radio LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Jongeren onzekerder over hun lichaam, social media spelen een belangrijke rol: 'Je ziet een versie van jezelf die je niet kunt zijn'

Jongeren onzekerder over hun lichaam, social media spelen een belangrijke rol: 'Je ziet een versie van jezelf die je niet kunt zijn'
Social media is een belangrijke factor in de onzekerheid van jongeren
Bron: Pexels

Jongeren worden onzekerder over hun lichaam: vorig jaar zei 77 procent tevreden te zijn, nu is dat nog maar 50 procent. Hoe is dat zo snel gedaald? Volgens psychologen is de oorzaak te vinden in de coronaperiode, maar vooral bij social media.

Bijna de helft van de jongeren (45 procent) is in het algemeen onzeker over hun uiterlijk. Dat blijkt uit onderzoek van 3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, in samenwerking met Spuiten en Slikken, onder zo'n 3.500 jongeren van 16 tot en met 34 jaar oud.

Te dik en slechte huid

Vrouwen zijn vooral onzeker over hun buik, benen en borsten. De helft van de vrouwen vindt hun huid een probleem. "Ik was net eindelijk van mijn pukkels af, waar ik vanaf mijn puberteit al mee zat, en toen kwamen de rimpels. Zó oneerlijk", zegt een vrouw in het onderzoek.

Ook mannen maken zich druk over hun lichaam. 50 procent vindt dat ze niet gespierd genoeg zijn, en 45 procent vindt zichzelf te dik. Ook maken ze zich druk over hun buik, hun huid en hun haar.

Waar zijn jongeren onzeker over?

Negatieve gedachten

Ook hebben jongeren steeds vaker negatieve gedachten over hoe ze eruitzien. Vorig jaar had 37 procent van de mannen dat nog wekelijks, nu is dat opgelopen naar 56 procent. Bij vrouwen was het vorig jaar 60 procent, nu 74 procent.

"Corona heeft wel degelijk invloed gehad", vertelt psycholoog Daisy Veenstra over die toegenomen onzekerheid. Op social media maakt ze filmpjes waarin ze al rappend psychologische thema's voor jongeren verwerkt. "Door corona zaten we veel meer binnen en maakten we veel meer gebruik van social media."

Daisy Veenstra
Bron: Mike Meijer
Daisy Veenstra

Effecten van filters

TikTok-gebruik onder jongeren tussen de 15 en 19 jaar is vervijfvoudigd in 2021. "Op TikTok, maar ook op Snapchat bestaan enorm veel filters", legt Veenstra uit. "Het effect van filters is ontzettend bepalend voor je zelfbeeld. Je ziet een versie van jezelf die je wil worden, maar die je niet kunt zijn."

Volgens Veenstra ontstaat er daardoor één ideaalbeeld. "Een dunne neus, hoge jukbeenderen, volle lippen", noemt ze op als voorbeelden van filters die vaak voorkomen bij vrouwen. "Wie heeft nu al die factoren? Je wordt al onzeker als je er eentje niet hebt."

Bekijk ook

Mooiste versie van jezelf

"Vroeger zagen we altijd beelden van anderen die we knapper en beter vonden, maar nu zie je dus ook die mooiste versie van jezelf", legt ze uit. Hoewel corona het gebruik van social media heeft vergroot, denkt Veenstra dat het ook zonder corona toegenomen zou zijn.

GZ-psycholoog Najla Edriouch deelt op social media tips en info vanuit de psychologie. Ze vindt het iets moeilijker om de platforms als directe oorzaak aan te wijzen. "Social media speelt al langer een rol, een jaar is een te korte periode om zo'n groot effect ervan terug te zien."

Najla Edriouch
Bron: Rafaël Bergman
Najla Edriouch

Kwetsbare en imperfecte kanten

"En aan de andere kant zie je ook dat daar een andere beweging gaande is. Het is meer geaccepteerd om je kwetsbare en imperfecte kanten te tonen", legt Edriouch uit.

Ze denkt wel dat het einde van de coronaperiode een factor kan hebben gespeeld bij de groeiende onzekerheid. "Tijdens corona hebben jongeren een stuk minder sociaal contact gehad. Nu moet je jezelf weer blootgeven. Dan kun je er weer meer bewust van zijn hoe je eruit ziet, en hoe je gezien wordt door een ander. Daardoor kun je je sneller onzeker voelen."

Bekijk ook

Mentale problemen

Volgens Veenstra heeft de coronaperiode daarbij voor nog een stroomversnelling gezorgd. "Het noemen van mentale gezondheidsproblemen is haast een trend aan het worden. Het is goed om uit te spreken dat het niet goed met je gaat, maar het gebeurt zo veel dat je je bijna afvraagt: gaat het wel echt goed met me? Jongeren zijn daar heel gevoelig voor."

"Ze hebben zo lang binnen gezeten dat ze zich een hele tijd niet gezien en gehoord hebben gevoeld. Die drang daarnaar is heel sterk als je jong bent. En nu krijg je erkenning en aandacht als je zegt dat het niet goed met je gaat. Misschien wil je het dan wel meer doen", vertelt ze. "Ik zeg niet dat het niet echt is, maar wel dat het je behoefte om gezien te worden vervult."

info

Over dit onderzoek

3Vraagt, onderdeel van het EenVandaag Opiniepanel, stuurt circa eens per maand een vragenlijst aan leden tussen de 16 en 34 jaar. Aan dit onderzoek, gehouden van 7 tot en met 15 juni 2022, deden 3.437 deelnemers mee. De resultaten zijn na weging representatief voor vijf variabelen, namelijk leeftijd, geslacht, opleiding, stemgedrag en spreiding over het land.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Nabestaanden hopen dat rechtszaak meer duidelijkheid geeft over grafschennis kindergraven: 'Ze hebben mijn gezin kapot gemaakt'

Justitie vervolgt vier vrouwen voor grafschennis op een begraafplaats in Leusden. Zij zouden daar bijna 4 jaar geleden een 'paranormale sessie' hebben gehouden bij kindergraven. Nabestaanden hopen er nu eindelijk achter te komen wat er precies is gebeurd.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'
Songfestival-winnaar Nemo stond vorig jaar met de non-binaire vlag op het podium
Bron: Sarah Louise Bennett/EBU

De Palestijnse vlag of een regenboogvlag op het podium van het Eurovisie Songfestival? Dat is deze editie niet toegestaan: artiesten mogen alleen nog hun eigen vlag laten zien om 'politieke statements' te voorkomen. "De EBU is een bange organisatie."

De European Broadcasting Union (EBU) heeft het nieuwe vlaggenprotocol zelf niet bekendgemaakt, maar bevestigde wel berichten van de Deense omroep DR hierover. Hans Laroes, die jarenlang betrokken was bij de EBU als adviseur, vindt het een 'nogal onhandig' van de media-organisatie.

Vlag om identiteit te laten zien

De laatste jaren waren op het podium en in de green rooms - waar deelnemers wachten op de uitslag - nog verschillende vlaggen te zien, waaronder de Palestijnse vlag en de regenboogvlag. En op het podium nam zanger Nemo, die uiteindelijk won voor Zwitserland, vorig jaar de non-binaire vlag mee. Vlaggen zijn dan ook echt onderdeel van het Songfestival, zegt Laroes.

"Het hele Songfestival is erop gericht om mensen en landen en allerlei bevolkingsgroepen met elkaar te verbinden op een vrolijke manier. En dus ook mensen van allerlei identiteiten", legt hij uit. "En ik denk dat daarbij hoort dat die mensen ook hun identiteit laten zien. Dat kan via de vlag van je land, via de regenboogvlag en ook via een vlag waarin je Palestina steunt."

Bekijk ook

'Tegen geest van Songfestival'

Door het besluit van de EBU om alleen nationale vlaggen toe te staan op het podium kunnen deelnemende artiesten hun identiteit straks mogelijk niet volledig uiten. En dat vindt Laroes geen goede zaak: "Het is eigenlijk tegen de geest van het Songfestival in."

Hoe de organisator van het liedjesfestijn precies tot zo'n besluit komt, blijft volgens hem gissen. In principe wordt de uiteindelijke beslissing gemaakt door de producer van het Songfestival in overleg met het gastland, dit jaar dus Zwitserland. Maar de omroepen van andere deelnemende landen hebben volgens hem ook zeker invloed.

Onder hoge druk besloten?

Het zou dus zeker kunnen dat landen in dit geval invloed hebben uitgeoefend op de organisatie, zegt Laroes. "Er zijn ongetwijfeld een aantal omroepen die alvast bezwaar zijn gaan maken of bang zijn geworden." En dan gaan ze onder oplopende druk met elkaar appen, bellen en vergaderen, weet de voormalig EBU-adviseur.

"Het is op dit soort momenten een beetje een bange organisatie", gaat hij verder. "Dus omdat die verschillende standpunten van landen en omroepen eigenlijk boven die hele besluitvorming hangen, wordt er geprobeerd het allemaal zo rustig mogelijk te houden en ieder gedoe waar iemand boos van kan worden te vermijden. Dan ga je dus beslissen om geen vlaggen toe te laten."

'Niet nagedacht over regenboogvlag'

Het 'vlaggenverbod' is volgens Laroes vooral bedoeld om de Palestijnse vlag te weren van het podium. Dat daarmee bijvoorbeeld ook Pride-vlaggen in de ban worden gedaan, heeft de organisatie van tevoren misschien niet helemaal doorgehad, denkt hij.

"Ik denk dat ze vooral geen Palestijnse vlaggen willen laten zien en dat ze toen geaccepteerd hebben dat dan ook andere vlaggen als de regenboogvlag niet meer getoond worden", zegt hij. "Terwijl ik denk dat je daarmee juist een heleboel artiesten - en een heleboel mensen thuis - in hun hart raakt, en dat je daarmee dus ook je eigen Songfestival in het hart raakt."

Door nieuwe regels Songfestival zijn Palestijnse én Pride-vlaggen straks verboden op podium: 'De EBU is bang'

Bekijk ook

Andere manieren zoeken

Overigens verwacht Laroes niet dat de deelnemende zangers zich ook helemaal aan de nieuwe regels gaan houden. "Ik denk dat redelijk wat artiesten op zoek gaan naar manieren om toch iets te laten zien." Als voorbeeld noemt hij Madonna, die in 2019 op het Songfestival in Israël een gastoptreden gaf en toen ook een statement maakte met de Palestijnse én Israëlische vlag.

Het zal hem niet verbazen als meer artiesten op zoek gaan naar manieren om standpunt over de situatie in Israël en de Palestijnse gebieden te laten blijken. "En eigenlijk wordt dat ook uitgelokt door de EBU. Het is dan ook een wedstrijdje van: wie is nu het slimst."

'Onverstandig en niet sympathiek'

In een poging om mogelijk gedoe rond de Palestijnse vlag te voorkomen, veroorzaakt de EBU met deze nieuwe regels juist méér gedoe, constateert Laroes. Het protocol rond de vlagen krijgt nu namelijk heel veel aandacht, ziet hij gebeuren.

En daar zit ook veel negatieve aandacht bij: zo noemde lbhti-belangenverenging COC Nederland het besluit van de EBU afgelopen weekend 'volstrekt belachelijk'. Laroes snapt de verontwaardiging over het vlaggenverbod. "Ik vind het echt een onverstandige en onaardige, niet sympathieke en niet empathische beslissing."

Bekijk ook

AVROTROS 'snapt besluit'

AVROTROS, die namens Nederland meedoet aan het Songfestival, liet eerder in een schriftelijke verklaring weten dat het de nieuwe regels rond vlaggen op het podium snapt. "Het Eurovisie Songfestival is een niet-politiek event en in dat kader begrijpen we deze beslissing."

"Het gaat enkel om de officiële momenten dat het duidelijk moet zijn om welk land het gaat", verduidelijkt de omroep over het doel van het protocol. "Op alle andere momenten staat het ons vrij om te communiceren wat we willen."

Claude zonder Congolese vlag

De omroep voegt daaraan toe dat het het jammer vindt 'dat ook symbolen die verbonden zijn aan inclusiviteit en vrijheid van expressie, zoals de regenboogvlag, nu onderdeel zijn geworden van deze maatregel'. AVROTROS erkent dat een regenboogvlag geen politiek statement is, 'maar het gaat er bij de EBU om dat er één lijn wordt getrokken'.

Zanger Claude doet over 3 weken namens Nederland mee aan het Songfestival. Hij komt uit de Democratische Republiek Congo, maar mag de vlag van zijn geboorteland straks dus ook niet laten zien op het podium en in de green room. Het publiek in de zaal mag wel met elk soort vlag zwaaien, zolang die volgens de Zwitserse wet toegestaan is.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant