijd een onbekende betrokken. Cliënten kloppen ook aan met verhalen uit de kennissenkring, vertelt Rooijmans.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag en misbruik komt natuurlijk niet alleen voor tijdens carnaval, maar tijdens dit feest wordt wel een bepaald gedrag genormaliseerd, zegt ze.

Bekijk ook

Normalisatie van gedrag

Rooijmans: "We weten dat, als binnen een cultuur of traditie seksueel getinte opmerkingen en lichte seksueel grensoverschrijdende handelingen worden goedgekeurd, ernstige vormen daarvan ook makkelijker kunnen plaatsvinden."

"Mensen willen alles even loslaten met carnaval. En die dubbelzinnigheid in bijvoorbeeld liedjes is al heel oud, maar dat neemt niet weg dat alle remmen los mogen, en dat het voor sommige mensen heel fijn kan zijn als je om consent (toestemming, red.) vraagt."

Al eerder meegemaakt

Een ander deel van de slachtoffers dat zich na carnaval bij Blauwe Maan meldt, heeft als kind al seksueel misbruik meegemaakt, vertelt Rooijmans.

"We zien dat ze bijvoorbeeld tijdens carnaval getriggerd worden, of opnieuw een seksueel grensoverschrijdende situatie meemaken. En dat maakt uiteindelijk ook dat ze hulp zoeken.", zegt Rooijmans.

Triggers in een liedje

Die triggers kunnen zitten in een liedje of in een aanraking die voor anderen niet noemenswaardig is. Maar gevolgen kunnen groot zijn: "Vandaar dat wij een oproep doen om op het moment dat je seksueel grensoverschrijdend gedrag ziet of denkt te zien, naar de persoon die het overkomt toe te gaan en te vragen: 'Ben je oké? Kan ik misschien iets voor je doen?'", zegt Rooijmans.

"We weten dat dat heel steunend kan zijn voor mensen die seksueel geweld overkomen."

Grensoverschrijdend gedrag lijkt meer voor te komen tijdens carnaval

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Hoe 'voorzorgcirkels' mantelzorgers ontlasten door ouderen elkaar te laten helpen

Het is de moderne versie van nabuurschap: de voorzorgcirkel. In het hele land ontstaan appgroepen van ouderen die elkaar willen ondersteunen. Het is een manier om mantelzorgers te ontlasten. "Hulp vragen is moeilijker dan hulp geven."

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant