radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

'Kans op een klap in je gezicht lijkt groter dan de kans op corona': veel mensen zien meer agressie in coronatijd

'Kans op een klap in je gezicht lijkt groter dan de kans op corona': veel mensen zien meer agressie in coronatijd
Bron: Agressie bij een demonstratie (archiefbeeld)

Conflicten over afstand houden in de supermarkt, een middelvinger voor wie geen mondkapje draagt en ruzie met je buurvrouw omdat ze te veel bezoek ontvangt. We ergeren ons meer aan elkaar en het escaleert vaker in coronatijd, blijkt uit onderzoek.

Aan het onderzoek deden 22.000 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Bijna twee derde van de ondervraagden (62 procent) vindt dat mensen vaker korte lontjes hebben tijdens de coronacrisis dan normaal. De meeste deelnemers hebben te maken gehad met opvliegende reacties van anderen. Een op de zes zegt ook zelf wel eens uit zijn slof te schieten. De lange duur van de crisis en verschillende ideeën over de ernst van corona maken mensen sneller prikkelbaar.

Schelden in het ziekenhuis

Driekwart (73 procent) maakte de afgelopen maanden lichte (verbale) agressie mee, zoals een vervelende opmerking of het opsteken van een middelvinger. Dit komt regelmatig voor: drie van de tien (29 procent) maakt dit soort reacties maandelijks mee, een op de zes (16 procent) zelfs wekelijks. Veel reacties in het onderzoek gaan over irritaties bij gewone activiteiten in het dagelijks leven: "Een man kwam veel te dichtbij in de supermarkt. Toen ik beleefd vroeg om afstand te houden werd hij boos en zei: 'hou je bek, teringwijf!'"

Een op de zes (15 procent) ondervraagden geeft eerlijk toe dat ze zich zelf ook wel eens schuldig maken aan verbale agressie. Iemand schrijft: "Ik mocht niet naar binnen toen ik met mijn moeder bij het ziekenhuis was. Toen heb ik ze bij de balie uitgescholden en ik heb mijn middelvinger opgestoken." Veel mensen ergeren zich wanneer anderen hen aanspreken op hun gedrag, en reageren dan met een sneer terug.

Meeste conflicten in de supermarkt

Een kwart (27 procent) zegt een scheldpartij van een ander over zich heen gehad te hebben, of geïntimideerd te zijn. En een op de vijf ondervraagden (22 procent) heeft te maken gehad met lichte fysieke agressie, zoals duwen of gooien. "Een mevrouw ging naar ons hoesten en spugen op het fietspad omdat ze meer ruimte voor zichzelf wilde", vertelt een panellid. Bij 7 procent loopt het echt uit de hand. Zij krijgen een klap of een schop, of hun eigendommen worden vernield.

Vooral in supermarkten zijn veel irritaties. De helft (45 procent) heeft vervelende ervaringen tijdens het boodschappen doen. Ook op straat (30 procent), in het verkeer (30 procent) of in winkels (26 procent) maken de deelnemers regelmatig conflicten met mensen met korte lontjes mee.

Lees ook

Angst voor besmetting botst met behoefte aan vrijheid

Waarom hebben we vaker kort lontjes in coronatijd? Veel deelnemers aan het onderzoek ervaren meer stress en onzekerheid door de crisis. Ze zijn moe van de situatie die al maanden voortduurt en waar voorlopig nog geen einde aan lijkt te komen. Maar niet iedereen maakt zich zorgen over dezelfde dingen en juist daardoor ontstaan vaker botsingen.

Een groot deel is bang om zelf besmet te worden of anderen te besmetten. Maar een andere groep is niet zo bang voor het virus, en heeft er vooral moeite mee om voortdurend in hun vrijheid beperkt te worden. De ene groep houdt zich streng aan de regels, terwijl de andere daar wat losser mee omgaat. Dat leidt tot spanningen twee kanten op. En dan hoeft er niet veel te gebeuren wil een situatie escaleren.

Lees ook

Coronaregels bron van irritatie

De coronaregels zijn dus de bron van veel ergernissen. De meeste aanvaringen gaan over afstand houden. Iets meer dan de helft van de deelnemers (56 procent) heeft hier een slechte ervaring mee. Ook het al dan niet dragen van mondkapjes leidt tot veel irritaties (43 procent). Inmiddels is het dragen hiervan verplicht in openbare binnenruimtes, maar de afgelopen maanden was dit nog een dringend advies. Dit leidde tot veel botsingen tussen voor- en tegenstanders.

Drie van de tien ondervraagden (29 procent) kregen een boze reactie van iemand omdat ze van mening verschilden over de ernst van corona. Wanneer één van de twee gelooft in 'alternatieve' of 'complottheorieën' over corona kan dit bij de ander grote ergernis opwekken. Een deelnemer zegt daarover: "Corona is een simpele griep. Ik heb geen zin om zo'n nutteloos mondkapje te dragen. Daar krijg ik veel commentaar op. Waar bemoeien ze zich mee?"

Lees ook

Bang voor een grote mond

Spreken we elkaar vaak aan op de coronaregels? Een op de vijf (21 procent) doet het meestal wel, als ze iemand zien die zich niet aan de regels houdt. Maar veruit de grootste groep doet dat niet (78 procent). Daar hebben ze verschillende redenen voor. Een deel vindt zelf de regels niet belangrijk. Zo'n 17 procent zegt zich hier zelf niet zo streng aan te houden. Bij hen wekt het vooral irritatie op als iemand anders hun mening niet respecteert.

Maar de meerderheid (55 procent) durft het simpelweg niet aan om op een ander af te stappen omdat ze bang zijn voor een onvriendelijke reactie of een grote mond. Iemand schrijft: "Ik sprak eerst wel mensen aan, maar ik heb teveel agressieve reacties gekregen om dit te blijven doen. De kans op een klap in je gezicht lijkt wel groter dan de kans om corona op te lopen."

Lees ook

Echt naar elkaars zorgen luisteren

We zijn voorlopig nog niet van corona af. Wat kunnen we ondertussen doen om uitbarstingen van kort lontjes een beetje te beperken? "Rustig blijven en eerst even tot tien tellen, dat scheelt al heel veel" zegt een panellid. Andere pleiten ervoor om de coronaregels beter uit te leggen, zodat het voor iedereen duidelijk is waarom je je eraan moet houden. "Laat overtreders een tijdje werken op een plek waar ze corona in het echt zien, bijvoorbeeld bedden verschonen in een verpleeghuis. Dan piepen ze wel anders." suggereert een deelnemer. Ook beter handhaven wordt veel genoemd.

En of mensen nu voor- of tegenstander van de coronaregels zijn, over één ding zijn ze het meestal wel eens: we moeten soms even de tijd nemen om naar elkaar luisteren. Het gevoel dat je gehoord wordt door een ander neemt al veel irritatie weg. "We hoeven het niet overal over eens te zijn, maar het helpt mij enorm als iemand even luistert waarom ik vind dat mijn leven naar de kloten gaat," vat een panellid het samen.

Bekijk hier de tv-reportage en presentatie van de panelcijfers in de studio.
info

Over het onderzoek

Aan het onderzoek, gehouden van 27 november tot 7 december 2020, deden 21.969 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2017.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Minder zorgstudenten in het mbo, terwijl personeelstekort groeit: 'We moeten ons rot schrikken als samenleving'

Het aantal studenten op mbo-opleidingen voor verpleegkundigen en verzorgenden blijft maar dalen. In de laatste 5 jaar ging het om een daling van 30 procent, terwijl er juist veel vraag is naar zorgpersoneel. De MBO Raad wil nu actie van het kabinet.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn

Kans op inslag van asteroïde 2024 YR4 op aarde steeds groter, maar volgens deze ruimteonderzoeker hoeven we niet bang te zijn
Bron: Unsplash

Een groep astronomen trekt aan de bel, want de kans dat een asteroïde de aarde gaat raken wordt steeds groter. In 2 weken tijd steeg deze van 2,6 naar 3,1 procent. "Historisch, maar niet te vergelijken met de asteroïde die dinosaurus heeft uitgeroeid."

De asteroïde, die volgens NASA op 22 december 2032 de aarde zou kunnen raken, heeft zelfs al een naam: 2024 YR4. Hij heeft een geschatte doorsnee van tussen de 40 en 90 meter, en verplaatst zich met een snelheid van meer dan 10 kilometer per seconde. Mocht hij de aarde raken, dan krijgen we dus met een flinke klap te maken.

'Neem het met een korrel zout'

Zijn we over 7 jaar in gevaar? Als je het aan ruimtevaartspecialist Angelo Vermeulen vraagt, niet. "Je moet het met een grote korrel zout nemen", merkt hij op. "Het is een vrij relatief hoog cijfer. Maar de gemeenschap van astronomen wereldwijd maakt zich eigenlijk geen zorgen."

"Want wat er meestal gebeurt, is dat naarmate men meer en meer informatie te weten komt over de baan en de snelheid van de asteroïde, door meerdere metingen te doen, ze zich eigenlijk realiseren dat de kans kleiner wordt dat hij de aarde zou raken."

Bekijk ook

Nog geen 'doomsdag'

"Dit is dus zeker nog geen 'doomsday-scenario'", zegt Vermeulen. Op het moment van de eerste observatie is de asteroïde namelijk nog ver verwijderd van de aarde. Het is een klein object in de verre verte. Om hem te spotten hebben astronomen een sterke telescoop nodig.

"Dan probeer je zo goed mogelijk de baan en de snelheid op te meten", legt hij uit. "Het percentage gaat dan vaak schommelen, soms omhoog en dan soms weer omlaag. Wanneer hij dichterbij de aarde zit kunnen we hem veel makkelijker observeren en opmeten." Pas dan kunnen astronomen écht spreken over de kans op een inslag. "Maar in het verleden is eigenlijk altijd gebleken dat die kans dan 0 procent werd en dat het dan langs de aarde heen vliegt."

Meerdere asteroïden in zonnestel

Naast 2024 YR4 vliegen er meer dan een miljoen asteroïden door het zonnestel, weet Vermeulen. Tussen Mars en Jupiter zit een asteroïdengordel waar een groot deel van deze 'mini planeetjes' vliegen. "Die zitten daar eigenlijk vrij veilig, want ze draaien in een baan om de zon. Ze zijn geen bedreiging."

"Maar er zijn dus ook asteroïden die los door het zonnestelsel vliegen." En voor die losse - zoals 2024 YR4 - moeten we uitkijken. "Ze zouden mogelijk op de aarde kunnen neerstorten. En dat is in het verleden al gebeurd, er zijn genoeg voorbeelden. De bekendste is natuurlijk het uitsterven van de dinosauriërs, veroorzaakt is door zo'n inslag."

Bekijk ook

Zeer zeldzame gebeurtenis

Ook in de Amerikaanse staat Arizona sloeg zo'n 50.000 jaar geleden een asteroïde in. Onderzoekers schatten in dat deze een diameter van ongeveer 50 meter had en rond de 300.000 ton woog. "Je kan hem bezichtigen, een prachtige geologische formatie", noemt de ruimtevaartspecialist het.

De aarde blijft dus niet gespaard van zulke inslagen, vertelt Vermeulen. "Maar dat het zal gebeuren in een tijdbestek van een mensenleven is zeer zeldzaam."

DART

Ook vertelt de ruimtevaartspecials dat NASA technologie heeft ontwikkeld om de banen van asteroïden te wijzigen, zodat ze de aarde niet raken. "Tijdens die missie, genaamd DART, heeft men met een ruimte toestel van ongeveer 600 kilo recht op een asteroïde laten inslaan om te zien of we de baan van die asteroïde konden wijzigen."

"En dat is een groot succes geworden", gaat hij verder. De baan is zelfs veel meer veranderd dan gehoopt. "Dus we kunnen asteroïden wel van een baan doen afwijken. En als je dat op tijd doet, zelfs al is het een kleine wijziging, dan heeft het groot effect wanneer het in de buurt van de aarde komt."

Bekijk ook

Tsunami als gevolg

Maar stel het gebeurt wel, hoe zou dat er dan uit zien? "De gevolgen van zo'n inslag zijn niet te overzien", antwoordt Vermeulen. "Maar het zal minder apocalyptisch zijn dan wat je ziet in films."

En dat komt vooral doordat het grootste oppervlak van de aarde, ongeveer 70 procent, bedekt is met water. "In het Los Alamos National Laboratory heeft men een computersimulatie laten maken (van een asteroïde inslag, red.). En zo hebben ze ontdekt dat het best meevalt. Wat je krijgt is een tsunami, en het blijkt dat maar een fractie van de totale energie van die asteroïde omgezet wordt in golven. De golven zullen niet zo heel ver reizen. Dus we kunnen daar ook wel wat wat geruster over zijn."

Aardbevingen en klimaatverandering

Wel kan die eventuele inslag op 22 december 2032 voor seismisch effecten zorgen, zoals een aardbeving. "En in een gebied waar veel vulkanische activiteit is, kan het die activiteit gaan uitlokken. Want je krijgt bij een inslag sowieso een enorme schokgolf als een asteroïde in de atmosfeer ontploft of op aarde neerstort." Hij vergelijkt het met honderdmaal de kracht van een bom van Hiroshima.

"En als zo'n ding in de atmosfeer komt, genereert dat verder ook heel veel hitte waardoor het branden kan veroorzaken", gaat Vermeulen verder. "Dat is een effect dat lang na de inslag nog kan blijven doorwerken, het werpt allerlei stoffen in de atmosfeer op, die dan een deel van het zonlicht kunnen blokkeren en waardoor je het klimaat kan gaan verstoren."

Kans op een asteroïde inslag op aarde wordt steeds groter, maar volgens deze ruimtespecialist hoeven we niet bang te zijn

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant