90 procent van de ouders met kinderen onder de 18 jaar lezen hun kinderen regelmatig voor. De helft (47 procent) stopte daarmee voordat hun kind 7 jaar oud was. Dat blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder 2.400 ouders.

Het onderzoek werd uitgevoerd in de week waarin de nominaties voor de NS Publieksprijs bekend worden gemaakt. Vanavond wordt duidelijk welke 6 boeken kans maken op de boekenprijs.

'Helpen om fantasie te stimuleren'

Driekwart (75 procent) van ouders met kinderen tot 18 jaar leest of las hun kinderen dagelijks voor. Nog eens 15 procent doet of deed dat wekelijks. Dus bijna alle ouders (90 procent) lezen of lazen hun kinderen regelmatig voor.

"Het is een mooi ritueel om de dag mee af te sluiten, een echt moment van mij en mijn kinderen. Het is een gezellig moment samen, net voor het slapengaan", schrijft een deelnemer aan het onderzoek. "Ik hoop dat mijn kind daardoor ook interesse in het lezen van boeken krijgt, ik denk dat ik hem hiermee help om zijn fantasie en woordenschat te stimuleren."

Op jonge leeftijd stoppen met voorlezen

Toch stoppen veel ouders op redelijk jonge leeftijd al met voorlezen. De helft (47 procent) is daar al mee gestopt voordat het kind 7 werd. Dus als het kind in groep 3 zit en net zelf een beetje begint met lezen.

Ruim een kwart houdt ermee op als de kinderen 7 of 8 jaar oud zijn. Volgens veel ouders omdat hun kind het dan wel zelf kan, of omdat kinderen het voorlezen stom beginnen te vinden. Een kleine groep ouders leest nog voor als de kinderen ouder dan 10 zijn.

'Voorlezen is enorm waardevol'

"We zien heel duidelijk dat lezen letterlijk met de paplepel wordt ingegoten", vertelt Janneke Siebelink van de stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB). "Dat is enorm waardevol: van boeken word je leuker, slimmer en gezonder."

"Het is zonde dat het aantal ouders dat met regelmaat voorleest vanaf 7 jaar rap afneemt, want voorlezen heeft heel veel voordelen. Voorlezen verrijkt de taal van een kind, iets wat ze hun hele verdere leven bij zich dragen."

Leescirkel van generaties

Volwassenen die vroeger door hun ouders zijn voorgelezen, lezen nu ook vaker. Van wie zelf is voorgelezen zegt 4 op de 5 (79 procent) nu zelf minstens 1 keer per jaar een boek te lezen. Van de mensen die aangeven dat hun ouders lezen niet belangrijk vonden, is dat 61 procent.

"Je hebt te maken met een leescirkel; een lezende volwassene zorgt voor een lezend kind", legt Siebelink uit. "In gezinnen waar ouders hun kinderen van kleins af aan meegeven dat lezen leuk is en welke meerwaarde boeken hebben, zien we dat kinderen op latere leeftijd ook meer plezier aan lezen hebben en vaker een boek pakken."

Stimuleren om te lezen

"Het is enorm waardevol dat ouders hun kinderen stimuleren om te lezen", vervolgt ze. "Dat stimuleren van lezen kan bewust: door meer voor te lezen en dat ook als de kinderen groter zijn vol te houden, met de kinderen naar bieb of boekhandel te gaan en ze boeken aan te reiken als ze zelf kunnen lezen."

Het werkt volgens haar ook door als ouder zelf het goede voorbeeld te geven en een boek op te pakken om in het bijzijn van kinderen te lezen. "Dan zien kinderen dat boeken voor alle leeftijden zijn en bijvoorbeeld voor ontspanning kunnen zorgen."

Asielzoekers die in een ander Europees land zijn aangekomen, mogen hier worden geweigerd door de IND. Als ze na 1,5 jaar niet zijn teruggestuurd, mogen ze blijven. "Er zijn in ons land heel veel mensen die deze mensen helpen onderduiken."

Mohammad uit Iran is opgelucht. Hij heeft van zijn advocaat te horen gekregen dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) zijn asielprocedure in behandeling heeft genomen. Hij is een politieke vluchteling en loopt gevaar in zijn geboorteland. Hij moest volgens de Dublinverordening zijn asielaanvraag eigenlijk in Kroatië afwachten.

'Ik wilde niet terug naar Kroatië'

Daar werd hij, voordat hij bijna 2 jaar geleden in Nederland aankwam, door de Kroatische politie opgepakt en voor het eerst geïdentificeerd. Toen hij vervolgens naar Nederland doorreisde en bij de IND asiel aanvroeg, kreeg hij daar te horen dat ze zijn aanvraag niet in behandeling zouden nemen.

"Ik moest terug naar Kroatië", vertelt Mohammad. "Daar zouden ze mijn asielaanvraag in behandeling nemen. Maar ik wilde niet terug naar Kroatië. Ik heb hier in Nederland familie wonen en ben nierpatiënt. Hier heb ik mensen die mij kunnen helpen, in Kroatië niet."

Dublinverordening

De Dublinverordening bepaalt dat het land waar een vreemdeling Europa binnenkomt, verantwoordelijk is voor de behandeling van zijn of haar asielverzoek. Deze regels werden in 2003 ingevoerd om te voorkomen dat asielzoekers Europa rondreizen om in verschillende lidstaten een procedure te beginnen. Maar ook om te zorgen dat niet ieder land zijn handen van een zaak af kan trekken.

Zodra iemand in Nederland asiel aanvraagt, wordt in verschillende databases gecontroleerd of diegene eerder in een andere EU-lidstaat is geweest. Als dat zo is, gaat de IND niet verder met de asielprocedure. Nederland verzoekt de andere lidstaat dan om de asielzoeker terug te nemen. Dat wordt een 'Dublinclaim' genoemd.

Lastig in de praktijk

Vervolgens heeft de andere lidstaat 2 maanden om op dat verzoek in te gaan. Is er na die periode nog geen reactie, dan geldt: wie zwijgt, stemt toe. De asielzoeker kan dan worden overgedragen.

Dat is de bedoeling, zegt universitair docent migratierecht Mark Klaassen, maar de praktijk is vaak anders. "De Dublinverordening werkt tussen lidstaten, en de effectiviteit hangt dus af van de bereidwilligheid van de verschillende landen. In de praktijk komt er van de Dublinregels niet veel terecht, omdat het andere land niet meewerkt. Of omdat de asielzoeker niet meewerkt."

Een op zes Dublinclaims ingewilligd

Dat blijkt ook uit cijfers die EenVandaag bij de IND heeft opgevraagd. Slechts één op de zes Dublinclaims die Nederland in de afgelopen 5 jaar heeft gedaan, heeft geleid tot overdracht van een asielzoeker naar een ander land.

Het valt op dat er tussen de verschillende lidstaten grote verschillen zijn in bereidwilligheid. Zo neemt Duitsland asielzoekers bij bijna de helft van de claims daadwerkelijk terug, terwijl Italië nauwelijks op dit soort verzoeken reageert. In de afgelopen 3 jaar is geen enkele asielzoeker vanuit Nederland teruggestuurd naar Italië, ondanks de ruim 4.000 verzoeken die er zijn gedaan.

Termijn van 1,5 jaar

Daar kunnen asielzoekers gebruik van maken. 'Dublin' houdt een land namelijk niet voor eeuwig verantwoordelijk voor de opvang: als iemand na 18 maanden niet is overgedragen aan de verantwoordelijke lidstaat, verloopt de claim en kan hij of zij alsnog ergens anders een asielprocedure beginnen.

Klaassen: "Je ziet bij de cijfers vaak staan: 'Met onbekende bestemming vertrokken.' Dat zijn mensen die uit de asielzoekerscentra zijn vertrokken en uit het zicht van de overheid zijn geraakt. In de Dublinverordening staat dat na 18 maanden de Dublinclaim vervalt. Als iemand dan nog niet naar het land van aankomst is teruggestuurd, kan Nederland niet langer iemand weigeren. En wordt dan alsnog verantwoordelijk voor de asielprocedure."

Asielzoekers duiken onder

Volgens asieladvocaat Sonya Taheri weten veel asielzoekers precies hoe dat werkt, en anticiperen ze er ook op. "Ze hebben een paar maanden om een netwerk op te bouwen. Dan vertel ik ze op een zeker moment: het is nu het moment om uit het centrum te vertrekken. Dan duiken ze onder."

"Er zijn veel mensen in Nederland die deze groep willen helpen, omdat ze begrijpen dat ze hier willen blijven", ziet Taheri. "Omdat ze hier familie hebben, of omdat de landen waar ze naar terug moeten veel slechtere omstandigheden hebben."

Organisaties helpen 'Dubliners'

EenVandaag sprak meerdere kerkelijke organisaties die deze 'Dubliners' helpen. Geen van de organisaties wil hiermee in de publiciteit treden. Ze geven aan kwetsbare asielzoekers te helpen om die 18 maanden door te komen, en zo te voorkomen dat ze op straat moeten zwerven.

De gemeente Amsterdam helpt een deel van deze groep asielzoekers in hun opvang voor ongedocumenteerden. "We willen voorkomen dat kwetsbare mensen op straat moeten slapen, want dat is het alternatief", zegt verantwoordelijk wethouder Rutger Groot Wassink. "Dat vinden wij voor die mensen onwenselijk, en het zorgt uiteindelijk voor meer overlast voor de stad."

Drie jaar ook overbruggen

Groot Wassink maakt zich zorgen over de nieuwe regels die volgend jaar zomer van kracht gaan. Dan wordt de termijn voordat een Dublinclaim vervalt 3 jaar in plaats van 18 maanden. "Dat zal betekenen dat mensen nog langer in de illegaliteit moeten leven, met alle gevolgen van dien. Wij zien als gemeente in de praktijk wat het gevolg is van regels die niet goed werken."

Asieladvocaat Taheri maakt zich er geen zorgen over dat asielzoekers die hier willen blijven met een Dublinclaim die 3 jaar niet zullen weten te overbruggen. "Er zijn hele Facebookgroepen waarin mensen in het geheim mensen tijdelijk opvangen. Het zal misschien net wat lastiger worden, maar mensen laten zich niet zo gemakkelijk afschrikken als ze duidelijk hun toekomst in Nederland voor zich zien."

De teelt van lelies op landbouwgrond in het Gelderse Lochem veroorzaakt grote onrust. Bewoners zijn bang dat de bestrijdingsmiddelen die daarbij gebruikt worden, schadelijk zijn voor hun gezondheid. Omwonenden hopen dat de teelt verboden wordt.