Steeds meer lhbti+’ers voelen zich onveilig in Nederland. Een meerderheid van hen ziet meer negatief gedrag dan voorgaande jaren. Niet zozeer tegen henzelf, maar tegen de gemeenschap als geheel en boegbeelden daarvan.
Dat blijkt uit het jaarlijkse Pride-onderzoek van EenVandaag, onder ruim 2.800 ondervraagden die onderdeel zijn van de lhbti+-gemeenschap. De cijfers uit het onderzoek schetsen een behoorlijk pessimistisch beeld van de acceptatie van die groep in Nederland. Al met al vindt nog maar een kwart (23 procent) van de lhbti+'ers Nederland een gidsland op dit vlak. Heel anders was dat in 2019, toen de helft (51 procent) dat nog vond.
Rikkie Kollé en Envy Peru
"In de tijd van het homohuwelijk legaliseren? Absoluut. Nu? We komen niet eens in de buurt. We bungelen ook niet onderaan, maar onze tijd als voortrekker is allang voorbij", reageert een panellid uit de gemeenschap. Nederland is op veel vlakken ingehaald, vinden mensen. En ontwikkelingen in het afgelopen jaar hebben daar niet bepaald aan bijgedragen.
"Homohaat op social media, symbolen die vernield worden, bekende trans personen die worden bedreigd en aangevallen. En dan ook nog de media die erop duiken. Het gaat echt de verkeerde kant op", schrijft een deelnemer die refereert naar de bedreigingen die Rikkie Kollé kreeg toen ze als eerste trans vrouw Miss Nederland werd, en dragqueen Envy Peru die in diezelfde week werd mishandeld.
'Maag draait ervan om'
Naast fysieke aanvallen op belangrijke personen uit de gemeenschap, verhardt ook de stemming op social media verder, zeggen ondervraagden. Iemand zegt daarover: "Ik lees harde en kwetsende uitingen waar mijn maag soms van omdraait, omdat ik dan besef dat ze het ook over mij hebben." Sommigen zeggen daarbij dat de gemeenschap de laatste jaren steeds zichtbaarder wordt, waardoor geweld of nare reacties nog meer zijn gaan opvallen.
Toch zijn er minder lhbti+'ers die zelf iets vervelends hebben meegemaakt om wie ze zijn. Iets meer dan een kwart (28 procent) zegt dat over het afgelopen jaar, tegenover 41 procent die dat vorig jaar aangaf. "Het grote schreeuwen lijkt toegenomen, maar in real life, zoals werksituaties of verenigingsleven lijkt het steeds toleranter te worden", merkt een lhbti+-panellid op in zijn eigen omgeving.
Niet hand in hand lopen
Maar het gevoel dat het algemene klimaat rond lhbti+'ers in Nederland verhardt, zorgt er wel voor dat zij zich minder op hun gemak voelen om te zijn wie ze zijn. Slechts een derde (32 procent) voelt zich vrij om hand in hand te lopen met hun geliefde. Een groot contrast met ondervraagde hetero's, waarvan driekwart (72 procent) diezelfde vrijheid voelt.
Datzelfde contrast is te zien als het gaat om het geven van een kus op de mond van hun partner in het openbaar. 63 procent van de hetero's voelt die vrijheid, tegenover 29 procent van de lhbti+'ers in het onderzoek.
Pride belangrijk
En dus, zegt een overgrote meerderheid van 73 procent, zijn de Pride-evenementen, die dit jaar niet 1 maar 2 weken duren, belangrijk. "Zoiets als een bekende dragqueen die bedreigd en aangevallen werd in Amsterdam laat maar weer zien dat de Pride belangrijk is en blijft!" Er is ook een groep lhbti+'ers, ongeveer een kwart, die de Pride niet belangrijk vindt.
Niet omdat ze de aandacht voor acceptatie niet als belangrijk zien, maar omdat ze de manier waarop niet de juiste vinden. Eén van hen zegt bijvoorbeeld over de bekende botenparade, de traditionele afsluiter in Amsterdam: "Dit is toch wel een heel vreemd feest, waarin mensen zich soms wel een beetje achterlijk kleden en gedragen. Hierdoor zal je niet snel normalisatie krijgen. Ik voel er zelf ook niets voor om eraan mee te doen."
Over dit onderzoek
Aan dit onderzoek, gehouden van 17 tot en met 25 juli 2023, deden 20.768 leden van het Opiniepanel mee, van wie 2.873 mensen die aangaven tot de lhbti+-gemeenschap te horen. Een deel van de ondervraagden uit die gemeenschap is geworven via COC. De resultaten zijn na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, burgerlijke staat, stemgedrag en spreiding over het land.
Vragen? Stel ze!
Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.