In het lekkere weer een sigaretje opsteken op het terras? Als het aan niet-rokers ligt, wordt dat zo snel mogelijk verboden.

Ook op veel andere plekken zou het volgens de meerderheid van de Nederlanders verboden moeten worden om een peuk op te steken. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 32.000 deelnemers van het Opiniepanel.

Voorstanders van rookverbod

Bijna tweederde (65 procent) van de niet-rokers is voorstander van een rookverbod op het terras. De steun voor een rookverbod op terrassen van horecagelegenheden is het afgelopen decennium flink toegenomen.

In 2013 onderzocht EenVandaag dit voor het eerst. Toen steunde ruim een kwart (28 procent) van alle deelnemers het idee om buiten een verbod in te stellen. Nu is dat aantal verdubbeld (58 procent).

'Paria van de samenleving'

Rokers zelf willen van zo'n verbod op terrassen niks weten. Ruim acht op de tien (84 procent) van de ruim 2400 ondervraagden die dagelijks roken, zijn tegen. "Ik voel me nu al een paria in eigen land", verzucht een roker. "Tegelijkertijd kun je wel alcohol en suiker krijgen, dat is ook ongezond."

Ook een rookverbod in parken en op stranden stuit op weerstand van rokers. Mensen die niet roken, zijn over een verbod op die plekken verdeeld: de helft van hen is voor een rookverbod in het park of op het strand, 43 procent is tegen.

In de buurt van scholen

Anders is het als het gaat om plekken waar veel kinderen komen. Sinds de zomer van 2020 geldt er een rookverbod op schoolterreinen. De meeste mensen vinden het een goed idee als er ook in de buurt van scholen geen sigaret mag worden opgestoken.

Datzelfde geldt voor de omgeving van sportvelden en ziekenhuizen. Op die plekken is er ook onder rokers meer draagvlak voor een verbod. Ongeveer de helft van de rokers is voor.

Roken op straat verbieden?

Veel mensen zouden de uitbreiding van het rookverbod naar andere plekken toejuichen. Maar roken in de gehele openbare ruimte verbieden, dus ook op straat? Dat gaat veel mensen te ver.

Niet alleen rokers, ook een meerderheid van de niet-rokers staat daar nu niet achter.

Betutteling

Ook sommige niet-rokers zouden een verbod op straat betutteling vinden omdat het lijkt op een totaal verbod. "Waar bemoeien ze zich mee?", vraagt een deelnemer zich af. "Dat je andere mensen niet mag lastig vallen is één, maar laat mensen verder zelf kiezen wat ze doen."

Anderen vinden een uitgebreid ontmoedigingsbeleid, door bijvoorbeeld de prijzen te verhogen, hypocriet omdat de verkoop van tabak de overheid veel geld oplevert. Veel mensen geloven bovendien niet dat het werkt: "Als mensen willen roken, roken ze toch wel".

Signal wint steeds meer terrein in Nederland. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 23.000 leden van het Opiniepanel. Van alle deelnemers heeft 35 procent de chatdienst gedownload. Toch stopt bijna niemand zomaar met WhatsApp.

Een derde van de panelleden (35 procent) heeft Signal inmiddels op hun telefoon, maar vrijwel iedereen houdt WhatsApp ernaast. Slechts 1 procent zegt alleen nog maar via Signal te communiceren.

Tussen twee werelden

Mensen die beide chatdiensten gebruiken, hebben het gevoel dat ze 'tussen twee werelden zitten'. Iemand schrijft: "Ik wil er heel graag vanaf, maar ik merk nu hoe afhankelijk ik en anderen om me heen zijn geworden van WhatsApp. De hele tijd tussen de appdiensten wisselen is ook geen doen."

Jongeren (18-24 jaar) en theoretisch opgeleiden maken relatief vaak gebruik van Signal. Bijna de helft (47 procent) van die laatste groep heeft Signal gedownload, maar ook daar blijft het in 99 procent van de gevallen in combinatie met WhatsApp.

'Discussie overdreven'

Veel praktisch opgeleiden blijven WhatsApp voorlopig trouw. Van hen heeft 21 procent Signal geïnstalleerd. 7 op de 10 gebruiken alleen WhatsApp.

Mensen die alleen WhatsApp gebruiken, laten weten de discussie 'overdreven' te vinden of 'niet zo te volgen'. Hun vrienden, familie of collega's hebben ook nog niet voorgesteld om over te stappen naar Signal.

'Ze weten toch al alles van me?'

Sonja Wijker-Cornelissen (68) stapte in 2021 over naar Signal, na een discussie met haar zoon over de nieuwe privacyvoorwaarden van WhatsApp. "Ik had per ongeluk op 'ja' geklikt, zonder echt te lezen wat ik goedkeurde", zegt ze. Sindsdien probeert ze bewust minder afhankelijk te zijn van grote techbedrijven. Zo zit ze niet op Facebook en Instagram.

Toch gebruikt ze WhatsApp ernaast, omdat veel mensen in haar omgeving niet willen overstappen. "Als ik het erover heb, zeggen ze vaak: 'Signal, wat is dat?' of: 'Ze weten toch al alles van me.' Het voelt voor velen als te veel gedoe om met een nieuwe app te beginnen."

'Iedereen meenemen is een enorme klus'

Ook Hugo Bausch (65) probeert zijn netwerk in beweging te krijgen. Hij stapte over naar Signal na de inauguratie van Trump - hij niet langer wilde meewerken aan het verdienmodel van grote techbedrijven. "Ik ben gedreven door de wil om iets te veranderen", zegt hij. "En dan is dit een kleine, maar wel een concrete stap die ik zélf kan zetten."

Maar in de praktijk is dat lastig. "Ik zit in een VvE-bestuur, daar heb ik ze wel overtuigd, maar bij de andere bewoners is het lastiger." Zijn familie meekrijgen blijkt ook niet eenvoudig: "Ik heb veel digibeten in de familie." Daarom blijft hij WhatsApp voorlopig nog gebruiken, al heeft hij gezegd dat hij er half april mee stopt.

'Begin er moe van te raken'

Een op de vijf (20 procent) vindt het irritant als anderen hen proberen over te halen om over te stappen op Signal. Die voorstellen zijn in veel groepsapps voorbij gekomen.

"Het is nu een paar keer gebeurd in groepsapps en ik begin er moe van te raken. Ik heb geen zin om me te laten opdringen", schrijft een deelnemer.

Het schandaal rond de kinderopvangtoeslag speelde een grote rol bij de uithuisplaatsing van kinderen uit gedupeerde gezinnen. Dat concludeert een onafhankelijke commissie onder leiding van Mariëtte Hamer, die daar onderzoek naar heeft gedaan.