radio LIVE tv LIVE
meer NPO start
EenVandaag Opiniepanel

Iets minder vertrouwen in Geert Wilders na asieldeal kabinet, weinig verschuivingen in zetelpeiling

Iets minder vertrouwen in Geert Wilders na asieldeal kabinet, weinig verschuivingen in zetelpeiling
Geert Wilders (PVV)
Bron: ANP

Veel PVV-stemmers hebben nog vertrouwen in Geert Wilders en staan achter de asieldeal. Tegelijk worden de eerste scheurtjes in zijn imago zichtbaar. Ook Nicolien van Vroonhoven wekt geen extra vertrouwen bij NSC-stemmers, nu de noodwet niet doorgaat.

Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 28.000 leden van het Opiniepanel. Afgelopen week onderhandelden Geert Wilders en Nicolien van Vroonhoven, die Pieter Omtzigt vervangt, onder leiding van premier Dick Schoof over het asielbeleid. Het kabinet besliste uiteindelijk om de noodwet los te laten, maar wel zo snel mogelijk een uitgebreid pakket aan maatregelen in te voeren.

'Eerste stap'

Een ruime meerderheid (86 procent) van de PVV-kiezers vindt de asieldeal van het kabinet acceptabel. PVV-kiezers zijn blij dat er 'tenminste wat gebeurt'. Veel van hen zien de afspraken vooral als 'stap in de goede richting' of 'een goed begin'. Maar wat hen betreft mag het beleid nog strenger.

Voor 12 procent van de PVV-stemmers zijn de afspraken zelfs onacceptabel. Zij vinden dat de PVV te veel heeft weggegeven en had moeten vasthouden aan het noodrecht. "Steeds meer inleveren en buigen voor NSC", vindt iemand die bij de verkiezingen op de PVV stemde. "Wilders had de stekker eruit moeten trekken. Nu lijkt het op kiezersbedrog."

Zo denken verschillende kiezersgroepen over de asielmaatregelen van het kabinet.

Invloed op imago Wilders

De situatie heeft dan ook invloed op het imago van Wilders. Nog altijd heeft een ruime meerderheid van de PVV-stemmers (85 procent) vertrouwen in de partijleider, maar de afgelopen jaren lag zijn vertrouwenscijfer steeds rond de 95 procent.

Ook het vertrouwen in PVV'er Marjolein Faber zakt wat. Een maand geleden had nog 86 procent van de PVV-kiezers vertrouwen in de asielminister, nu is dat 78 procent. De hele situatie zorgt er tegelijkertijd niet voor dat er veel kiezers weglopen. De PVV staat in de nieuwste zetelpeiling van EenVandaag en onderzoeksbureau Verian op 39 zetels, ongeveer evenveel als vorige maand, toen de partij op 41 stond.

info

Waarom zeggen we niet dat het zetelaantal van PVV is gedaald?

Soms heeft een partij 1 of 2 zetels minder dan de maand ervoor, maar zeggen we toch niet dat die partij heeft 'verloren'. Dat zit zo:

In peilingen zit altijd enige onzekerheid. Voor het onderzoek worden door onderzoeksbureau Verian zo'n 1500 mensen ondervraagd. We corrigeren die zo goed mogelijk voor de samenstelling van de Nederlandse bevolking. Maar omdat we niet alle Nederlanders ondervragen, blijft een peiling een inschatting. Daarom moet er rekening worden gehouden met onzekerheidsmarges.

Dat betekent dat de PVV, die in deze peiling op 39 zetels staat, er eigenlijk ook 37 of 41 kan hebben. En vorige maand, toen de PVV op 41 stond, konden dat er ook 39 of 43 zijn. Daarom weten we niet zeker of de PVV echt is gedaald ten opzichte van vorige maand. Bij zo'n klein verschil in zetels tussen peilingen, spreken we daarom nooit over 'winst' of 'verlies', maar zeggen we dat de partij (ongeveer) gelijk blijft in de peiling.

Twijfel over Van Vroonhoven

Hoewel de noodwet van tafel is, wekt Nicolien van Vroonhoven geen extra vertrouwen bij haar kiezers. Met 41 procent is het aantal NSC-stemmers dat positief is over de tijdelijke fractievoorzitter laag. In september had 45 procent van de mensen die NSC hebben gestemd vertrouwen in haar.

Van Vroonhoven was vanaf het begin kritisch over de invoering van de noodwet. Sommige kiezers vinden het goed dat ze haar poot stijf heeft gehouden en 'Wilders op de knieën heeft gekregen'. Maar andere NSC-kiezers zijn daar juist niet blij mee, omdat in het hoofdlijnenakkoord was afgesproken dat het kabinet gebruik zou maken van een noodwet. "Ze werkt het regeren aardig tegen", zegt iemand die inmiddels op de PVV zou willen stemmen. "Hopelijk draait ze snel bij."

Zetelaantal NSC blijft gelijk

NSC-kiezers in het onderzoek blijven verdeeld over de manier waarop het kabinet met immigratie en asiel om moet gaan. Het virtuele zetelaantal van NSC blijft dan ook relatief laag: de partij staat in de peiling op 4.

Ook bij andere partijen verandert er weinig in de maandelijkse peiling. De zetelstand van coalitiepartijen VVD (23) en BBB (7) blijft gelijk aan vorige maand.

info

Over het onderzoek

De zetelverdeling is gebaseerd op onderzoek van Verian (voorheen Kantar Public) onder een representatieve steekproef van 1.604 stemgerechtigde Nederlanders. De gegevens zijn verzameld van 25 tot en met 28 oktober 2024. Het onderzoek is gewogen op geslacht, opleidingsniveau, regionale spreiding, leeftijd, de grootte van het huishouden, stedelijkheid, culturele afkomst en stemgedrag bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Voor de zetels gelden statistische marges van +/- 2 zetels bij de grootste partijen en +/- 1 zetel bij kleine partijen. Het onderzoek onder het Opiniepanel is gehouden op 27 tot en met 29 oktober 2024. Daaraan deden 28.412 mensen mee.

Bekijk ook

Immigratie beperken

Hoewel het kabinet nu afspraken heeft gemaakt over asielmaatregelen, is het optimisme over de slagingskans ervan juist gedaald. Bij de presentatie van het hoofdlijnenakkoord in mei dacht de helft van alle deelnemers (52 procent) dat dit kabinet erin zou slagen om immigratie flink te beperken. Nu is dat nog maar een derde (33 procent).

Veel kiezers verwachten dat de maatregelen onhoudbaar zijn door Europese regels. En rechtse kiezers denken dat linkse partijen beslissingen van het kabinet zullen tegenhouden, nu die via gewone wetgeving worden ingevoerd en de Eerste en Tweede Kamer erover mogen meestemmen. "Het moet. Maar we zijn afhankelijk van andere partijen en Europa", zegt een PVV-stemmer.

CDA groeit langzaam

Uit het onderzoek bij de zetelpeiling blijkt juist dat een deel van de achterban van Frans Timmermans wegloopt, omdat ze teleurgesteld zijn in het 'te gebrekkige tegengeluid' richting het kabinet. GroenLinks-PvdA is met 24 zetels ongeveer even groot als de VVD in de zetelpeiling.

Het CDA stijgt intussen verder. De partij van Henri Bontenbal staat deze maand op 12 zetels en trekt vooral mensen die bij de verkiezingen op NSC stemden, of toen thuisbleven.

De volledige zetelpeiling van deze maand, vergeleken met vorige maand.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Afgelopen maanden gingen zeker 3.000 azc-plekken toch niet door, vaak na protesten: 'Gemeenten komen zo tegenover inwoners te staan'

Afgelopen maanden gingen zeker 3.000 azc-plekken toch niet door, vaak na protesten: 'Gemeenten komen zo tegenover inwoners te staan'
Spandoek tegen de komst van een asielzoekerscentrum in Berlicum
Bron: ANP

Uit een inventarisatie van EenVandaag blijkt dat aanhoudende protesten er vaak toe leiden dat de geplande opvangplekken voor asielzoekers tijdelijk of definitief worden geschrapt.

Door deze aanhoudende en succesvolle protesten raakt het Centraal Opvang Asielzoekers (COA) steeds verder af van het doel van 96.000 opvangplekken. Dit zijn het aantal plekken dat de spreidingswet voorschrijft en moet voor 1 juli worden behaald.

Ophef om azc

In zeker veertien gemeenten, die samen goed zijn voor de opvang van bijna 3.000 vluchtelingen, is de afgelopen maanden een tijdelijke of definitieve streep gezet door de plannen voor een asielzoekerscentrum.

Deze inventarisatie is gedaan op basis van berichtgeving van de afgelopen maanden over opvang die geannuleerd is. Er is gekeken naar de protesten en de daaropvolgende reactie vanuit het gemeentebestuur.

Zoeken naar nieuwe opvanglocaties

Het werkelijke aantal kan nog hoger liggen, omdat ook veel gemeenten waar protest is geweest nog geen besluit hebben genomen. Zoals bijvoorbeeld in de gemeente Maashorst, waar een informatieavond over drie mogelijke opvanglocaties uit de hand liep. De avond werd beëindigd met charges van de mobiele eenheid.

De locatie in Maashorst moest in totaal 750 asielzoekers opvangen. Of dit plan kan worden doorgezet is nu nog maar de vraag. Uit de rondgang van EenVandaag blijkt dat er de komende weken op nog meer plekken wordt gesproken over nieuwe opvanglocaties.

Bekijk ook

Geen azc na protesten

In sommige gevallen zegt de gemeente zelf dat ze de beoogde locatie voor een azc annuleren vanwege de protesten. Dit was bijvoorbeeld het geval in de gemeente Sint Michelsgestel.

"Na de maatschappelijke en politieke onrust die is ontstaan in de gemeente, is de primaire inzet van het college gericht op nazorg en depolarisering", schrijft de gemeente op hun website.

'We zijn niet gezwicht'

In andere gevallen zijn er wel protesten geweest, maar ontkennen raadsleden daar aan toe te hebben gegeven. Zo kondigde de gemeente Hardenberg in maart aan te kijken naar zeven potentiële locaties voor een nieuwe opvang. Na dit bericht volgde er twee informatieavonden en een protest.

Daarna maakte de coalitie bekend de zoektocht naar een locatie te staken. Raadslid Simone Hof (Christenunie) zei toen tegenover RTV Oost: "We zijn niet gezwicht voor de druk van een luidruchtige groep tegenstanders." Zij wijst juist naar het wankelende beleid van asielminister Marjolein Faber. Ook blijkt dat stikstof besluitvorming in de weg zit, of als argument wordt gebruikt om een azc niet te gaan bouwen.

In deze gemeenten werd een asielopvang geannuleerd

Weinig draagvlak

Verschillende gemeenten geven na het schrappen van een locatie wel aan verder te zoeken naar een andere locatie. Dat moet ook volgens de spreidingswet. Toch hebben ze nog weinig tijd om dit voor 1 juli te regelen, omdat ze vaak al veel locaties in beeld hebben gehad.

In de gemeente Dinkelland is de beoogde locatie van de baan, maar zegt de gemeente wel verder te zoeken naar een andere locatie. CDA-raadslid Marc Smelink hoopt dat dat voor 1 juli nog lukt, maar merkt ook weinig draagvlak. Het helpt volgens hem niet mee dat Faber geen regie pakt op de spreidingswet.

Asielminister Faber moet regie pakken

Op vragen - die EenVandaag eerder aan de asielminister stelde - over de consequenties die het heeft als gemeenten geen opvang regelen, zegt Faber dat op 1 juli opnieuw te bekijken.

"Maar als de landelijke overheid geen regie pakt dan staan we als gemeente tegenover de inwoner, terwijl we daar juist naast willen staan", reageerde Smelink toen.

Bekijk ook

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Een derde van 55-plussers vindt dat ze te groot wonen, maar zoektocht naar toekomstbestendig huis duurt vaak jaren

Een derde van 55-plussers vindt dat ze te groot wonen, maar zoektocht naar toekomstbestendig huis duurt vaak jaren
Bron: ANP

Een derde van 55-plussers vindt hun woning te groot voor wat ze nodig hebben. Veel van hen willen wel ruimte maken voor jonge huizenzoekers, maar doorstromen blijkt lastig: 30 procent zoekt al ruim 2 jaar naar een geschikte woning.

Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder bijna 30.000 leden van het Opiniepanel. Onder alle ondervraagde 55-plussers zoekt 15 procent op dit moment naar een toekomstbestendige woning, en wil nog eens 27 procent dat op termijn gaan doen. Onder de 55-plussers die op dit moment te groot wonen, is dat aandeel nog groter.

'Gezinnen kunnen ruimte beter gebruiken'

Een derde (33 procent) van alle 55-plussers in het onderzoek laat weten op dit moment meer woonruimte in gebruik te hebben dan nodig. Voor de meesten van hen gaat dat om een woning van 100 vierkante meter of groter. Sommigen willen graag naar een woning met minder trappen, minder tijd kwijt zijn aan de schoonmaak, of ruimte bieden aan jonge huizenzoekers.

"Ik ben alleenstaand in een eengezinswoning, het onderhoud wordt me een beetje te veel", vertelt een gepensioneerde deelnemer. "Er zijn gezinnen die de ruimte veel beter kunnen gebruiken."

Hoe denken jongeren en 55-plussers over de grootte van hun woning?

Jongeren komen ruimte tekort

Die opvatting kunnen veel jongeren beamen. Waar 55-plussers vaker woonoppervlakte over hebben, moet een vijfde (21 procent) van 18- tot en met 34-jarigen het doen met een woning die te klein is voor hun situatie. Van hen woont 40 procent momenteel in een woning van minder dan 50 vierkante meter.

"We willen eigenlijk kinderen, maar stellen dat al jaren uit omdat we geen geschikte woning kunnen vinden", laat een jongere in zo'n woning weten. "Ik ben bang dat het voor ons al te laat is tegen de tijd dat de woningmarkt weer hersteld is."

Zijn 55-plussers van plan te verhuizen naar een toekomstbestendige woning?

Zoektocht naar woning

Een flinke groep van 55-plussers met een te grote woning is best bereid om plaats te maken voor woningzoekende jongeren en daarbij ruimte in te leveren.

Een derde van hen (34 procent) is op dit moment al op zoek naar een woning die beter geschikt is om op latere leeftijd in te wonen. Nog eens 40 procent zou dat op termijn willen.

Minder woning, hogere huur

Toch is het voor een ruime meerderheid (85 procent) van de 55-plussers die nu op zoek zijn, lastig om iets te vinden. 30 procent geeft aan al minstens 2 jaar bezig te zijn met het vinden van de juiste woning. Zij zien weinig geschikte opties en lange wachttijden in de sociale huur, maar zouden er vaak ook financieel flink op achteruit gaan.

"Ik wil graag kleiner wonen, maar kan alleen een appartement krijgen van 1.500 euro", laat iemand weten. "Dan zou ik een tuin én ruimte inleveren voor ruim 500 euro per maand meer."

Hoe lang zijn 55-plussers al op zoek naar toekomstbestendige woning?

Niet iedereen wil verhuizen

Bovendien zou ongeveer een vijfde (21 procent) van 55-plussers ondanks een te grote woning helemaal niet willen verhuizen. Voor sommigen is hun woning al voldoende geschikt om ook later nog te kunnen wonen.

Anderen hebben daarvoor aanpassingen laten doen, zoals het plaatsen van een traplift of het bouwen van een badkamer op de begane verdieping om langer in hun huis te kunnen blijven.

Gehecht aan woning

Daarnaast spelen er, ook onder ouderen die hun huidige woning eigenlijk te groot vinden, sentimentele redenen mee om niet weg te willen.

Bijvoorbeeld omdat ze gehecht zijn aan hun huis of niet weg willen uit hun sociale omgeving. "Een fijne buurt en een riant huis, daar kan geen appartement tegenop", besluit een deelnemer.

Bekijk ook

info

Over dit onderzoek

Het onderzoek is gehouden van 14 maart tot en met 3 april 2025. Er deden in totaal 29.827 leden van het EenVandaag Opiniepanel mee, onder wie 3.490 deelnemers van 55 jaar en ouder, die een woning voor latere leeftijd zoeken. Het onderzoek is na weging representatief voor zes variabelen, namelijk: leeftijd, geslacht, opleiding, burgerlijke staat, spreiding over het land en politieke voorkeur, gemeten naar de Tweede Kamerverkiezingen van 2023.

Vragen? Stel ze!

Heb je nog vragen of wil je reageren? Stuur ons dan hier een berichtje in onze chat. Elke donderdag vertellen we in de Doe mee-nieuwsbrief wat we met alle reacties doen. Wil je die in je mail? Meld je dan hier aan.

Ook interessant