Nu de opties voor een meerderheidskabinet van tafel zijn, is een minderheidskabinet van VVD, D66 en CDA de enige mogelijkheid waarin de meeste kiezers zich kunnen vinden. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 20.000 mensen.
Vandaag werd bekend dat de formerende partijen niet verder willen praten over coalities met de ChristenUnie of het linkse blok van PvdA en GroenLinks. Hierover was al maanden een patstelling bij zowel de partijen zelf als hun achterban.
Minderheidskabinet kansrijk
Een minderheidskabinet van VVD, D66 en CDA lijkt nu wel kansrijk. Een kleine meerderheid van alle deelnemers aan het onderzoek (53 procent) vindt zo'n kabinet acceptabel.
Voor het eerst in de formatie staan de kiezers van de formerende partijen niet lijnrecht tegenover elkaar. Ze beseffen dat de alternatieven opdrogen en hopen dat het leidt tot een open politiek debat, omdat het kabinet steeds een meerderheid moet zoeken in de Tweede Kamer.
VVD en CDA achterban enthousiast
De kiezers van VVD (81 procent) en CDA (78 procent) vinden zo'n minderheidskabinet met D66 acceptabel. Ze zijn blij dat ze op deze manier niet met PvdA en GroenLinks in een kabinet vastzitten. Het liefst gingen ze regeren met de ChristenUnie (beide 83 procent), maar dit minderheidskabinet wordt door beide achterbannen gezien als een goed alternatief.
"Dit is een heel stuk beter dan met die linkse rakkers", zegt een VVD-kiezer. "Bovendien doet het meer recht aan de verkiezingsuitslag, omdat links verloren heeft." Een CDA-stemmer bekijkt het vooral pragmatisch: "Er moet geregeerd worden, zo snel mogelijk. Deze optie is goed genoeg."
D66 kiezers minder positief, maar niet afwijzend
De achterban van D66 is minder enthousiast over dit minderheidskabinet. Deze kiezers hadden liever een coalitie met PvdA en GroenLinks gehad (81 procent). Toch reageren ze niet afwijzend. De helft (50 procent) vindt het acceptabel als hun partij aan deze minderheidscoalitie meedoet.
Een D66-kiezer verwoordt wat velen vinden: "Ik vind het acceptabel, maar echt blij ben ik er niet mee." Een minderheid (38 procent) ziet zo'n kabinet niet zitten.
Liever in de oppositie?
Als aan de D66-stemmers de keuze wordt voorgelegd of ze liever in een minderheidskabinet met VVD en CDA stappen of in de oppositiebankjes plaatsnemen, neemt de steun toe.
Zes van de tien (62 procent) kiezen dan voor deelname aan het minderheidskabinet. "D66 moet ervoor zorgen dat het kabinet niet steeds een meerderheid op rechts gaat zoeken", zegt een kiezer. Een kwart (27 procent) kiest voor de oppositie en de rest (12 procent) weet het nog niet.
Bekijk ook
Bang voor 'rechts beleid'
Een derde van alle deelnemers aan het onderzoek (36 procent) ziet een minderheidskabinet van VVD, D66 en CDA niet zitten. Vooral aan de linkerflank is veel weerstand. Zo is de meerderheid van de kiezers van PvdA (53 procent), GroenLinks (55 procent) en SP (57 procent) tegen deze combinatie.
Tegenstanders zijn bang voor een 'te rechts' beleid en wijzen erop dat het vertrouwen tussen de drie partijen wankel is. Veel mensen verwachten dat zo'n kabinet snel zal vallen, en daar heeft het land ook weinig aan.
Geen draagvlak voor minderheidskabinet van VVD en D66
In het onderzoek werd ook de optie van een minderheidskabinet bestaande uit alleen de VVD en D66 voorgelegd. Hier is geen meerderheid voor: 37 procent van alle kiezers vindt dit acceptabel en 52 procent niet. Tegenstanders vinden de basis van zo'n kabinet te smal. Het zou dan te veel moeite en tijd kosten om voor ieder plan een meerderheid in de Tweede Kamer te vinden.
Eigenlijk zijn alleen de kiezers van D66 (55 procent), GroenLinks (55 procent) en Volt (72 procent) positief over deze combinatie. Verder ziet geen enkele achterban zo'n liberaal minderheidskabinet zitten. Dit lijkt dus geen serieuze optie.
Geen effect moeizame formatie op zetelstand
De moeizaam verlopende formatie heeft overigens weinig effect op de politieke verhoudingen. In de nieuwste zetelpeiling van EenVandaag en Ipsos zijn weinig verschuivingen in zetels te zien.
Bekijk ook
Over het onderzoek
Het panelonderzoek is gehouden op 30 en 31 augustus 2021. Aan het onderzoek deden 19.901 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2021. Het Opiniepanel bestaat uit 70.000 leden.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.